Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (52.1990)

PRZEGLĄD LITERATURY

jedyne wydawnictwo polskie prezentujące
sztukę organizującą przestrzeń w tak szerokim
aspekcie. W nocie redakcyjnej redaktora na-
czelnego Ireny Grzesiuk-Olszewskiej zostały
przedstawione główne założenia rocznika tj.
zasada wiązania najistotniejszych zjawisk sztu-
ki rzeźbiarskiej w kraju i zagranicą, poprzez
wypowiedzi czy artykuły polemiczne twórców
i krytyków sztuki. Założeniem było, aby każ-
dy z kolejnych tomów stanowił zamkniętą ca-
łość problemową a jednocześnie zawierał kro-
nikę wydarzeń danego roku.
Główny trzon materiału zawartego w wy-
danym tomie stanowi obrachunek z tradycyj-
nym pojmowaniem funkcji rzeźby, a także
refleksja nad nową koncepcją dematerializacji
bryły wywodzącą się genetycznie z dawnej
rzeźby lecz znacznie przekraczających jej do-
tychczasowe granice, ujawnienie poszukiwań
opierających się na tworzywie wydawałoby się
nie rzeźbiarskim. Odchodzenie od czynności
rzeźbienia, dłutem i młotem, tworzenie prze-
strzennych układów o ciągle zmieniającej się
liczbie zależności, od pełnej efemeryczności po
pogłębioną kompozycję przestrzeni.
Na ostateczny kształt pierwszego numeru
złożyły się artykuły będące próbą oceny zja-
wisk artystycznych światowej rzeźby lat sie-
demdziesiątych (Grzegorz Dziamski) oraz pre-
zentacja wybranych środowisk rzeźbiarskich
w Polsce (Zbigniew Makarewicz — Wrocław-
ska rzeźba i rzeźbiarze wrocławscy). Zaprezen-
towano również, poświęconą rzeźbie, placówkę
muzealną — Muzeum im. X. Dunikowskiego
Entre cour et jardin czyli pomiędzy mece-
nasem i artystą. Księga ku czci Profesora
Andrzeja Ryszkiewicza. „Roczniki Huma-
nistyczne" T. XXXV, z. 4: Historia Sztuki,
Lublin 1937. Towarzystwo Naukowe Ka-
tolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, ss.
380, il.cz.b., nakład 2000 egz.
Księgę otwiera bibliografia prac autorskich
i redakcyjnych (421 + 22 poz.) Jubilata zesta-

w Królikarni Oddział Muzeum Narodowego
w Warszawie (Aleksandra Kodurowa). Auto-
rzy zwrócili uwagę na projekty nie zrealizo-
wane, omówiono międzynarodowy konkurs na
pomnik Ofiar Oświęcimia oraz założenia prze-
strzenno-rzeźbiarskie Parku Winnego i Placu
Słowiańskiego w Zielonej Górze. Wiesława
Wierzchowska sylwetką Igora Mitoraja rozpo-
częła cykl artykułów prezentujących działania
artystów polskich zagranicą. Irena Grzesiuk-
-Olszewska przedstawiła twórczość Andrzeja
Pityńskiego, pracującego w Stanach Zjedno-
czonych. Postać Aliny Szapocznikow przypom-
niała Jolanta Gola. Wzbogacona krótkimi re-
lacjami kronika przygotowana przez Aleksan-
drę Kaczor, obejmuje najważniejsze wydarze-
nia artystyczne 1986 r. — sympozja, spotkania,
plenery, spektakle typu performance, instala-
cje oraz pokazy indywidualne i zbiorowe. Da-
lej przedstawiono sylwetki zmarłych w 1986
roku Henry Moore'a, Josepha Beuysa a także
autorki wielu opracowań krytycznych Jadwigi
Jarnuszkiewiczowej.
Reasumując Rocznik „Rzeźba Polska" sta-
nowi próbę krytycznego podejścia do twór-
czości artystów związanych z różnorodnie po-
jętą materią rzeźby lub działających na jej
pograniczach. Dokumentowanie i prezentowa-
nie tych dotychczas pomijanych działań może
przyczynić się do zmiany naszych wyobrażeń
o tym czym jest i czym może być dla nas
rzeźba współczesna.
Anna Maria Leśniewska
wiona przez Lechosława Lameńskiego. Przy-
jaciele, współpracownicy i uczniowie Profe-
sora zadedykowali Mu 31 artykułów i komu-
nikatów o zróżnicowanej tematyce. Najliczniej-
szą grupę stanowią prace związane z głównym
nurtem zainteresowań Profesora Andrzeja
Ryszkiewicza — kolekcjonera. Zaliczyć do niej
należy komunikat Pawła BANASIA, „Wyroby
nowoczesne" w zbiorach Juliana I. Nowaka;
Andrzeja ROTTERMUNNDA, O warszawskiej
galerii obrazów Wincentego Potockiego; Janu-

205