DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Recenzje - Książki
DOI article:Bernatowicz, Tadeusz: [Rezension von: S. V. Marceleva, Pomniki mastackaj i kultury Bielarusi]
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48734#0413
RECENZJE — KSIĄŻKI
II. 1 Wnętrzne kościoła bernardynek w Słonimiu.
Wg „Plastyka Bielarusji"
wątpliwości teza o ukrytych portretach Radzi-
wiłłów. Porównanie licznych zachowanych wi-
zerunków „Sierotki" jak choćby z dzieła Jaku-
ba Schrencka 8 czy na nagrobku w kościele Bo-
żego Ciała w Nieświeżu z obrazem z Krzywo-
szyna raczej wyklucza podobieństwo.
Grupę artykułów ; poświęconych rzeźbie
otwiera praca A. K. Ljavonava o działalności na
Rusi (m.in. w Moskwie) w 2 poł. XVII i pocz.
XVIII w. rzeźbiarzy pochodzących z Białorusi °.
Jednym z wybitniejszych był Klim Michajłau,
twórca ikonostasu (1683—1686) w monasterze
Nowodiewiczym w Moskwie.
Z kolei A. A. Jaraśević 10 opierając się na
archiwaliach jezuickich ustalił, że z grupy ołta-
rzy jakie przywieziono do jezuickiego kościoła
p.w. Franciszka Ksawerego w Grodnie w
1709 r., cztery pochodziły z Królewca (św. Sta-
nisława Kostki, św. Kazimierza, św. Ignacego,
św. Franciszka), zaś dwa pozostałe — św. Tade-
usza oraz Jezusa — z Wilna. Wykonawcę tych
ostatnich widziałby Autor wśród rzeźbiarzy
działających w tym czasie w Wilnie, takich jak
Jakub Pfliger, Jan Schefers, Percelin czy Jan
Baklejski (?). Przypuszczenie powyższe nie jest
jednak oparte na analizie porównawczej lecz
opiera się na potwierdzonych źródłowo infor-
macjach o działalności tych artystów w jezuic-
kich kościołach Wilna.
D. Garśkavoz 11 zreferował ustalenia Sta-
nisława Lorentza 12 oraz Mariana Morelowskie-
go 13 dotyczące kościoła i dekoracji wnętrza p.w.
Niepokalanego Poczęcia NMP (bernardynek) w
Słonimiu oraz zarysował analizę stylistyczną
istniejących obiektów. Z pierwotnego wyposa-
żenia zachowało się pięć ołtarzy (Niepokalanego
Poczęcia NMP, św. Józefa, Chrystusa Ukrzyżo-
wanego, Matki Boskiej Szkaplerznej, św. Fran-
ciszka), ambona oraz konfesjonał. Wykonane
zostały w latach 1759—1764 przez rzeźbiarza
Jana Hedela, zapewne według projektu Jana
Krzysztofa Glaubitza. Mimo licznych opracowań
oraz istniejących źródeł archiwalnych 14 nadal
nie ustalono jakie miejsce w twórczości Hedela
zajmują rzeźby słonimskie ani też nie prześle-
dzono dziejów jego współpracy (i zależności)
z Glaubitzem. Tym bardziej, że zachowały się
dwa zespoły rzeźb w wileńskich kościołach
św. Jana i św. Katarzyny 15.
W dziale zatytułowanym Sztuka dekoracyj-
no-użytkowa uwagę zwraca opracowanie
E. S. Maksimavej, która omawia działal-
ność rzemieślników Dawidgródka w XVII
i XVIII w." Na podstawie ponad dwudziestu
inwentarzy pochodzących z akt miejskich Au-
torka publikuje nazwiska kilkudziesięciu rus-
kich rzemieślników działających między 1633
a 1760 r. W świetle tych badań Dawidgródek
rysuje się jako prężny ośrodek złotniczy, w
którym wykonywane były m.in. sukienki na
obrazy oraz sprzęt liturgiczny dla cerkwi i koś-
ciołów, Maksirnava identyfikuje szereg przy-
401
12 — Biuletyn Historii Sztuki 3— 4/1990.
