DOI Artikel:
Krasnowolski, Bogusław: Późnobarokowa polichromia kościoła franciszkańskiego w Nowym Korczynie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.48233#0322
PÓŹNOBAROKOWA POLICHROMIA KOŚCIOŁA FRANCISZKAŃSKIEGO W NOWYM KORCZYNIE
U. 8. Nowy Korczyn, kościół Franciszkanów, polichromia sklepienia prezbiterium,
fragment: alegoria walki o sprawiedliwość; mai. Mikołaj Janowski. (Fot. J. Ba-
raczek)
lwowskiej „dynastii” artystycznej 18 — wiązanych jest
stosunkowo niewiele prac. Pomijając 'polichromię w
kaplicy Najświętszego Sakramentu w katedrze san-
domierskiej 19 — za najwybitniejsze osiągnięcie ar-
tystyczne Rejchana, obok dzieł z Nowego Korczy-
na, należy uznać polichromię kaplicy Oleśnickich na
Świętym Krzyżu20. Polichromię tę, traktowaną z
uwagi na sygnaturę Mathias Reichan pinxit Anno
1782, za dzieło artysty, cechuje, podobnie, jak deko-
rację malarską kościoła Franciszkanów w Nowym
Korczynie, niejednolity poziom artystyczny. W ko-
pule przedstawiono adorację Chrystusa i Matki Bos-
kiej przez świętych (il. 13). Dynamiczne pozy posta-
ci ujętych w silnych skrótach perspektywicznych od-
powiadają malarskim uzdolnieniom Rejchana, który
z jeszcze większą może inwencją niż w Nowym Kor-
czynie, operuje tu kolorytem, przechodzącym od og-
nistych barw u podstawy czaszy do roztapiających
się w świetle tonów u szczytu kopuły. Równie wy-
sokim poziomem artystycznym odznaczają się iluzjo-
nistyczne „rzeźby” postaci Ewangelistów na filarach
chóru muzycznego (przy przedstawieniu św. Łuka-
sza znajduje się sygnatura), a także sceny Opłaki-
wania i Modlitwy w Ogrojcu ponad wejściami do
kaplicy. Odmienny charakter mają natomiast sceny
z historii Krzyża św. umieszczone na ścianach (il. 14),
gdzie jedynie malowane podziały architektoniczne
przypominają zarówno formą, jak kolorytem iluzjo-
nistyczną architekturę ze sklepienia kościoła w No-
wym Korczynie (por. il. 1). Sceny te przywodzą na
myśl przedstawienia z Bolesławem Wstydliwym (por.
il. 5) i bł. Kingą: zbliżona jest nie tylko ogólna kom-
is Twórczość Macieja Rejchana nie została opracowana
poza notami słownikowymi; por. U. THIEME, F. BECKER,
AUgemeine Lezcikon der Bildenden Kunstler, t. XXVIII, Lei-
pzig 1934, s. 99; — E. RASTAWIECKI, Słownik malarzów
polskich, t. II, Warszawa 1851, s. 130.
18 Rej chan jedynie dokończył tu dzieło Bartłomieja Go-
łębiowskiego. Polichromia ta została gruntownie przemalo-
wana w okresie międzywojennym. Por. Katalog Zabytków
Sztuki w Polsce, t. III woj. kieleckie, z. 11 pow. sandomier-
ski (opr. J. ŁOZIŃSKI, T. PRZYPKOWSKI), Warszawa 1962,
s. 57—58.
20 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. III woj. kie-
leckie, z. 4 pow. kielecki, opr. T. PRZYPKOWSKI, War-
szawa 1957, s. 65; — M. SULIMIERSKA-LAUBE, Kościół
i klasztor Benedyktynów pw. św. Krzyża na Łysej Górze,
dokumentacja naukowa, mszps, PKZ Warszawa 1958/9, s. 65.
309
U. 8. Nowy Korczyn, kościół Franciszkanów, polichromia sklepienia prezbiterium,
fragment: alegoria walki o sprawiedliwość; mai. Mikołaj Janowski. (Fot. J. Ba-
raczek)
lwowskiej „dynastii” artystycznej 18 — wiązanych jest
stosunkowo niewiele prac. Pomijając 'polichromię w
kaplicy Najświętszego Sakramentu w katedrze san-
domierskiej 19 — za najwybitniejsze osiągnięcie ar-
tystyczne Rejchana, obok dzieł z Nowego Korczy-
na, należy uznać polichromię kaplicy Oleśnickich na
Świętym Krzyżu20. Polichromię tę, traktowaną z
uwagi na sygnaturę Mathias Reichan pinxit Anno
1782, za dzieło artysty, cechuje, podobnie, jak deko-
rację malarską kościoła Franciszkanów w Nowym
Korczynie, niejednolity poziom artystyczny. W ko-
pule przedstawiono adorację Chrystusa i Matki Bos-
kiej przez świętych (il. 13). Dynamiczne pozy posta-
ci ujętych w silnych skrótach perspektywicznych od-
powiadają malarskim uzdolnieniom Rejchana, który
z jeszcze większą może inwencją niż w Nowym Kor-
czynie, operuje tu kolorytem, przechodzącym od og-
nistych barw u podstawy czaszy do roztapiających
się w świetle tonów u szczytu kopuły. Równie wy-
sokim poziomem artystycznym odznaczają się iluzjo-
nistyczne „rzeźby” postaci Ewangelistów na filarach
chóru muzycznego (przy przedstawieniu św. Łuka-
sza znajduje się sygnatura), a także sceny Opłaki-
wania i Modlitwy w Ogrojcu ponad wejściami do
kaplicy. Odmienny charakter mają natomiast sceny
z historii Krzyża św. umieszczone na ścianach (il. 14),
gdzie jedynie malowane podziały architektoniczne
przypominają zarówno formą, jak kolorytem iluzjo-
nistyczną architekturę ze sklepienia kościoła w No-
wym Korczynie (por. il. 1). Sceny te przywodzą na
myśl przedstawienia z Bolesławem Wstydliwym (por.
il. 5) i bł. Kingą: zbliżona jest nie tylko ogólna kom-
is Twórczość Macieja Rejchana nie została opracowana
poza notami słownikowymi; por. U. THIEME, F. BECKER,
AUgemeine Lezcikon der Bildenden Kunstler, t. XXVIII, Lei-
pzig 1934, s. 99; — E. RASTAWIECKI, Słownik malarzów
polskich, t. II, Warszawa 1851, s. 130.
18 Rej chan jedynie dokończył tu dzieło Bartłomieja Go-
łębiowskiego. Polichromia ta została gruntownie przemalo-
wana w okresie międzywojennym. Por. Katalog Zabytków
Sztuki w Polsce, t. III woj. kieleckie, z. 11 pow. sandomier-
ski (opr. J. ŁOZIŃSKI, T. PRZYPKOWSKI), Warszawa 1962,
s. 57—58.
20 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. III woj. kie-
leckie, z. 4 pow. kielecki, opr. T. PRZYPKOWSKI, War-
szawa 1957, s. 65; — M. SULIMIERSKA-LAUBE, Kościół
i klasztor Benedyktynów pw. św. Krzyża na Łysej Górze,
dokumentacja naukowa, mszps, PKZ Warszawa 1958/9, s. 65.
309