DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Galicka, Izabella; Sygietyńska, Hanna: Madonna Tronująca z Poręby
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.48041#0096
IZABELLA GALICKA, HANNA SYGIETYŃSKA
II. 4. Poręba. Rzeźba Madonny Tronującej, po kon-
serwacji. Fragment. (Fot. W. Wolny)
U. 5. Powidz. Rzeźba Madonny Tronującej. Fragment
(Fot. W. Wolny)
trzymuje jabłko9. Najbliższą porębskiej jest rzeźba
z Orla, pomimo innego układu kompozycyjnego Dzie-
ciątka, siedzącego na prawej ręce Marii.
Silniejsze analogie wiążą Tronującą Madonnę z Po-
ręby z rzeźbą Matki Boskiej z Dzieciątkiem z 2. po-
łowy XIV w. z kościoła w Świdnicy10 (pow. zielono-
górski), mimo istotnych różnic, jak gest błogosławiący
Dzieciątka, gołąbek w Jego ręku oraz berło w dłoni
Matki. Jest to jednak ten sam wariant układu, przed-
stawiający Dzieciątko ubrane w długą koszulkę, sto-
jące na prawym kolanie Matki. Wyraźne są też po-
dobieństwa w układzie szat ze skośną fałdą biegnącą
z prawego, uniesionego kolana Marii, spod stóp Je-
zusa ku Jej lewej nodze, oraz z fałdą środkową. Są
to jedynie jednak podobieństwa w zakresie samego
schematu kompozycyjnego wymienionych figur Ma-
donn Tronujących.
Zdecydowanych natomiast związków warsztato-
wych dopatrzyć 'się można przede wszystkim z rzeźbą
9 W rzeźbie z Bodzanowie brak jest lewej ręki, lecz
szczegóły kompozycyjne środkowej partii rzeźby przema-
wiają za trzymanym pierwotnie jabłkiem.
10 Serdecznie dziękujemy kol. mgr Marianowi Kornec-
kiemu za wskazanie nam tej rzeźby oraz przysłanie foto-
grafii.
Matki Boskiej z Dzieciątkiem z kościoła parafialnego
w Powidzu11 (pow. gnieźnieński), datowaną na 3.
ćwierć w. XIV. Opracowanie głowy Madonny, sze-
rokość ramion, uformowanie szyi, owal twarzy z wy-
pukłym czołem i ustami o tajemniczym, archaicznym
uśmiechu, sposób cięcia loków, ich spływ i rozłożenie
pukli na lewym ramieniu są niemal identyczne w
obu rzeźbach. Również silne podobieństwa występują
w postaci Dzieciątka — te same kuliste główki o od-
stających uszkach, rurkowate loczki na głowie, wy-
pukłe gałki oczne i ten sam zdecydowany gest lewej
rączki dotykającej tyłu głowy Matki. W obu rzeźbach
Dzieciątko opiera się o prawe ramię Matki, przy czym
w rzeźbie powidzkiej spoczywa w pozycji półleżącej.
Podobieństwa te pozwalają wiązać obie rzeźby
z tym samym warsztatem, działającym najprawdopo-
dobniej na Pomorzu w 3. ćwierci XIV w., który na-
zwać można „warsztatem Madonn z Poręby i Po-
widza”.
11 Powidz, Madonna z Dzieciątkiem na lwie, 3. ćwierć
XIV w., Katalog Zabytków, o.c„ t. V woj. poznańskie, pod
red. T. RUSZCZYŃSKIEJ i A. SŁAWSKIEJ, z. 3 pow.
Gniezno, Warszawa 1963, s. 83, il. 327.
86
II. 4. Poręba. Rzeźba Madonny Tronującej, po kon-
serwacji. Fragment. (Fot. W. Wolny)
U. 5. Powidz. Rzeźba Madonny Tronującej. Fragment
(Fot. W. Wolny)
trzymuje jabłko9. Najbliższą porębskiej jest rzeźba
z Orla, pomimo innego układu kompozycyjnego Dzie-
ciątka, siedzącego na prawej ręce Marii.
Silniejsze analogie wiążą Tronującą Madonnę z Po-
ręby z rzeźbą Matki Boskiej z Dzieciątkiem z 2. po-
łowy XIV w. z kościoła w Świdnicy10 (pow. zielono-
górski), mimo istotnych różnic, jak gest błogosławiący
Dzieciątka, gołąbek w Jego ręku oraz berło w dłoni
Matki. Jest to jednak ten sam wariant układu, przed-
stawiający Dzieciątko ubrane w długą koszulkę, sto-
jące na prawym kolanie Matki. Wyraźne są też po-
dobieństwa w układzie szat ze skośną fałdą biegnącą
z prawego, uniesionego kolana Marii, spod stóp Je-
zusa ku Jej lewej nodze, oraz z fałdą środkową. Są
to jedynie jednak podobieństwa w zakresie samego
schematu kompozycyjnego wymienionych figur Ma-
donn Tronujących.
Zdecydowanych natomiast związków warsztato-
wych dopatrzyć 'się można przede wszystkim z rzeźbą
9 W rzeźbie z Bodzanowie brak jest lewej ręki, lecz
szczegóły kompozycyjne środkowej partii rzeźby przema-
wiają za trzymanym pierwotnie jabłkiem.
10 Serdecznie dziękujemy kol. mgr Marianowi Kornec-
kiemu za wskazanie nam tej rzeźby oraz przysłanie foto-
grafii.
Matki Boskiej z Dzieciątkiem z kościoła parafialnego
w Powidzu11 (pow. gnieźnieński), datowaną na 3.
ćwierć w. XIV. Opracowanie głowy Madonny, sze-
rokość ramion, uformowanie szyi, owal twarzy z wy-
pukłym czołem i ustami o tajemniczym, archaicznym
uśmiechu, sposób cięcia loków, ich spływ i rozłożenie
pukli na lewym ramieniu są niemal identyczne w
obu rzeźbach. Również silne podobieństwa występują
w postaci Dzieciątka — te same kuliste główki o od-
stających uszkach, rurkowate loczki na głowie, wy-
pukłe gałki oczne i ten sam zdecydowany gest lewej
rączki dotykającej tyłu głowy Matki. W obu rzeźbach
Dzieciątko opiera się o prawe ramię Matki, przy czym
w rzeźbie powidzkiej spoczywa w pozycji półleżącej.
Podobieństwa te pozwalają wiązać obie rzeźby
z tym samym warsztatem, działającym najprawdopo-
dobniej na Pomorzu w 3. ćwierci XIV w., który na-
zwać można „warsztatem Madonn z Poręby i Po-
widza”.
11 Powidz, Madonna z Dzieciątkiem na lwie, 3. ćwierć
XIV w., Katalog Zabytków, o.c„ t. V woj. poznańskie, pod
red. T. RUSZCZYŃSKIEJ i A. SŁAWSKIEJ, z. 3 pow.
Gniezno, Warszawa 1963, s. 83, il. 327.
86