DOI article:
Kałamajska-Saeed, Maria: Gobelin "Wesele Samsona"
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48233#0259
MARIA KAŁAMAJSKA-SAEED
kwestia autorstwa kartonu, określenie warsztatu
i czasu 'powstania serii Dziejów Samsona, wreszcie
rozpatrzenie stopnia zależności, w jakim pozostaje
malborskie Wesele Samsona wobec swego odpowied-
nika w pełnej serii wiedeńskiej.
Autor kartonu zapewne nie korzystał bezpośre-
dnio z oryginału malarskiego, lecz wykorzystał źró-
dło pośrednie, jakim były istniejące przekazy gra-
ficzne kompozycji Rubensa. Pierwszą ze znanych re-
produkcji jest miedzioryt Shelte Bolswerta (il. 2),
wydany przez antwerpską oficynę Gillisa Hend-
5 Dzieła Rubensa w grafice niderlandzkiej XVII wieku
ze zbiorów graficznych Biblioteki PAN w Krakowie, Ka-
talog wystawy, Łódź 1976, s. 29, kat. 24 zawiera ramowe
datowanie 1640—57, uznając brak tekstu przywileju Ruben-
sa na rycinie za podstawę do przyjęcia datowania na la-
ta po 1640; katalog opracowany przez BODABTA, Rubens
e 1’incisione..., o.c., s. 152, kat. 330 nie podaje w ogóle
datowania ryciny, podobnie jak HOLLSTEIN, o.c., por.
ricxa, co pozwala określić czas powstania niedato-
wanej ryciny na lata po 1645 r.5 W tejże samej ofi-
cynie ukazała się następnie odwrócona kopia mie-
dziorytu Bolswerta, sztychowana przez Alberta Clou-
weta pomiędzy r. 1653 a 1663.6 Trudno zatem zdecy-
dowanie przesądzić, którą z odbitek posłużył się pro-
jektant gobelinu: czy oryginalną grafiką Bolswerta,
czy też jej kopią ręki Clouweta, w każdym bądź
razie fakt ten mógł mieć miejsce około 1650 r.
Układ kompozycji w gobelinie, analogicznie jak u
Bolswerta, jest odwrócony w stosunku do obrazu
Rubensa, na którym wre wszystkich znanych wa-
riantach tematu główne postacie umieszczone są po
przyp. 2. Wykorzystano zatem źródło pośrednie, jakim jest
wiadomość podana przez A. WURZBACHA, Niederldndisch.es
Kilnstler-Lerikon, t. I, s. 677, iż Gillis Hendricx podpisany
na rycinie Bolswerta jako wydawca, dopiero w 1645 r.
przejął oficynę prowadzoną poprzednio przez Martina van
den Enden.
6 BODART, Rubens e 1’incisione...,
o.c., s. 152, kat. 330
II. 1. „Wesele Samsona”, 3. ćw. XVII w., warsztat Wautersów w Antwerpii. Muzeum Zamkowe w Malborku.
(Fot. K. Kowalska). U. 2. Schelte Bolswert, „Uczta Heroda” wg P. P. Rubensa mdzrt., po 1645. (Fot. Muzeum
Sztuki w Łodzi). II. 3. „Wesele Samsona”, gobelin z serii „Dzieje Samsona”. (Fot. Kunsthistorisch.es Museurn,
Wiedeń)
246
kwestia autorstwa kartonu, określenie warsztatu
i czasu 'powstania serii Dziejów Samsona, wreszcie
rozpatrzenie stopnia zależności, w jakim pozostaje
malborskie Wesele Samsona wobec swego odpowied-
nika w pełnej serii wiedeńskiej.
Autor kartonu zapewne nie korzystał bezpośre-
dnio z oryginału malarskiego, lecz wykorzystał źró-
dło pośrednie, jakim były istniejące przekazy gra-
ficzne kompozycji Rubensa. Pierwszą ze znanych re-
produkcji jest miedzioryt Shelte Bolswerta (il. 2),
wydany przez antwerpską oficynę Gillisa Hend-
5 Dzieła Rubensa w grafice niderlandzkiej XVII wieku
ze zbiorów graficznych Biblioteki PAN w Krakowie, Ka-
talog wystawy, Łódź 1976, s. 29, kat. 24 zawiera ramowe
datowanie 1640—57, uznając brak tekstu przywileju Ruben-
sa na rycinie za podstawę do przyjęcia datowania na la-
ta po 1640; katalog opracowany przez BODABTA, Rubens
e 1’incisione..., o.c., s. 152, kat. 330 nie podaje w ogóle
datowania ryciny, podobnie jak HOLLSTEIN, o.c., por.
ricxa, co pozwala określić czas powstania niedato-
wanej ryciny na lata po 1645 r.5 W tejże samej ofi-
cynie ukazała się następnie odwrócona kopia mie-
dziorytu Bolswerta, sztychowana przez Alberta Clou-
weta pomiędzy r. 1653 a 1663.6 Trudno zatem zdecy-
dowanie przesądzić, którą z odbitek posłużył się pro-
jektant gobelinu: czy oryginalną grafiką Bolswerta,
czy też jej kopią ręki Clouweta, w każdym bądź
razie fakt ten mógł mieć miejsce około 1650 r.
Układ kompozycji w gobelinie, analogicznie jak u
Bolswerta, jest odwrócony w stosunku do obrazu
Rubensa, na którym wre wszystkich znanych wa-
riantach tematu główne postacie umieszczone są po
przyp. 2. Wykorzystano zatem źródło pośrednie, jakim jest
wiadomość podana przez A. WURZBACHA, Niederldndisch.es
Kilnstler-Lerikon, t. I, s. 677, iż Gillis Hendricx podpisany
na rycinie Bolswerta jako wydawca, dopiero w 1645 r.
przejął oficynę prowadzoną poprzednio przez Martina van
den Enden.
6 BODART, Rubens e 1’incisione...,
o.c., s. 152, kat. 330
II. 1. „Wesele Samsona”, 3. ćw. XVII w., warsztat Wautersów w Antwerpii. Muzeum Zamkowe w Malborku.
(Fot. K. Kowalska). U. 2. Schelte Bolswert, „Uczta Heroda” wg P. P. Rubensa mdzrt., po 1645. (Fot. Muzeum
Sztuki w Łodzi). II. 3. „Wesele Samsona”, gobelin z serii „Dzieje Samsona”. (Fot. Kunsthistorisch.es Museurn,
Wiedeń)
246