Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (40.1978)

JACEK GAJEWSKI

pw. św. Romualda i ipw. św. Benedykta z obrazami
tychże świętych38 oraz niewielkiego ołtarza pw.
Krzyża Św. iz drewnianym, niepoRchromowanym kru-
cyfiksem i takąż dekoracją ornamentalną prawdo-
podobnie w kapitularzu 39.
Dekretem carskim wydanym w r. 1819 skaso-
wano szereg klasztorów na terenie Królestwa Pol-
skiego, przy czym z eremów kamedulskich zniesio-
ne zostały eremy w B.ieniszewie, Rytwianach oraz
erem w Szańcu 40.
W r. 1869 z opuszczonego i częściowo zdewasto-
wanego' kościoła pokamedulskiego w Szańcu prze-
niesiicno do szaniec ki eg o kościoła parafialnego pier-
wotnie prawdopodobnie znajdujący się w kapitula-
rzu ołtarz pw. Krzyża Św., gdzie jego część środ-
kowa — niewielki krucyfiks wraz z figurkami Marii
Magdaleny, Matki Boskiej i św. Jana Ewangeli-
sty oraz dwie niewielkie figury aniołów trzymają-
cych narzędzia Męki Pańskiej — umieszczona została
w zwieńczeniu ołtarza pw. św. Izydora41. Jeden z oł-
tarzy bocznych zabrany został do kościoła parafial-
nego w Busku42, drugi miał być oddany do kościoła
parafialnego w Chrobrzu43, zaś ołtarz wielki [...] za-
mierzają nabyć do kościoła w Pacanowie44.
W r. 1914 podczas restauracji kościoła parafial-
nego w Szańcu45 izastąpicno wszystkie ołtarze neo-
gotyckimi 46. Z rozebranego ołtarza św. Izydora prze-
niesiono wówczas do kaplicy cmentarnej w Szańcu
dwie figury aniołów trzymających narzędzia Męki
Pańskiej, wraz ze skrajnymi kolumnami z tegoż oł-
tarza, na których obie figury aniołów były umiesz-
czone 47. Los pozostałych fragmentów ołtarza pw.
Krzyża Św. z kościoła pokamedulskiego w Szańcu
jest nieznany. Przypuszczalnie uległy cne zniszcze-
niu wraz z częścią rozebranego ołtarza św. Izydora
oraz innymi fragmentami dawnego wyposażenia koś-
cioła parafialnego w Szańcu.
Jeden z ołtarzy bocznych z szanieckiego kościo-
ła pokamedulskiego, pierwotnie przeniesiony do
buskiego kościoła parafialnego (por. przyp. 42), znaj-
duje się obecnie w kościele pw. św. Leonarda w
Busku. Drugi, analogiczny do poprzedniego, jest w


II. 9. J. E. Hoffmann, Figura zakonnika ka-
medulskiego, Kościół par. w Chrobrzu, daw-
niej w kościele pokamedulskim w Szańcu.
(Fot. J. Gajewski)

38 Tenże, Erem margrabski, o.c., s. 18.
39 Ibidem, s. 18—19.
40 ibidem, s. 22 oraz s. 23, gdzie mowa o sprzedaniu w
r. 1819 kościoła pokamedulskiego w Szańcu ówczesnemu
właścicielowi Szańca Lubowidzkiemu; — tenże, Zakon,
o.c., s. 51, 86.
4t ZAREWICZ, Erem margrabski, o.c., s. 25. Fragmenty
ołtarza pw. Krzyża Św. z kościoła pokamedulskiego w
Szańcu umieszczone w ołtarzu św. Izydora w kościele par.
w Szańcu widoczne są na wykonanej przez J. Wojciechow-
skiego przed r. 1914 fotografii wnętrza tego kościoła (Zb.
Inst. Sztuki PAN, pozytyw nr 9307).
42 ibidem; — por. J. WIŚNIEWSKI, Historyczny opis ko-
ściołów, miast, zabytków i pamiątek w stopnickiem, Mar-
jówka 1929, s. 37; — Katalog Zabytków Sztuki w Polsce,
t. III, woj. kieleckie, z.l, pow. buski, opr. K. KUTRZE-

BIANKA, Warszawa 1957, s. 8, podając, że obraz Ecce Hc
mo znajdujący się w ołtarzu pochodzi z kościoła pokame-
dulskiego w Szańcu. Obraz ten, może pochodzący z kapi-
tularza szanieckiego kościoła Kamedułów, umieszczono w
ołtarzu po przeniesieniu go do kościoła w Busku, pier-
wotnie bowiem w ołtarzach bocznych znajdowały się obra-
zy św. Romualda i św. Benedykta (por. wyżej).
43 ZAREWICZ, Erem margrabski, o.c., s. 25.
44 ibidem; — por. tenże, Zakon, o.c., s. 50.
45 T. SZYDŁOWSKI, Ruiny Polski, Lwów [b.r.w.J, s
205; — por. WIŚNIEWSKI, Historyczny opis... pamiątek w
stopnickiem, o.c., s. 274.
46 Wykonane przez A. Łabędziego z Piotrkowic (WIŚ-
NIEWSKI, Historyczny opis... pamiątek w stopnickiem, o.c.,
s. 274).
47 Por. Katalog Zabytków Sztuki, t. III, z. 1, o.c. s. 69.

266