DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:In Memoriam
DOI article:Rzempołuch, Andrzej: Biskup Warmiński ks. dr Jan Obłąk: (16 V 1913 - 16 XII 1988)
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48734#0216
IN MEMORIAM
runkiem swego patrona, Jana Chrzciciela, oraz
dewizę „Ecce Agnus Dei".
Do dotychczasowych obowiązków przybyły
biskupowi Obłąkowi wkrótce funkcje wika-
riusza generalnego oraz prepozyta kapituły,
w latach późniejszych m.in. prezesa Rady Wy-
dawniczej Warmińskiego Wydawnictwa Die-
cezjalnego, przewodniczącego Komisji Diecez-
jalnej ds. Sztuki Kościelnej i diecezjalnego
konserwatora zabytków. Przewodniczył także
Komisji Episkopatu ds. Sztuki Kościelnej.
Obowiązki związane ze sztuką były szczegól-
nie miłe Jego sercu. Czynnie uczestniczył bis-
kup Jan Obłąk w dwu sesjach Vaticanum II,
w 1963 i 1965 roku.
Dwukrotnie, w 1978 r. po śmierci biskupa
Józefa Drzazgi i w 1981 r. po przeniesieniu
biskupa Józefa Glempa na prymasostwo, za-
rządzał biskup Jan Obłąk diecezją jako wika-
riusz kapitulny. 15 kwietnia 1982 roku Ojciec
Święty Jan Paweł II mianował Go ordynariu-
szem diecezji warmińskiej, czterdziestym dzie-
wiątym w historii a trzecim po II wojnie, uza-
sadniając wybór nominata Jego pobożnością,
nauką i wiedzą oraz doświadczeniem. Za hasło
swych rządów obrał biskup Jan Obłąk inwo-
kację „Prostujcie drogę Panu". Jako rządca
diecezji kładł nacisk na budowę nowych, nie-
zbędnych w niej kościołów i przejmowanie
świątyń nie użytkowanych, wszędzie tam,
gdzie mogły one służyć potrzebom wiernych;
dbał o zakładanie nowych parafii. W Prabu-
tach, przed wiekami mieście rezydencjalnym
biskupów pomezańskich, erygowana została
Pomezańska Kapituła Kolegiacka. Kościół
w Prabutach, podobnie jak przepiękną farę
św. Katarzyny w Braniewie, podniesiono
z ruin z pietyzmem godnym podziwu i naśla-
dowania. W latach 1982 i 1985 biskup Obłąk
składał w Rzymie papieżowi relacje o stanie
diecezji. Podczas ostatniego swego pobytu w
Stolicy Apostolskiej zaprosił Jana Pawła II do
odwiedzenia Warmii.
Sterane latami wyczerpującej pracy siły
i gwałtownie pogarszające się zdrowie, unie-
możliwiły Mu dalsze dźwiganie trudnych i ab-
sorbujących obowiązków. Jesienią 1985 r. pa-
pież ustanowił administratora apostolskiego
sede plena dla diecezji warmińskiej, a dwa
lata później — - po ukończeniu przez biskupa
Jana siedemdziesiątego piątego roku życia —
przeniósł Go w stan spoczynku. W czerwcu
1986 r. diecezja warmińska czciła złoty jubi-
leusz kapłaństwa swego pasterza.
Biskup warmiński ks. dr Jan Obłąk zmarł
w Olsztynie i spoczął w tamtejszej konkate-
drze św. Jakuba.
Odszedł duszpasterz, który potrafił godzić
kapłaństwo z realizacją rozległych, głęboko
odczuwanych zainteresowań naukowych, teo-
log, historyk, historyk sztuki. W dwu ostat-
nich profesjach był właściwie samoukiem, la-
tami żmudnych studiów — zgłębiając posta-
wione przed sobą zagadnienia — doskonalił
warsztat naukowy, dochodził do umiejętności
lapidarnego i celnego wyrażania myśli, bez
tak uprzykrzonego w wielu pracach gadulstwa
i zbędnej erudycji. Na oblicze naukowe bis-
kupa Jana Obłąka z jednakową mocą oddzia-
łało umiłowanie ksiąg i upodobanie dla sztu-
ki, którą cenił, rozumiał, lubił się nią —
przy całkowitej prostocie i skromności co-
dziennych potrzeb — otaczać. Był znakomitym
archiwariuszem, jak mało kto potrafił wydo-
być i odpowiednio wykorzystać wiedzę zawar-
tą w źródłach pisanych. Osobistą Jego zasługą
jest uporządkowanie i udostępnienie do pub-
licznego użytku Archiwum Diecezji Warmiń-
skiej (dawniej we Fromborku, od lat powo-
jennych w Olsztynie). Wszystkie opublikowa-
ne opracowania biskupa Obłąka, dzięki opar-
ciu na gruntownej znajomości źródeł, po la-
tach nic nie traciły ze swej aktualności. Pi-
sane żywym jasnym językiem, wzbudzają
zaufanie do odpowiedzialności Autora, który
stara się nie przekraczać granic swej kompe-
tencji, powstrzymując od osobistych sądów,
gdy nie dysponuje wystarczająco wiarygod-
nym materiałem. W pracach z zakresu historii
sztuki demonstruje On dobre opanowanie kla-
sycznego warsztatu zabytkoznawcy, nie uchy-
lając się wszakże od wypowiedzi czysto este-
tycznych.
