DOI Artikel:
Kuczman, Kazimierz: Italizujące "Opłakiwanie Chrystusa" z roku 1519 w krakowskim klasztorze Kanoników Regularnych
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.48233#0121
„OPŁAKIWANIE CHRYSTUSA’’ Z 1519 ROKU W KRAKOWIE
II. 7. Opłakiwanie Chrystusa, miniatura w mszale krakowskim, Wawel,
Arch. Kapitulne. (Fot. Zakł. Reprogra-fii BN w Warszawie)
pularyzowanych przez sztychy Marcantonia Raimon-
diego (m.in. w amsterdamskim Rijksprentenkabinet),
wprowadził również Bartolomeo della Porta w Opła-
kiwaniu z r. 1516 (Pitti), zapewne pod wpływem Ra-
faela 13, jak również Andrea del Sarto (Pitti), naj-
doskonalszym zaś przykładem zbliżonego ujęcia
Chrystusa w rzeźbie jest bodajże watykańska Pieta
Michała Anioła. Sztuka tych mistrzów oddziałała na
popularność owego układu we Włoszech w okresie
manieryzmu (Jacopo Bassano, Jacopo Tintoretto)14,
rozwiązanie to przenika również na Północ, zapew-
ne w dużej mierze za sprawą grafiki Raimondiego.
Typ zwartej kompozycji stosowanej przez Fra Bar-
13 Związki między Oplakiwaniami Rafaela (Raimondie-
go) i Fra Bartolomea omawia J. MULLER HOFSTEDE,
Ein Frukwerk Jacopo Bassano und eine Komposition Ra-
ffaels, „Mtinchner Jahrbuch der Bildenden Kunst” III,
1964, s. 131—144. — Por. także: H. SCHMIDT, Marcantonio
Raimondi [w:] U. THIEME und F. BECKER, Algemeines
Lerikon der Bildenden KUnstler XXVII, Leipzig 1933, s.
574—577.
tolomea znajdzie oddźwięk w polskim miniatorstwie
już z początkiem XVI w., czego przykładem Opłaki-
wanie w mszale Archiwum Kapituły Krakowskiej na
Wawelu (dl. 7)15.
Przy niewątpliwym istnieniu motywów włoskich
w naszym obrazie zestawienie go z malarstwem Cin-
ąuecenta ma charakter do pewnego stopnia umow-
ny, klasą artystyczną krakowskie dzieło nie dorów-
nuje bowiem nawet przeciętnej twórczości włoskiej,
wykazuje zarazem związek z północnym (lecz nie ni-
derlandzkim) poczuciem formy. Wartość obrazu na-
leżałoby raczej oceniać miarą protorenesansu
wschodnio — środkowoeuropejskiego (Polska, Węgry w
14 HOFSTEDE, l.c.; — B. KLESSE, Katalog der Italie-
nischen, Franzósischen und Spanischen Gemalde bis 1800
im Walraf-Richards-Museum, Koln 1973, s. 129—130, ryc. 41.
15 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, IV, Miasto Kra-
ków, cz. 1. Wawel, pod red.. J. SZABŁOWSKIEGO, War-
szawa 1965, s. 133, fig. 473.
111
II. 7. Opłakiwanie Chrystusa, miniatura w mszale krakowskim, Wawel,
Arch. Kapitulne. (Fot. Zakł. Reprogra-fii BN w Warszawie)
pularyzowanych przez sztychy Marcantonia Raimon-
diego (m.in. w amsterdamskim Rijksprentenkabinet),
wprowadził również Bartolomeo della Porta w Opła-
kiwaniu z r. 1516 (Pitti), zapewne pod wpływem Ra-
faela 13, jak również Andrea del Sarto (Pitti), naj-
doskonalszym zaś przykładem zbliżonego ujęcia
Chrystusa w rzeźbie jest bodajże watykańska Pieta
Michała Anioła. Sztuka tych mistrzów oddziałała na
popularność owego układu we Włoszech w okresie
manieryzmu (Jacopo Bassano, Jacopo Tintoretto)14,
rozwiązanie to przenika również na Północ, zapew-
ne w dużej mierze za sprawą grafiki Raimondiego.
Typ zwartej kompozycji stosowanej przez Fra Bar-
13 Związki między Oplakiwaniami Rafaela (Raimondie-
go) i Fra Bartolomea omawia J. MULLER HOFSTEDE,
Ein Frukwerk Jacopo Bassano und eine Komposition Ra-
ffaels, „Mtinchner Jahrbuch der Bildenden Kunst” III,
1964, s. 131—144. — Por. także: H. SCHMIDT, Marcantonio
Raimondi [w:] U. THIEME und F. BECKER, Algemeines
Lerikon der Bildenden KUnstler XXVII, Leipzig 1933, s.
574—577.
tolomea znajdzie oddźwięk w polskim miniatorstwie
już z początkiem XVI w., czego przykładem Opłaki-
wanie w mszale Archiwum Kapituły Krakowskiej na
Wawelu (dl. 7)15.
Przy niewątpliwym istnieniu motywów włoskich
w naszym obrazie zestawienie go z malarstwem Cin-
ąuecenta ma charakter do pewnego stopnia umow-
ny, klasą artystyczną krakowskie dzieło nie dorów-
nuje bowiem nawet przeciętnej twórczości włoskiej,
wykazuje zarazem związek z północnym (lecz nie ni-
derlandzkim) poczuciem formy. Wartość obrazu na-
leżałoby raczej oceniać miarą protorenesansu
wschodnio — środkowoeuropejskiego (Polska, Węgry w
14 HOFSTEDE, l.c.; — B. KLESSE, Katalog der Italie-
nischen, Franzósischen und Spanischen Gemalde bis 1800
im Walraf-Richards-Museum, Koln 1973, s. 129—130, ryc. 41.
15 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, IV, Miasto Kra-
ków, cz. 1. Wawel, pod red.. J. SZABŁOWSKIEGO, War-
szawa 1965, s. 133, fig. 473.
111