DOI Artikel:
Żukowska, Maria: Współczesne rekonstrukcje tkanin zabytkowych i ich zastosowanie we wnętrzach pałacowych
DOI Artikel:Wspomnienia pośmiertne
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.48233#0463
MARIA ŻUKOWSKA
II. 8. Salon Czerwony w Nieborowie,
po konserwacji. (Fot. K. Kowalska)
nokrotnie zdawałoby się niemożliwych do pokonania
problemów. Nie sposób tu omówić wszystkich zwią-
zanych z tym zagadnień, które mogą być tematem
bardzo obszernej publikacji. Ogólnie i b. krótko pi-
sał na temat rekonstrukcji starych tkanin A. Na-
hlik5 6, a drukowane w znikomym nakładzie z okazji
wystaw urządzanych przez ..Cepelię” małe folderki
jedynie sygnalizowały ten interesujący temat8. Pro-
blem rekonstruowania tkanin zabytkowych — pisał
A. Nahlik — ma jednak znaczenie szersze, niż samo
projektowanie i uzyskanie jedwabnych tkanin nie-
zbędnych dla dekoracji omawianych wnętrz. Nie cho-
dzi tu jedynie o skopiowanie wzoru, lecz wykonanie
rekonstrukcji w tym samym surowcu, budowie splo-
towej, fakturze, gęstości — wiernej kopii pierwo-
wzoru 7. Stąd też ogromne znaczenie analizy techno-
logicznej stosowanej w trakcie opracowywania tka-
nin dla poznania technologii dawnych wieków często
nie osiągalnymi już dzisiaj metodami8. Wnikliwe o-
pracowanie analizy technologicznej jest niezbędne do
prawidłowej rekonstrukcji zabytkowej tkaniny. Poza
wiedzą fachową praca ta wymaga nie tylko wielkiej
cierpliwości, ale również długotrwałego posługiwa-
nia się mikroskopem, lub silnie powiększającą lupą
włókienniczą. Rekonstruktor-technolog sporządza bar-
dzo dokładny rysunek wzoru, a następnie przenosi
wszystkie sploty i układy nici osnowy i wątku na
specjalny papier kratkowany, który stanowi tzw. ry-
sunek dyspozycyjny. Na podstawie tego rysunku spo-
rządzane są wzornice w postaci odpowiednio perfo-
rowanych kart, które łączy się ze sobą w odpowied-
niej kolejności. Za ich pomocą sterowane są w trak-
cie tkania nici osnowy. Liczba perforowanych kart
jest bardzo różna w zależności od długości raportu
(tzn. długości wzoru) i gęstości nici wątku; niejed-
nokrotnie dochodzi do kilku tysięcy. Ostatnim eta-
pem pracy jest odpowiednie przygotowanie krosna
tkackiego umożliwiające wykonanie konkretnej re-
konstrukcji, po czym już tylko pozostaje przepro-
wadzenie szeregu prób, sprawdzających czy rekon-
5 A. NAHLIK, Dawne, choć zupełnie nowe. „Polska”
1976, nr 3 (259), s. 12 1 s. 50.
6 K. POGORZELEC, Wystawa tkanin stylowych Adama
Nahllka wykonanych w Spółdzielni ,,Rękodzieło Artystycz-
ne”, Łódź 1967; — Sztuka wznowiona w tkaninie, Warsza-
wa 1968; — A. NAHLIK, Tkaniny muzealne. Rekonstrukcje,
Warszawa 1975.
7 NAHLIK, Dawne, choć zupełnie nowe, o.c., s. 50.
8 Ibidem.
448
II. 8. Salon Czerwony w Nieborowie,
po konserwacji. (Fot. K. Kowalska)
nokrotnie zdawałoby się niemożliwych do pokonania
problemów. Nie sposób tu omówić wszystkich zwią-
zanych z tym zagadnień, które mogą być tematem
bardzo obszernej publikacji. Ogólnie i b. krótko pi-
sał na temat rekonstrukcji starych tkanin A. Na-
hlik5 6, a drukowane w znikomym nakładzie z okazji
wystaw urządzanych przez ..Cepelię” małe folderki
jedynie sygnalizowały ten interesujący temat8. Pro-
blem rekonstruowania tkanin zabytkowych — pisał
A. Nahlik — ma jednak znaczenie szersze, niż samo
projektowanie i uzyskanie jedwabnych tkanin nie-
zbędnych dla dekoracji omawianych wnętrz. Nie cho-
dzi tu jedynie o skopiowanie wzoru, lecz wykonanie
rekonstrukcji w tym samym surowcu, budowie splo-
towej, fakturze, gęstości — wiernej kopii pierwo-
wzoru 7. Stąd też ogromne znaczenie analizy techno-
logicznej stosowanej w trakcie opracowywania tka-
nin dla poznania technologii dawnych wieków często
nie osiągalnymi już dzisiaj metodami8. Wnikliwe o-
pracowanie analizy technologicznej jest niezbędne do
prawidłowej rekonstrukcji zabytkowej tkaniny. Poza
wiedzą fachową praca ta wymaga nie tylko wielkiej
cierpliwości, ale również długotrwałego posługiwa-
nia się mikroskopem, lub silnie powiększającą lupą
włókienniczą. Rekonstruktor-technolog sporządza bar-
dzo dokładny rysunek wzoru, a następnie przenosi
wszystkie sploty i układy nici osnowy i wątku na
specjalny papier kratkowany, który stanowi tzw. ry-
sunek dyspozycyjny. Na podstawie tego rysunku spo-
rządzane są wzornice w postaci odpowiednio perfo-
rowanych kart, które łączy się ze sobą w odpowied-
niej kolejności. Za ich pomocą sterowane są w trak-
cie tkania nici osnowy. Liczba perforowanych kart
jest bardzo różna w zależności od długości raportu
(tzn. długości wzoru) i gęstości nici wątku; niejed-
nokrotnie dochodzi do kilku tysięcy. Ostatnim eta-
pem pracy jest odpowiednie przygotowanie krosna
tkackiego umożliwiające wykonanie konkretnej re-
konstrukcji, po czym już tylko pozostaje przepro-
wadzenie szeregu prób, sprawdzających czy rekon-
5 A. NAHLIK, Dawne, choć zupełnie nowe. „Polska”
1976, nr 3 (259), s. 12 1 s. 50.
6 K. POGORZELEC, Wystawa tkanin stylowych Adama
Nahllka wykonanych w Spółdzielni ,,Rękodzieło Artystycz-
ne”, Łódź 1967; — Sztuka wznowiona w tkaninie, Warsza-
wa 1968; — A. NAHLIK, Tkaniny muzealne. Rekonstrukcje,
Warszawa 1975.
7 NAHLIK, Dawne, choć zupełnie nowe, o.c., s. 50.
8 Ibidem.
448