Ks. dr Jan Obłąk był, jak się wskazuje,
208
runkiem swego patrona, Jana Chrzciciela, oraz
dewizę „Ecce Agnus Dei".
Do dotychczasowych obowiązków przybyły
biskupowi Obłąkowi wkrótce funkcje wika-
riusza generalnego oraz prepozyta kapituły,
w latach późniejszych m.in. prezesa Rady Wy-
dawniczej Warmińskiego Wydawnictwa Die-
cezjalnego, przewodniczącego Komisji Diecez-
jalnej ds. Sztuki Kościelnej i diecezjalnego
konserwatora zabytków. Przewodniczył także
Komisji Episkopatu ds. Sztuki Kościelnej.
Obowiązki związane ze sztuką były szczegól-
nie miłe Jego sercu. Czynnie uczestniczył bis-
kup Jan Obłąk w dwu sesjach Vaticanum II,
w 1963 i 1965 roku.
Dwukrotnie, w 1978 r. po śmierci biskupa
Józefa Drzazgi i w 1981 r. po przeniesieniu
biskupa Józefa Glempa na prymasostwo, za-
rządzał biskup Jan Obłąk diecezją jako wika-
riusz kapitulny. 15 kwietnia 1982 roku Ojciec
Święty Jan Paweł II mianował Go ordynariu-
szem diecezji warmińskiej, czterdziestym dzie-
wiątym w historii a trzecim po II wojnie, uza-
sadniając wybór nominata Jego pobożnością,
nauką i wiedzą oraz doświadczeniem. Za hasło
swych rządów obrał biskup Jan Obłąk inwo-
kację „Prostujcie drogę Panu". Jako rządca
diecezji kładł nacisk na budowę nowych, nie-
zbędnych w niej kościołów i przejmowanie
świątyń nie użytkowanych, wszędzie tam,
gdzie mogły one służyć potrzebom wiernych;
dbał o zakładanie nowych parafii. W Prabu-
tach, przed wiekami mieście rezydencjalnym
biskupów pomezańskich, erygowana została
Pomezańska Kapituła Kolegiacka. Kościół
w Prabutach, podobnie jak przepiękną farę
św. Katarzyny w Braniewie, podniesiono
z ruin z pietyzmem godnym podziwu i naśla-
dowania. W latach 1982 i 1985 biskup Obłąk
składał w Rzymie papieżowi relacje o stanie
diecezji. Podczas ostatniego swego pobytu w
Stolicy Apostolskiej zaprosił Jana Pawła II do
odwiedzenia Warmii.
Sterane latami wyczerpującej pracy siły
i gwałtownie pogarszające się zdrowie, unie-
możliwiły Mu dalsze dźwiganie trudnych i ab-
sorbujących obowiązków. Jesienią 1985 r. pa-
pież ustanowił administratora apostolskiego
sede plena dla diecezji warmińskiej, a dwa
lata później — - po ukończeniu przez biskupa
Jana siedemdziesiątego piątego roku życia —
przeniósł Go w stan spoczynku. W czerwcu
1986 r. diecezja warmińska czciła złoty jubi-
leusz kapłaństwa swego pasterza.
Biskup warmiński ks. dr Jan Obłąk zmarł
w Olsztynie i spoczął w tamtejszej konkate-
drze św. Jakuba.
Odszedł duszpasterz, który potrafił godzić
kapłaństwo z realizacją rozległych, głęboko
odczuwanych zainteresowań naukowych, teo-
log, historyk, historyk sztuki. W dwu ostat-
nich profesjach był właściwie samoukiem, la-
tami żmudnych studiów — zgłębiając posta-
wione przed sobą zagadnienia — doskonalił
warsztat naukowy, dochodził do umiejętności
lapidarnego i celnego wyrażania myśli, bez
tak uprzykrzonego w wielu pracach gadulstwa
i zbędnej erudycji. Na oblicze naukowe bis-
kupa Jana Obłąka z jednakową mocą oddzia-
łało umiłowanie ksiąg i upodobanie dla sztu-
ki, którą cenił, rozumiał, lubił się nią —
przy całkowitej prostocie i skromności co-
dziennych potrzeb — otaczać. Był znakomitym
archiwariuszem, jak mało kto potrafił wydo-
być i odpowiednio wykorzystać wiedzę zawar-
tą w źródłach pisanych. Osobistą Jego zasługą
jest uporządkowanie i udostępnienie do pub-
licznego użytku Archiwum Diecezji Warmiń-
skiej (dawniej we Fromborku, od lat powo-
jennych w Olsztynie). Wszystkie opublikowa-
ne opracowania biskupa Obłąka, dzięki opar-
ciu na gruntownej znajomości źródeł, po la-
tach nic nie traciły ze swej aktualności. Pi-
sane żywym jasnym językiem, wzbudzają
zaufanie do odpowiedzialności Autora, który
stara się nie przekraczać granic swej kompe-
tencji, powstrzymując od osobistych sądów,
gdy nie dysponuje wystarczająco wiarygod-
nym materiałem. W pracach z zakresu historii
sztuki demonstruje On dobre opanowanie kla-
sycznego warsztatu zabytkoznawcy, nie uchy-
lając się wszakże od wypowiedzi czysto este-
tycznych.
Ks. dr Jan Obłąk był, jak się wskazuje,
208