Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (52.1990)

Biuletyn Historii Sztuki
R. LII, 1990, Nr 3—4
PL ISSN 0006—3967

HALINA JURGA
Łódź, Muzeum Włókiennictwa

Irena Huml, Współczesna tkanina polska, Warszawa, 1989, „Arkady" s. 244, 4 nlb., il. 175,
barwnych 81, czarno-białych 94

Książka Ireny Huml „Współczesna tkanina
polska" znalazła się w księgarniach pod koniec
1989 r„ w trzydzieści lat od ukazania się „Tka-
niny polskiej"1, poprzedniej monografii po-
święconej tej dyscyplinie sztuki.
W okresie, jaki dzieli obie publikacje, tka-
nina artystyczna przebyła proces przyśpieszo-
nej ewolucji od dzieła sztuki dekoracyjnej do
dzieła autonomicznego. Proces ten, otwarty
u progu lat sześćdziesiątych, gdy projektantem
i wykonawcą tkaniny stawała się coraz częś-
ciej ta sama osoba, przez kilkanaście następ-
nych lat fascynował ujawnianiem coraz to no-
wych możliwości twórczych tej gałęzi sztuki.
Na przeobrażenia tkaniny animatorzy życia
artystycznego zareagowali wzrostem ilości pre-
zentacji, ożywieniem wymiany wystaw między
krajami, organizacją imprez i wielkich wystaw
międzynarodowych. Publiczność odpowiedzia-
ła zwiększoną frekwencją. Krytycy liczniejszy-
mi publikacjami. Wcześnie, już w roku 1973,
ukazała się w Genewie pierwsza pozycja książ-
kowa usiłująca uporządkować i poddać analizie
zjawiska obserwowane na wystawach i w pra-
cowniach artystów. Była to „La nouvelle ta-
pisserie" Andre Kuenziego. Znaczna część ma-
teriałów do książki została zebrana w Polsce.
Autor odbył podróż do naszego kraju. Starał
się u źródeł poznać tkaninę polską, którą uzna-
wał za wielką rewelację międzynarodowych
prezentacji lat sześćdziesiątych.
W Polsce trwałym śladem obecności tkani-
ny w życiu artystycznym były głównie re-

cenzje i katalogi wystaw, publikacje obciążone
okolicznościowym charakterem wypowiedzi i
naturalnym, silnym subiektywizmem. W miarę
upływu czasu coraz dotkliwiej odczuwało się
brak pozycji monograficznej. Wytworzyła się
paradoksalna sytuacja. Szukając informacji i
interpretacji dotyczących twórczości polskich
artystów najprościej było sięgnąć po pozycje
obcojęzyczne2, które jakkolwiek docierały w
niewielkiej ilości egzemplarzy, to były jednak
łatwiej dostępne niż rozproszone w gazetach,
czasopismach i katalogach wystaw wypowiedzi
polskich krytyków.
Sytuacja tym bardziej mało zrozumiała, że
to polscy artyści znaleźli ten właściwy impuls,
który wyzwolił energię twórczą i ukierunkował
inwencję reformatorów tkaniny, nie tylko w
Polsce. Polscy wydawcy nie doceniali sukcesu
naszych artystów, ani wagi ich poczynań.
„Arkadom" należy wyrazić uznanie za
przełamanie obaw, że nie znajdzie się dość
zainteresowanych, i oddanie do rąk czytelni-
ków długo oczekiwanej przez nich pozycji.
Spodziewano się, że temat podejmie Irena
Huml. Od wielu lat śledzi twórczość polskich
autorów systematycznie uprawiając krytykę
artystyczną. Jako juror i recenzent wystaw
międzynarodowych miała sposobność poznać
tkaninę innych krajów. Jako autorka publi-
kacji książkowych poświęconych sztuce stoso-
wanej dokonywała już własnych ocen oddzia-
ływania tradycji oraz miejsca tkaniny w kon-
tekście innych dyscyplin współczesnej sztuki 3.

408