DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Recenzje - Wystawy
DOI article:Chrościcki, Juliusz A.: Praga około 1600 roku. Sztuka i kultura dworu Rudolfa II
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48734#0169
RECENZJE — WYSTAWY
młodszemu bratu (portret nr kat. 106), a z ko-
lei jego sukcesorem został Ferdynad II (1578—
1637), jego brat stryjeczny (portret nr kat.
562).
Jeszcze po stu latach w środowiskach euro-
pejskich artystów istniała legenda o tym, jak
to cesarz Rudolf II przemienił swoją stolicę
Pragę w „Nowy Parnas", gdzie szczęśliwie żyli
cesarz, dworzanie, artyści, metresy cesarskie i...
bogowie mitologiczni 10.
Nierealistyczna polityka cesarza i jego ma-
rzycielska postawa przyniosły po jego śmierci
bunt poddanych, długoletnie osłabienia obozu
katolickich państw w Europie i zmniejszenie
znaczenia, jakie posiadał wcześniej cesarz z ro-
dziny Habsburgów. W sześć lat po śmierci
Rudolfa II wybuchła wojna trzydziestoletnia,
która zniszczyła dorobek artystyczny jego
dworu i rozproszyła dzieła sztuki z Pragi. Do
dzisiaj kilkanaście zrabowanych przez Szwe-
dów rzeźb Adriana de Vriesa znajduje się w
zamku Drottningholm, a kilkanaście obrazów
Giuseppe Arcimbolda w zamku Skokloster.
Niestety wystawa Praga około 1600 r.
nie została zaprezentowana w samej Pradze.
Dwa lata temu nie było jeszcze odpowiednie-
go klimatu politycznego i atmosfery do szer-
szej współpracy kulturalnej w Europie Środ-
kowej, aby przenieść dzieła sztuki na praski
Hrad, tam gdzie powstawały i były groma-
dzone przez cesarza Rudolfa II.
Wśród stu dwudziestu artystów rudolfiń-
skich, których blisko osiemset dzieł znalazło
się na wystawie w Wiedniu, należy przypom-
nieć tak znanych jak malarze: Giuseppe Arcim-
boldo (1527—1593), Joris Hoefnagel (1532—
1600), Hans Hoffman (ok. 1550—1591), Hans
von Aachen (1551/52—1615), Bartolomaus
Spranger (1546—1611), Joseph Heintz starszy
(1564—1609), Pieter Stevens (ok. 1567 — po
1624), Roelant Saverij (1576—1639); rzeźbiarze
Wenzel Jamnitzer (1508—1585), Giovanni da
Bologna (1529—1608), Hans Mont (ok. 1545 —
po 1585), Paul van Vianen (ok. 1570—1613);
rysownicy i rytownicy: Matthaus Gundelach
(ok. 1566—1654), Lucas Kilian (1579—1637),
Aegidius Sadeler młodszy (1570—1629); złotni-
II. 3. Portret kardynała Jerzego Radziwiłła. Powtó-
rzenie portretu J. Heintz st. Klasztor oo. Francisz-
kanów w Krakowie.
cy, szlifierze kamieni i zegarmistrze: Jan Ver-
meyen (przed 1559—1606), Andres Osenbruck
(ok. 1580 — po 1622), Ottavio Miseroni (1567—
1624) i Jost Burgi (1552—1632).
Do nieznanych artystów należy na pewno
m.in.: ślązak Blasius Ebisch (inaczej Błażej
Ebisch czy Eibisch) pracujący we Wrocławiu 11
w roku 1584 przy rytowaniu owalnego stemp-
la drukarskiego, z portretem cesarza Rudol-
fa II, w wieńcu laurowym, z herbami ziem 12,
(il. 2). Pominięto na wystawie m.in. artystów
działających później w Krakowie i Wielkopol-
sce, a wykształconych w środowisku praskim
161
11 — Biuletyn Historii Sztuk 1-2/1990
młodszemu bratu (portret nr kat. 106), a z ko-
lei jego sukcesorem został Ferdynad II (1578—
1637), jego brat stryjeczny (portret nr kat.
562).
Jeszcze po stu latach w środowiskach euro-
pejskich artystów istniała legenda o tym, jak
to cesarz Rudolf II przemienił swoją stolicę
Pragę w „Nowy Parnas", gdzie szczęśliwie żyli
cesarz, dworzanie, artyści, metresy cesarskie i...
bogowie mitologiczni 10.
Nierealistyczna polityka cesarza i jego ma-
rzycielska postawa przyniosły po jego śmierci
bunt poddanych, długoletnie osłabienia obozu
katolickich państw w Europie i zmniejszenie
znaczenia, jakie posiadał wcześniej cesarz z ro-
dziny Habsburgów. W sześć lat po śmierci
Rudolfa II wybuchła wojna trzydziestoletnia,
która zniszczyła dorobek artystyczny jego
dworu i rozproszyła dzieła sztuki z Pragi. Do
dzisiaj kilkanaście zrabowanych przez Szwe-
dów rzeźb Adriana de Vriesa znajduje się w
zamku Drottningholm, a kilkanaście obrazów
Giuseppe Arcimbolda w zamku Skokloster.
Niestety wystawa Praga około 1600 r.
nie została zaprezentowana w samej Pradze.
Dwa lata temu nie było jeszcze odpowiednie-
go klimatu politycznego i atmosfery do szer-
szej współpracy kulturalnej w Europie Środ-
kowej, aby przenieść dzieła sztuki na praski
Hrad, tam gdzie powstawały i były groma-
dzone przez cesarza Rudolfa II.
Wśród stu dwudziestu artystów rudolfiń-
skich, których blisko osiemset dzieł znalazło
się na wystawie w Wiedniu, należy przypom-
nieć tak znanych jak malarze: Giuseppe Arcim-
boldo (1527—1593), Joris Hoefnagel (1532—
1600), Hans Hoffman (ok. 1550—1591), Hans
von Aachen (1551/52—1615), Bartolomaus
Spranger (1546—1611), Joseph Heintz starszy
(1564—1609), Pieter Stevens (ok. 1567 — po
1624), Roelant Saverij (1576—1639); rzeźbiarze
Wenzel Jamnitzer (1508—1585), Giovanni da
Bologna (1529—1608), Hans Mont (ok. 1545 —
po 1585), Paul van Vianen (ok. 1570—1613);
rysownicy i rytownicy: Matthaus Gundelach
(ok. 1566—1654), Lucas Kilian (1579—1637),
Aegidius Sadeler młodszy (1570—1629); złotni-
II. 3. Portret kardynała Jerzego Radziwiłła. Powtó-
rzenie portretu J. Heintz st. Klasztor oo. Francisz-
kanów w Krakowie.
cy, szlifierze kamieni i zegarmistrze: Jan Ver-
meyen (przed 1559—1606), Andres Osenbruck
(ok. 1580 — po 1622), Ottavio Miseroni (1567—
1624) i Jost Burgi (1552—1632).
Do nieznanych artystów należy na pewno
m.in.: ślązak Blasius Ebisch (inaczej Błażej
Ebisch czy Eibisch) pracujący we Wrocławiu 11
w roku 1584 przy rytowaniu owalnego stemp-
la drukarskiego, z portretem cesarza Rudol-
fa II, w wieńcu laurowym, z herbami ziem 12,
(il. 2). Pominięto na wystawie m.in. artystów
działających później w Krakowie i Wielkopol-
sce, a wykształconych w środowisku praskim
161
11 — Biuletyn Historii Sztuk 1-2/1990