II. 1 Wnętrzne kościoła bernardynek w Słonimiu.
Wg „Plastyka Bielarusji"
wątpliwości teza o ukrytych portretach Radzi-
wiłłów. Porównanie licznych zachowanych wi-
zerunków „Sierotki" jak choćby z dzieła Jaku-
ba Schrencka 8 czy na nagrobku w kościele Bo-
żego Ciała w Nieświeżu z obrazem z Krzywo-
szyna raczej wyklucza podobieństwo.
Grupę artykułów ; poświęconych rzeźbie
otwiera praca A. K. Ljavonava o działalności na
Rusi (m.in. w Moskwie) w 2 poł. XVII i pocz.
XVIII w. rzeźbiarzy pochodzących z Białorusi °.
Jednym z wybitniejszych był Klim Michajłau,
twórca ikonostasu (1683—1686) w monasterze
Nowodiewiczym w Moskwie.
Z kolei A. A. Jaraśević 10 opierając się na
archiwaliach jezuickich ustalił, że z grupy ołta-
rzy jakie przywieziono do jezuickiego kościoła
p.w. Franciszka Ksawerego w Grodnie w
1709 r., cztery pochodziły z Królewca (św. Sta-
nisława Kostki, św. Kazimierza, św. Ignacego,
św. Franciszka), zaś dwa pozostałe — św. Tade-
usza oraz Jezusa — z Wilna. Wykonawcę tych
ostatnich widziałby Autor wśród rzeźbiarzy
działających w tym czasie w Wilnie, takich jak
Jakub Pfliger, Jan Schefers, Percelin czy Jan
Baklejski (?). Przypuszczenie powyższe nie jest
jednak oparte na analizie porównawczej lecz
opiera się na potwierdzonych źródłowo infor-
macjach o działalności tych artystów w jezuic-
kich kościołach Wilna.
D. Garśkavoz 11 zreferował ustalenia Sta-
nisława Lorentza 12 oraz Mariana Morelowskie-
go 13 dotyczące kościoła i dekoracji wnętrza p.w.
Niepokalanego Poczęcia NMP (bernardynek) w
Słonimiu oraz zarysował analizę stylistyczną
istniejących obiektów. Z pierwotnego wyposa-
żenia zachowało się pięć ołtarzy (Niepokalanego
Poczęcia NMP, św. Józefa, Chrystusa Ukrzyżo-
wanego, Matki Boskiej Szkaplerznej, św. Fran-
ciszka), ambona oraz konfesjonał. Wykonane
zostały w latach 1759—1764 przez rzeźbiarza
Jana Hedela, zapewne według projektu Jana
Krzysztofa Glaubitza. Mimo licznych opracowań
oraz istniejących źródeł archiwalnych 14 nadal
nie ustalono jakie miejsce w twórczości Hedela
zajmują rzeźby słonimskie ani też nie prześle-
dzono dziejów jego współpracy (i zależności)
z Glaubitzem. Tym bardziej, że zachowały się
dwa zespoły rzeźb w wileńskich kościołach
św. Jana i św. Katarzyny 15.
W dziale zatytułowanym Sztuka dekoracyj-
no-użytkowa uwagę zwraca opracowanie
E. S. Maksimavej, która omawia działal-
ność rzemieślników Dawidgródka w XVII
i XVIII w." Na podstawie ponad dwudziestu
inwentarzy pochodzących z akt miejskich Au-
torka publikuje nazwiska kilkudziesięciu rus-
kich rzemieślników działających między 1633
a 1760 r. W świetle tych badań Dawidgródek
rysuje się jako prężny ośrodek złotniczy, w
którym wykonywane były m.in. sukienki na
obrazy oraz sprzęt liturgiczny dla cerkwi i koś-
ciołów, Maksirnava identyfikuje szereg przy-
401
12 — Biuletyn Historii Sztuki 3— 4/1990.