Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (37.1975)

MUZEA — WYSTAWY

Ogólnopolska wystawa „Muzea — Społeczeństwu”
dostępna była przez cztery miesiące k Poszczególne
części tej wielkiej ekspozycji przygotowały muzea
warszawskie: Muzeum Narodowe, Muzeum Wojska
Polskiego, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Rewolu-
cyjnego, Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, Pań-
stwowe Muzeum Archeologiczne, Państwowe Muzeum
Etnograficzne, Muzeum Literatury, Muzeum Techniki
NOT, Muzeum Ziemi PAN; Państwowe Zbiory Sztuki
na Wawelu, Muzeum Zoologii PAN we Wrocławiu,
przy współpracy i udziale wielu muzeów narodowych
okręgowych, specjalistycznych i regionalnych.
Jako symbol idei muzealnictwa znalazły się hasła
pochodzące z pierwszych galerii publicznie udostęp-
nionych w Polsce na początku XIX stulecia: PRZESZ-
ŁOŚĆ PRZYSZŁOŚCI (Świątynia Sybilli w Puławach)
i WSZYSTKIM WSTĘP OTWARTY (Galeria obrazów
w Wilanowie). Obecnie muzea polskie chronią w
swych zbiorach ponad 8 milionów obiektów udostęp-
nianych w 572 placówkach. W legendzie wielkiej ma-
py pokazującej ich rozmieszczenie w 1974 r. zazna-
czono liczbę specjalistycznych muzeów i zbiorów:
archeologicznych — 160, biograficznych — 70, etno-
graficznych — 195, historycznych — 215, historyczno-
-wojskowych — 39, literatury — 35, marynistycznych
9, muzyki i teatru — 11, nauki i techniki — 61, nu-
mizmatycznych —■ 32, przyrodniczych — 70, rolniczych
— 4, sportu i turystyki — 6, sztuki — 193, muzeów,
pałaców i zamków — 27, muzeów pomników walki —
14, muzeów skansenowskich i rezerwatów — 45, izb
pamięci narodowej — ok. 3000 oraz sale tradycji jed-
nostek wojskowych1 2 Fotografie zamku w Łańcucie
i pałacu w Kozłówce symbolizowały dwie pierwsze
powojenne placówki. Dalej kilka przykładów poka-
zywało gmachy muzealne zniszczone w czasie wojny
i odbudowane, następnie — zabytkowe budynki przy-
stosowane do celów muzealnych, jak: rezydencje mag-
nackie, budynki władzy miejskiej (ratusze, więzienia,
arsenały), budynki sakralne, kamienice, dwory, spich-
rze, fabryki. Makiety i rysunki projektowe nowych
gmachów muzealnych i rozbudowy istniejących wska-
zywały dalsze zamierzenia i plany rozwoju budow-
nictwa muzealnego.
Ponieważ muzea i ich zbiory reprezentują różne
dyscypliny naukowe, wybrano podstawowe zespoły
wskazujące jednocześnie na rozmaite możliwości za-
stosowania form plastycznych ekspozycji. Dlatego
zdecydowano, że obok prof. Czesława Wielhorskiego.
1 Otwarcie 28.V.1974 r., inauguracyjny „Koncert przy
świecach” zorganizował Zarząd Warszawskiego Koła Kom-
pozytorów Polskich i Stołeczna Estrada. Odegrano utwory
Zbigniewa Penkerskiego, Stefana Kisielewskiego, Stanisła-
wa Prószyńskiego, Zbigniewa Bogińskiego, Włodzimierza
Kotońskiego i Tadeusza Bairda w wykonaniu Magdaleny
Bojanowskiej, Szabolcs Eszteryi, Ryszarda Krzywańskiego,
Bożeny Bruszewskiej i Kwartetu Wilanowskiego. Scenariusz
wystawy przygotował zespół pod kierunkiem prof. dra
Stanisława Lorentza. Komisariat wystawy prowadzili: dr
Bożena Majewska-Maszkowska, mgr Marek Konopka, mgr
Tomasz Skarżyński.
2 z okazji wystawy wydano aktualny spis z adresami
Muzea i zbiory w 1974 roku, MNW w Warszawie, 1974,
ułożony według specjalności zbiorów, sporządzony w opar-
ciu o materiały Ministerstwa Kultury i Sztuki oraz książ-
kę S. LORENTZA Przewodnik po muzeach i zbiorach w
Polsce, wyd. II poprawione i uzupełnione, Warszawa 1973.
Bieżąco wykreślone mapy sieci placówek jednego rodzaju
z zaznaczeniem ich specyfiki naukowej znajdowały się w
salach poświęconych różnym typom muzeów.

głównego projektanta koordynującego prace plastycz-
ne wystawy, poszczególne jej działy opracują różni
plastycy.


II. 2. Plan wystawy „Muzea — Społeczeństwu”. Objaś-
nienia: Hall główny — Placówki muzealne 1944—1974;
Hall prawy I piętra — Muzea w akcjach i progra-
mach społecznych; I — Międzynarodowa współpraca
muzeów; II — Muzea historyczne i historyczno-woj-
skowe; III —- Muzea historii ruchów rewolucyjnych,
walki i męczeństwa, muzea Lenina; IV — Muzea et-
nograficzne; V—VI — Muzea literatury i biograficz-
ne (literackie i muzyczne); VII — Muzea archeologicz-
ne: czasy pradziejowe; VIII — Muzea archeologicz-
ne: wczesne średniowiecze i średniowiecze; IX —
Muzea archeologiczne: badania terenowe; X — Kon-
serwacja malarstwa sztalugowego; XI — Konserwa-
cja tkanin i laboratorium chemiczne; XII —- Konser-
wacja papieru; XIII — Konserwacja sztuki średnio-
wiecznej; XIV — Konserwacja sztuki starożytnej
(kamień, ceramika, kartonaże); XV — Konserwacja
nowożytnej sztuki zdobniczej (ceramika i metale);
XVI — Konserwacja nowożytnej sztuki zdobniczej
(meble i ramy); XVII —- Ekspozycja Państwowych
Zbiorów Sztuki na Wawelu; XVIII — Zakupy i dary:
malarstwo polskie; XIX — Zakupy i dary: malar-
stwo obce; Hall lewy I piętra — Wydawnictwa mu-
zealne; XX — Muzea zoologiczne, geologiczne, tech-
niki i nauki; XXI — Działalność oświatowa muzeów.
— rys. Izydor Grzeluk

367