DOI Artikel:
Morka, Mieczysław: Figura św. Barbary w kościele na Karczówce w Kielcach
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48233#0404
FIGURA ŚW. BARBARY W KOŚCIELE NA KARCZÓWCE W KIELCACH
drugiego dzieła, zwłaszcza że tak samo rzeźbioną
stopę posiada personifikacja Przezorności i Przenik-
liwości (il. 12) na nagrobku Piotra Opalińskiego,
którego autorstwo Sali jest niewątpliwe. Ponieważ
biskup Piotr Gembicki pozostawał w stosunkach z
warsztatem Sebastiana Sali od r. 1638, korzystając
z jego usług zarówno w zakresie rzeźby, jak kamie-
niarki architektonicznej w ramach poświadczonych
archiwalnie prac w katedrze krakowskiej, to wyda je
się, wobec tego, iż uprawnione będzie postawienie
hipotezy o wykonaniu przebudowy biskupiego pałacu
w Krakowie również przez warsztat Sali.
Zagadnieniem nadal otwartym pozostaje problem
wpływów klasycyzującego nurtu barokowej sztuki
rzymskiej na późną twórczość Sali, co szczególnie wi-
doczne jest w figurze św. Barbary, jej traktowaniu
twarzy i przede wszystkim włosów, zupełnie inaczej
kutych, aniżeli w pozostałych znanych dotychczas
rzeźbach tego artysty. Nie można wykluczyć hipote-
zy, iż Sala mógł odwiedzić Italię w latach czterdzie-
stych, być może korzystając z okazji wyjazdu Piotra
Gembickiego w połowie listopada 1644 r. ad limine
apostolorum6S. Oczywiście te nowe tendencje docie-
rać mogły do jego warsztatu i drogą pośrednią, bądź
przez reprodukcje graficzne, zarówno rzeźb antycz-
nych, jak głośnych realizacji współczesnych 86, takich
jak św. Zuzanna Duąuesnoy, bądź też dzięki ewen-
tualnym kontaktom z innymi artystami przybywają-
cymi z Włoch w latach czterdziestych. Sprowadzani
oni byli zarówno do realizacji określonych zadań, jak
w wypadku Clemente Molli, jak i na dłuższy pobyt
na dworze królewskim, skoro w 1643 r. udał się do
Rzymu architekt królewski Giovanni Battista Gisleni,
ażeby m.in. werbować artystów na dwór Władysła-
wa IV67. Wszystkie te przesłanki i domysły pozosta-
wać muszą jednak obecnie nadal tylko w sferze luź-
nych hipotez.
65 WYCZAWSKI, O.C., s. 202.
68 Np. ukończona przez Duąuesnoy w 1629 r. figura św.
Andrzeja była natychmiast sztychowana zapewne przez F.
Perriera (HESS, o.c., s. 31).
II. 12. Sebastian Sala, personifikacja Przezorności i
Przenikliwości z nagrobka Piotra Opalińskiego, 1641,
Sieraków, kościół Bernardynów. (Fot. W. Wolny)
67 Informacja mgr N. Miks-Rudkowskiej.
drugiego dzieła, zwłaszcza że tak samo rzeźbioną
stopę posiada personifikacja Przezorności i Przenik-
liwości (il. 12) na nagrobku Piotra Opalińskiego,
którego autorstwo Sali jest niewątpliwe. Ponieważ
biskup Piotr Gembicki pozostawał w stosunkach z
warsztatem Sebastiana Sali od r. 1638, korzystając
z jego usług zarówno w zakresie rzeźby, jak kamie-
niarki architektonicznej w ramach poświadczonych
archiwalnie prac w katedrze krakowskiej, to wyda je
się, wobec tego, iż uprawnione będzie postawienie
hipotezy o wykonaniu przebudowy biskupiego pałacu
w Krakowie również przez warsztat Sali.
Zagadnieniem nadal otwartym pozostaje problem
wpływów klasycyzującego nurtu barokowej sztuki
rzymskiej na późną twórczość Sali, co szczególnie wi-
doczne jest w figurze św. Barbary, jej traktowaniu
twarzy i przede wszystkim włosów, zupełnie inaczej
kutych, aniżeli w pozostałych znanych dotychczas
rzeźbach tego artysty. Nie można wykluczyć hipote-
zy, iż Sala mógł odwiedzić Italię w latach czterdzie-
stych, być może korzystając z okazji wyjazdu Piotra
Gembickiego w połowie listopada 1644 r. ad limine
apostolorum6S. Oczywiście te nowe tendencje docie-
rać mogły do jego warsztatu i drogą pośrednią, bądź
przez reprodukcje graficzne, zarówno rzeźb antycz-
nych, jak głośnych realizacji współczesnych 86, takich
jak św. Zuzanna Duąuesnoy, bądź też dzięki ewen-
tualnym kontaktom z innymi artystami przybywają-
cymi z Włoch w latach czterdziestych. Sprowadzani
oni byli zarówno do realizacji określonych zadań, jak
w wypadku Clemente Molli, jak i na dłuższy pobyt
na dworze królewskim, skoro w 1643 r. udał się do
Rzymu architekt królewski Giovanni Battista Gisleni,
ażeby m.in. werbować artystów na dwór Władysła-
wa IV67. Wszystkie te przesłanki i domysły pozosta-
wać muszą jednak obecnie nadal tylko w sferze luź-
nych hipotez.
65 WYCZAWSKI, O.C., s. 202.
68 Np. ukończona przez Duąuesnoy w 1629 r. figura św.
Andrzeja była natychmiast sztychowana zapewne przez F.
Perriera (HESS, o.c., s. 31).
II. 12. Sebastian Sala, personifikacja Przezorności i
Przenikliwości z nagrobka Piotra Opalińskiego, 1641,
Sieraków, kościół Bernardynów. (Fot. W. Wolny)
67 Informacja mgr N. Miks-Rudkowskiej.