DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Wspomnienia pośmiertne
DOI Artikel:Sroczyńska, Krystyna: Stefan Kozakiewicz: 12.IX.1914 - 2.V.1974
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.48041#0067
WSPOMNIENIE
POŚMIERTNE
STEFAN KOZAKIEWICZ
12.IX.1914 — 2.V.1974
Trudno niekiedy zgodzić się z utartym powiedze-
niem, że nie ma ludzi nie zastąpionych. Kilka mie-
sięcy, jakie upłynęły od śmierci Stefana, unaoczniają
Jego nieobecność w sposób coraz bardziej odczuwalny.
Brak nam na codzień Jego rady i pomocy, przyjaciel-
skich słów zachęty i wskazówek, któcymi tak ochotnie
służył wszystkim, którzy się do Niego zwracali. Brak
nam na codzień Jego wielkiej wiedzy.
Stefan Kozakiewicz związał się z Muzeum Naro-
dowym już w czasach studenckich, gdy od r. 1937 za-
trudniony był jako pracownik oświatowy, a później
asystent Dyrektora Lorentza. Oprowadzanie po wy-
stawach wyznaczyło niejako jeden z kierunków Je-
go przyszłej działalności — społeczno-oświatowy.
Wówczas też dały znać o sobie Jego zdolności na-
ukowe i zamiłowanie do prac leksykonograficznych:
w 1938 r. zorganizował w Muzeum z grupą kolegów
z Koła Studentów Historii Sztuki Uniwersytetu War-
szawskiego wystawę rysunków Jana Matejki, utrwa-
loną rozumowanym katalogiem i opublikował biblio-
grafię Muzeum Narodowego w I tomie „Rocznika”.
Z chwilą wybuchu wojny w 1939 r. włączył się
z całym oddaniem w akcję ratowania zagrożonych
dzieł sztuki. We wrześniu i potem w latach okupacji
uczestniczył — mimo- chorób i szeregu operacji i dłuż-
szych okresów pobytu w szpitalu — w akcji rato-
wania, inwentaryzacji i ukrywania dzieł sztuki z
Zamku Królewskiego, Muzeum Narodowego, a tak-
że z pałacu w Wilanowie. W czasie Powstania reda-
gował dziennik „Iskra” Związku Syndykalistów Pol-
skich (wydanych zostało kilkadziesiąt numerów).
W miesiącach po Powstaniu brał udział w kierowa-
nej przez Dyrektora Lorentza akcji wyWożenia obie-
któw z gmachu Muzeum Narodowego i z innych
zbiorów poza granice planowo niszczonej przez Niem-
ców Warszawy. Dnia 18 stycznia 1945 r., nazajutrz
po wyzwoleniu Warszawy, był już w Muzeum Na-
rodowym.
W latach 1945—50 pracował w Naczelnej Dyre-
kcji Muzeów i Ochrony Zabytków, najpierw jako
adiunkt w Państwowym Instytucie Historii Sztuki,
a później Kierownik Centralnego Biura Inwentary-
zacji. Pierwszą Jego pracą wówczas było opracowa-
nie w serii Straty kulturalne Warszawy strat w koś-
ciołach katolickich. W zakresie inwentaryzacji zaby-
tków był współinicjatorem międzyuczelnianego obo-
zu dla studentów historii sztuki w Sulejowie w 1948 r.,
prowadził specjalne kursy i opracowywał materiały
szkoleniowe tego obozu.
Równocześnie, od r. 1947 rozpoczął pracę na Uni-
wersytecie Warszawskim (rok 1947/48 przebywał na
studiach .uniwersyteckich w Rzymie), uzyskując w r.
1954 stanowisko zastępcy profesora w Zakładzie Hi-
storii Sztuki. Pracę na Uniwersytecie przerwał
w r. 1964.
W latach 1949—56 pracował w Państwowym In-
stytucie Sztuki, głównie jako redaktor Słownika
Sztuk Plastycznych. Od 1956 r. wrócił do Muzeum
Narodowego na stanowisko kuratora Galerii Sztuki
Polskiej.
