Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (52.1990)

KRONIKA NAUKOWA


II. 1. Kościół d. Bernardynek w Mińsku.
Fot. J. Kowalczyk 1988.

Anatolij N. Kułagin — Architektoniczny ro-
mantyzm na Białorusi okresu kapitalizmu. Pod-
sumowanie obrad wszystkich sekcji odbyło się
10 października po południu, pod przewodnic-
twem prof. Stanisława Wiktorowicza Marcele-
va, dyrektora Instytutu.
Po zakończeniu obrad uczestnicy zwiedzili
Muzeum dawnej kultury białoruskiej założone
przy Instytucie w gmachu Akademii. Zgroma-
dzono tu w kilku salach wiele zabytków z ko-
ściołów i cerkwi na Białorusi (m.in. marmuro-
we figury z późnorenesansowych nagrobków
Sapiehów z kościoła pofranciszkańskiego w
Holszanach).
Następnego dnia, 20 października przed po-

łudniem przeznaczono czas na wizytę w Muze-
um sztuki BSSR oraz na zwiedzanie Mińska
(oprowadzał Valerij F. Morozov, architekt i
historyk architektury z miejscowej politechni-
ki). W historycznym centrum Mińska zostały
poczynione duże wyburzenia. Nie istnieje koś-
ciół Dominikanów, choć ocalał klasztor (w re-
stauracji). Kościół Jezuitów (katedra) przero-
biono na pałac sportu; w miejsce barokowej
dwuwieżowej fasady wzniesiono portyk kolum-
nowy typowy dla architektury socrealistycznej.
Kościół d. Bernardynek jest dobrze zachowany
i czynny jako cerkiew. Natomiast kościół d.
Bernardynów w przerobionym wnętrzu mieści
magazyn archiwum. Dobrze zachowana jest i
starannie odnowiona dwuwieżowa cerkiew po-
bazyliańska nad Swisłoczą. W instytucie „Bieł-
restauracja" pokazano projekty restauracji
licznych zabytków, gdyż od kilku lat na Bia-
łorusi nastąpiło wyraźne ożywienie na tym
polu.
Po południu tegoż dnia wszyscy uczestnicy
sympozjum udali się do Zasławia pod Miń-
skiem, gdzie oprowadzani przez Tatjanę Ho-
rańską zwiedzili staroruskie grodzisko z X—XI
wieku, dawny zbór kalwiński fundacji Chlebo-
wiczów z przełomu XVI i XVII w., usytuowa-
ny w obrębie dobrze zachowanych fortyfikacji
ziemnych z bastionami (w odrestaurowanym
zborze Muzeum historyczno-archeologiczne zor-
ganizowane w 1967 r.) oraz późnobarokowy
kościół parafialny z 1774 r. fundacji Przez-
dzieckich (w ruinie, ale już w trakcie restau-
racji m.in. przewidziana rekonstrukcja skle-
pień).
21 października prof. Drobov nadprogra-
mowo zawiózł trzech polskich historyków sztu-
ki na północ Białorusi. Najpierw w Połocku
zwiedzano świeżo odrestaurowany sobór św.
Zofii, zamieniony na muzeum sztuki (odbywa-
ją się tu koncerty muzyki organowej) oraz
dwie inne cerkwie. Nie ocalał ani jeden koś-
ciół katolicki, wszystkie zburzono. Okazały
kościół jezuicki został wysadzony w powietrze
za rządów Chruszczowa; ocalały tylko gmachy
słynnego kolegium (ob. siedziba szpitala woj-
skowego). Po zabytkach Połocka oprowadzała

460