DOI issue:
Nr. 3
DOI article:Kronika Stowarzyszenia Historyków Sztuki
DOI article:Wrabec, Jan: Wrocławskie projekty Pompea Ferrariego
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.48041#0310
KRONIKA STOWARZYSZENIA HISTORYKÓW SZTUKI
ny stylu. Rozmieszczenie wejść
wskazuje, że projektant raczej nie
był we Wrocławiu i nie uwzględnił
specyficznych warunków lokaliza-
cyjnych przyszłej kaplicy elektor-
skiej, które zresztą mogły jeszcze
wówczas nie być określone.
Mimo zaniechania realizacji pla-
nów Ferrariego, będących może tyl-
ko wstępną propozycją, zdaje się,
że wywarły one pewien wpływ na
koncepcję Fischera. Widać to naj-
wyraźniej w ogólnych pokrewień-
stwach symboliki obydwu proje-
któw. Mniej prawdopodobne wydaje
się, aby Fischer przejął z projektu
Ferrariego myśl o formie central-
nej wpisanej w prostokąt, zresztą
bardziej charakterystycznej dla
Wielkopolskiego architekta niż dla
niego samego. Decydującą rolę mo-
gło tu odegrać sąsiedztwo kaplicy
św. Elżbiety.
Na zakończenie warto być może
raz jeszcze podsumować wnioski:
1. W związku z zamiarem budowy
kaplicy poświęconej Najświętszemu
Sakramentowi przy katedrze wro-
cławskiej, zostały przekazane bisku-
powi Franciszkowi Ludwikowi, za
pośrednictwem Stanisława Lesz-
czyńskiego, przynajmniej dwa prze-
kroje budowli centralnej. Rysunki
te będące dziełem Pompea Ferra-
riego wyszły spod jego ręki naj-
prawdopodobniej pomiędzy 1 stycz-
nia a 15 lutego 1704 r.
2. Projekty te nie zostały zrealizo-
wane. Wywarły jednak pewien
wpływ na koncepcję Fischera von
Erlach, autora kaplicy elektorskiej.
O ile omówiona hipoteza wytrzy-
ma próbę czasu, jej potwierdzenie
będzie oznaczało nowy przyczynek
do dziejów katedry wrocławskiej,
działalności Pompea Ferrariego i ba-
dań nad mecenatem Franciszka Lud-
wika, a w konkluzji także do wciąż
jeszcze nie docenianego zagadnie-
nia polsko-śląskich związków arty-
stycznych XVIII w.
WYKAZ PRAC DOKTORSKICH I MAGISTERSKICH Z ZAKRESU HISTORII SZTUKI
ZA LATA 1961—73
UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU
Katedra Historii Sztuki
PRACE DOKTORSKIE
Promotor: prof. dr Gwido Chma-
rzyński
R. 1961
Kębłowski Janusz, Renesansowa
rzeźba śląska w pierwszej poło-
wie XVII w., ,,Spraw. Pozn.
TPN” 1962, nr 3, s. 271—275.
R. 1965
Kutzner Marian, Gotycka archi-
tektura kościoła św. Krzyża we
Wrocławiu.
R. 1966
Gąsiorowski Eugeniusz, Ratusz
Staromiejski w Toruniu, druk.
Architektura Ratusza Staromiej-
skiego w Toruniu około r. 1400,
„BHS” 1967, nr 4, s. 584—585.
R. 1967
Krzyżanowski Lech, Gdańska
monumentalna rzeźba kamienna
lat 1517—1628.
R. 1971
Linette Eugeniusz, Jan Cadenaz-
zi, architekt tessyński w Wielko-
polsce na przełomie XVII i XVIII
wieku, druk. Poznań 1973.
Skibiński Szczęsny, Kościół Fran-
ciszkanów w Krakowie. Zagad-
nienia formy, funkcji i treści
ideowych.
R. 197:2
Chmielewski Grzegorz, Architek-
tura opactwa cysterskiego w
Kołbaczu.
Poklewski Jerzy, Święta Lipka,
zabytek polskiego baroku w Pru-
sach Książęcych.