Stefan Kozakiewicz był naukowcem wysokiej kla-
sy, wybitnym specjalistą zwłaszcza w zakresie ma-
larstwa XVIII i XIX w., oraz epoki renesansu. Sze-
roki zasięg Jego zainteresowań obejmował przede
wszystkim sztukę polską, jednakowoż dotyczył ró-
wnież renesansu europejskiego, sztuki ruskiej i ro-
59
POŚMIERTNE
STEFAN KOZAKIEWICZ
12.IX.1914 — 2.V.1974
Trudno niekiedy zgodzić się z utartym powiedze-
niem, że nie ma ludzi nie zastąpionych. Kilka mie-
sięcy, jakie upłynęły od śmierci Stefana, unaoczniają
Jego nieobecność w sposób coraz bardziej odczuwalny.
Brak nam na codzień Jego rady i pomocy, przyjaciel-
skich słów zachęty i wskazówek, któcymi tak ochotnie
służył wszystkim, którzy się do Niego zwracali. Brak
nam na codzień Jego wielkiej wiedzy.
Stefan Kozakiewicz związał się z Muzeum Naro-
dowym już w czasach studenckich, gdy od r. 1937 za-
trudniony był jako pracownik oświatowy, a później
asystent Dyrektora Lorentza. Oprowadzanie po wy-
stawach wyznaczyło niejako jeden z kierunków Je-
go przyszłej działalności — społeczno-oświatowy.
Wówczas też dały znać o sobie Jego zdolności na-
ukowe i zamiłowanie do prac leksykonograficznych:
w 1938 r. zorganizował w Muzeum z grupą kolegów
z Koła Studentów Historii Sztuki Uniwersytetu War-
szawskiego wystawę rysunków Jana Matejki, utrwa-
loną rozumowanym katalogiem i opublikował biblio-
grafię Muzeum Narodowego w I tomie „Rocznika”.
Z chwilą wybuchu wojny w 1939 r. włączył się
z całym oddaniem w akcję ratowania zagrożonych
dzieł sztuki. We wrześniu i potem w latach okupacji
uczestniczył — mimo- chorób i szeregu operacji i dłuż-
szych okresów pobytu w szpitalu — w akcji rato-
wania, inwentaryzacji i ukrywania dzieł sztuki z
Zamku Królewskiego, Muzeum Narodowego, a tak-
że z pałacu w Wilanowie. W czasie Powstania reda-
gował dziennik „Iskra” Związku Syndykalistów Pol-
skich (wydanych zostało kilkadziesiąt numerów).
W miesiącach po Powstaniu brał udział w kierowa-
nej przez Dyrektora Lorentza akcji wyWożenia obie-
któw z gmachu Muzeum Narodowego i z innych
zbiorów poza granice planowo niszczonej przez Niem-
ców Warszawy. Dnia 18 stycznia 1945 r., nazajutrz
po wyzwoleniu Warszawy, był już w Muzeum Na-
rodowym.
W latach 1945—50 pracował w Naczelnej Dyre-
kcji Muzeów i Ochrony Zabytków, najpierw jako
adiunkt w Państwowym Instytucie Historii Sztuki,
a później Kierownik Centralnego Biura Inwentary-
zacji. Pierwszą Jego pracą wówczas było opracowa-
nie w serii Straty kulturalne Warszawy strat w koś-
ciołach katolickich. W zakresie inwentaryzacji zaby-
tków był współinicjatorem międzyuczelnianego obo-
zu dla studentów historii sztuki w Sulejowie w 1948 r.,
prowadził specjalne kursy i opracowywał materiały
szkoleniowe tego obozu.
Równocześnie, od r. 1947 rozpoczął pracę na Uni-
wersytecie Warszawskim (rok 1947/48 przebywał na
studiach .uniwersyteckich w Rzymie), uzyskując w r.
1954 stanowisko zastępcy profesora w Zakładzie Hi-
storii Sztuki. Pracę na Uniwersytecie przerwał
w r. 1964.
W latach 1949—56 pracował w Państwowym In-
stytucie Sztuki, głównie jako redaktor Słownika
Sztuk Plastycznych. Od 1956 r. wrócił do Muzeum
Narodowego na stanowisko kuratora Galerii Sztuki
Polskiej.
Stefan Kozakiewicz był naukowcem wysokiej kla-
sy, wybitnym specjalistą zwłaszcza w zakresie ma-
larstwa XVIII i XIX w., oraz epoki renesansu. Sze-
roki zasięg Jego zainteresowań obejmował przede
wszystkim sztukę polską, jednakowoż dotyczył ró-
wnież renesansu europejskiego, sztuki ruskiej i ro-
59