Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (37.1975)

II. 1. F. Smuglewicz, Archanioł Michał strącający szatanów do piekieł, fragment
fragment

KIRA W. MYTARIEWA

O DWÓCH ODNALEZIONYCH MONUMENTALNYCH KOMPOZYCJACH
FRANCISZKA SMUGLEWICZA

Artykuł niniejszy poświęcony jest dwóm kompo-
zycjom Franciszka Smuglewicza, które uważano za
zaginione bez śladu. Jedna z nich została przez au-
torkę artykułu odnaleziona w zamku Michajłowskim
w Leningradzie, druga w magazynach Państwowego
Ermitażu.
Kompozycję Archanioł Michał strącający szatanów
dopiekieł namalował Smuglewicz w Petersburgu, do-
kąd przybył z rozkazu Pawła I, by wraz z innymi ma-
larzami ozdobić malowidłami rezydencję imperatora
— nowo zbudowany zamek Micha jłowski.
Już za życia Smuglewicza stało się jasne, że w wil-
gotnych wnętrzach zamku dekoracje malarskie nie
przetrwają zbyt długo w swoim pierwotnym wyglą-
dzie. Z czasem większość malowideł zniknęła bez śla-
du; z prac wileńskiego malarza zachował się jedynie

obraz znajdujący się w cerkwi zamkowej w apsydzie
za carskimi wrotami.
Autorce artykułu udało się zobaczyć ten, obraz po
raz pierwszy w r. 1968, w ciemnym wnętrzu za ołta-
rzem. Wisiał tak wysoko że nie można go było ani
dokładnie obejrzeć, ani sfotografować1.
Dzisiaj, po zabiegach dokonanych w latach 1972—73
przez Specjalistyczne Pracownie Naukowo-Konserwa-
torskie Głównego Zarządu Kultury Lengorispołkoma,
(= Leningradzki Miejski Komitet Wykonawczy), pow-
stała okazja wykonania po raz pierwszy reprodukcji
oraz przeprowadzenia analizy procesu powstawania
obrazu.
1 Por. mój artykuł w „Biul. Hist. Sztuki” XXXIV, 1972,
nr 1.

32