R. 1973
Frycz Jerzy, Restauracja i kon-
serwacja zabytków architektury
w Polsce w latach 1795—1918.
Promotor: prof. dr Zdzisław Kę-
piński
R. 1961
Karłowska-Kamzowa Alicja, Go-
tyckie malarstwo ścienne na Ślą-
sku.
R. 1962
Józefowiczówna Krystyna, Ko-
ściół katedralny w Poznaniu w
okresie przedromańskim i ro-
mańskim.
R. 1963
Kalinowski Konstanty, Architek-
tura barokowa na Śląsku w dru-
giej połowie XVII1 w., „BHS”
1965, nr 1, is. 277—284.
R. 1964
Rylska Irena, Grafika lwowska
w okresie dwudziestolecia mię-
dzywojennego.
R. 1968
Ostrowska-Kębłowska Zofia, Ar-
chitektura pałacowa w Wiel-
kopolsce drugiej połowy XVIII
w., druk. Pałace Wielkopolskie z
okresu klasycyzmu, Poznań 1970.
R. 1970
Radacki Zbigniew, Zamki Pomo-
rza Zachodniego.
R. 1972
Turowski Andrzej, Konstrukty-
wizm polski 1921—1936. Próba
rekonstrukcji nurtu.
PRACE MAGISTERSKIE
Promotor: prof. dr Gwido Chma-
rzyński
R. 1960.
Arszyński Marian, Zamek krzy-
żacki w Radzyniu, „Rocz. grudz.”
t. 2, 1961, s. 38—77.
Hrybieński Aleksander, Malar-
stwo freskowe XVIII stulecia w
Krakowie.
Nyka Stefan, Monografia kościoła
barokowego w Sadkach pow.
Wyrzysk.
Prusiewicz Janusz, Ołtarz Ma-
riacki z kościoła NMP w Gdań-
sku.
Sajkowska Izabella, Romańska
katedra w Płocku.
R. 1961
Cyinalewski Brunon, Architektu-
ra katedry w Kwidzyniu.
Giebel Maria, Krucyfiks z kate-
dry gnieźnieńskiej.
Kopczyński Wawrzyniec, Mistrz
Paweł, rzeźbiarz gdański 1. poło-
wy XVI w., „BHS” 1963, nr 3,
s. 244-4245.
298
ny stylu. Rozmieszczenie wejść
wskazuje, że projektant raczej nie
był we Wrocławiu i nie uwzględnił
specyficznych warunków lokaliza-
cyjnych przyszłej kaplicy elektor-
skiej, które zresztą mogły jeszcze
wówczas nie być określone.
Mimo zaniechania realizacji pla-
nów Ferrariego, będących może tyl-
ko wstępną propozycją, zdaje się,
że wywarły one pewien wpływ na
koncepcję Fischera. Widać to naj-
wyraźniej w ogólnych pokrewień-
stwach symboliki obydwu proje-
któw. Mniej prawdopodobne wydaje
się, aby Fischer przejął z projektu
Ferrariego myśl o formie central-
nej wpisanej w prostokąt, zresztą
bardziej charakterystycznej dla
Wielkopolskiego architekta niż dla
niego samego. Decydującą rolę mo-
gło tu odegrać sąsiedztwo kaplicy
św. Elżbiety.
Na zakończenie warto być może
raz jeszcze podsumować wnioski:
1. W związku z zamiarem budowy
kaplicy poświęconej Najświętszemu
Sakramentowi przy katedrze wro-
cławskiej, zostały przekazane bisku-
powi Franciszkowi Ludwikowi, za
pośrednictwem Stanisława Lesz-
czyńskiego, przynajmniej dwa prze-
kroje budowli centralnej. Rysunki
te będące dziełem Pompea Ferra-
riego wyszły spod jego ręki naj-
prawdopodobniej pomiędzy 1 stycz-
nia a 15 lutego 1704 r.
2. Projekty te nie zostały zrealizo-
wane. Wywarły jednak pewien
wpływ na koncepcję Fischera von
Erlach, autora kaplicy elektorskiej.
O ile omówiona hipoteza wytrzy-
ma próbę czasu, jej potwierdzenie
będzie oznaczało nowy przyczynek
do dziejów katedry wrocławskiej,
działalności Pompea Ferrariego i ba-
dań nad mecenatem Franciszka Lud-
wika, a w konkluzji także do wciąż
jeszcze nie docenianego zagadnie-
nia polsko-śląskich związków arty-
stycznych XVIII w.
WYKAZ PRAC DOKTORSKICH I MAGISTERSKICH Z ZAKRESU HISTORII SZTUKI
ZA LATA 1961—73
UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU
Katedra Historii Sztuki
PRACE DOKTORSKIE
Promotor: prof. dr Gwido Chma-
rzyński
R. 1961
Kębłowski Janusz, Renesansowa
rzeźba śląska w pierwszej poło-
wie XVII w., ,,Spraw. Pozn.
TPN” 1962, nr 3, s. 271—275.
R. 1965
Kutzner Marian, Gotycka archi-
tektura kościoła św. Krzyża we
Wrocławiu.
R. 1966
Gąsiorowski Eugeniusz, Ratusz
Staromiejski w Toruniu, druk.
Architektura Ratusza Staromiej-
skiego w Toruniu około r. 1400,
„BHS” 1967, nr 4, s. 584—585.
R. 1967
Krzyżanowski Lech, Gdańska
monumentalna rzeźba kamienna
lat 1517—1628.
R. 1971
Linette Eugeniusz, Jan Cadenaz-
zi, architekt tessyński w Wielko-
polsce na przełomie XVII i XVIII
wieku, druk. Poznań 1973.
Skibiński Szczęsny, Kościół Fran-
ciszkanów w Krakowie. Zagad-
nienia formy, funkcji i treści
ideowych.
R. 197:2
Chmielewski Grzegorz, Architek-
tura opactwa cysterskiego w
Kołbaczu.
Poklewski Jerzy, Święta Lipka,
zabytek polskiego baroku w Pru-
sach Książęcych.
R. 1973
Frycz Jerzy, Restauracja i kon-
serwacja zabytków architektury
w Polsce w latach 1795—1918.
Promotor: prof. dr Zdzisław Kę-
piński
R. 1961
Karłowska-Kamzowa Alicja, Go-
tyckie malarstwo ścienne na Ślą-
sku.
R. 1962
Józefowiczówna Krystyna, Ko-
ściół katedralny w Poznaniu w
okresie przedromańskim i ro-
mańskim.
R. 1963
Kalinowski Konstanty, Architek-
tura barokowa na Śląsku w dru-
giej połowie XVII1 w., „BHS”
1965, nr 1, is. 277—284.
R. 1964
Rylska Irena, Grafika lwowska
w okresie dwudziestolecia mię-
dzywojennego.
R. 1968
Ostrowska-Kębłowska Zofia, Ar-
chitektura pałacowa w Wiel-
kopolsce drugiej połowy XVIII
w., druk. Pałace Wielkopolskie z
okresu klasycyzmu, Poznań 1970.
R. 1970
Radacki Zbigniew, Zamki Pomo-
rza Zachodniego.
R. 1972
Turowski Andrzej, Konstrukty-
wizm polski 1921—1936. Próba
rekonstrukcji nurtu.
PRACE MAGISTERSKIE
Promotor: prof. dr Gwido Chma-
rzyński
R. 1960.
Arszyński Marian, Zamek krzy-
żacki w Radzyniu, „Rocz. grudz.”
t. 2, 1961, s. 38—77.
Hrybieński Aleksander, Malar-
stwo freskowe XVIII stulecia w
Krakowie.
Nyka Stefan, Monografia kościoła
barokowego w Sadkach pow.
Wyrzysk.
Prusiewicz Janusz, Ołtarz Ma-
riacki z kościoła NMP w Gdań-
sku.
Sajkowska Izabella, Romańska
katedra w Płocku.
R. 1961
Cyinalewski Brunon, Architektu-
ra katedry w Kwidzyniu.
Giebel Maria, Krucyfiks z kate-
dry gnieźnieńskiej.
Kopczyński Wawrzyniec, Mistrz
Paweł, rzeźbiarz gdański 1. poło-
wy XVI w., „BHS” 1963, nr 3,
s. 244-4245.
298