DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Kaczmarzyk, Dariusz: Tajne seminarium Prof. Dr Zygmunta Batowskiego w latach 1940-1944
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.48041#0058
DARIUSZ KACZMARZYK
II. 1. Z okazji wystawy rysunków J. Matejki w Muzeum Narodowym w Warszawie 1938. Siedzą: po le-
wej prof. Batowski, z prawej dyr. Lorentz. Stoją od lewej studenci historii sztuki: Maria Łodyńska
(Kosińska), Stefan Kozakiewicz, Maria Tyszewiczowa, Włodzimierz Cywiński, Maria Zenowicz (Brandyso-
wa), Zygmunt Miechowski, Zbiegniew Mroczek.
kurtka wojskowa. Mówił o tym wszystkim spokojnie
i z łagodnym uśmiechem.
Wspomniał również o Uniwersytecie zajętym na
koszary przez żołnierzy niemieckich i o smutnej per-
spektywie studiów akademickich. Ośmielony tą rozmo-
wą przedstawiłem mu swój zamiar kontynuowania na-
uki. Odniósł się do tego z wielką przychylnością i wyz-
naczył mi spotkanie w Muzeum Narodowym. Urado-
wany zgłosiłem się w wyznaczonym dniu. Siedział w
małym pokoiku na drugim piętrze. Obok stylowego biur-
ka stała szafka, w której szufladkach ułożone były mi-
niatury. Profesor opracowywał naukowy katalog tego
zbioru6. Podczas tej pierwszej wizyty Profesor oświad-
czył mi, że należy powiadomić dyrektora Lorentza o
celu mojego tu przychodzenia i uzyskać jego aprobatę.
Znałem dyrektora z wykładów uniwersyteckich i to
ułatwiło mi rozmowę oraz uzyskanie zgody. Przycho-
dziłem Więc najczęściej raz w tygodniu w dowolnych
6 Zachowały się w Muzeum Narodowym w Warszawie
opracowane przez prof. Batowskiego karty naukowe ka-
talogu w rękopisie dla 78 miniatur. Za tę informację skła-
dam podziękowanie p. mgr Halinie Krassowskiej, kusto-
szowi Działu Miniatur.
godzinach ze względu na moją pracę w innej instytucji.
Przez wiele miesięcy miniatury znajdujące się w gabi-
necie Profesora były materiałem, który służył mu do
wykładów o umiejętnym opracowywaniu zabytków
sztuki, sporządzaniu opisów, o technikach malarskich;
przy okazji były to również wykłady z historii ma-
larstwa, życiorysów artystów, a nawet z historii ar-
chitektury, gdy postać sportretowana w miniaturze
wiązała się z jakąś fundacją czy pałacem.
Podczas jednego z tych posiedzeń Profesor oznaj-
mił mi, że zmuszony przez Niemców odchodzi z Mu-
zeum i będzie pracował jako urzędnik w Zarządzie
Miejskim, a więc nie będziemy mogli się już tu spo-
tykać. Zaraz jednak pocieszył mnie dodając, że stu-
diów nie przerwę, ponieważ zaprasza mnie do swego
mieszkania; jako najlepszy czas zaproponował przed-
południowe godziny niedzielne. Mieszkał wtedy w do-
mu profesorskim przy ul. Brzozowej 12 i zajmował
mieszkanie prof. Michałowskiego, który przebywał
wówczas w oflagu.
Profesor zlecił mi teraz zinwentaryzowanie koś-
cioła św. Anny w Warszawie, aby utrwalić, jak się
wyraził, pozostałości warszawskiej kultury. Z wyko-
nanymi już opisami i wypisami archiwalnymi przy-
chodziłem do niego na niedzielne spotkania. Profesor
50
II. 1. Z okazji wystawy rysunków J. Matejki w Muzeum Narodowym w Warszawie 1938. Siedzą: po le-
wej prof. Batowski, z prawej dyr. Lorentz. Stoją od lewej studenci historii sztuki: Maria Łodyńska
(Kosińska), Stefan Kozakiewicz, Maria Tyszewiczowa, Włodzimierz Cywiński, Maria Zenowicz (Brandyso-
wa), Zygmunt Miechowski, Zbiegniew Mroczek.
kurtka wojskowa. Mówił o tym wszystkim spokojnie
i z łagodnym uśmiechem.
Wspomniał również o Uniwersytecie zajętym na
koszary przez żołnierzy niemieckich i o smutnej per-
spektywie studiów akademickich. Ośmielony tą rozmo-
wą przedstawiłem mu swój zamiar kontynuowania na-
uki. Odniósł się do tego z wielką przychylnością i wyz-
naczył mi spotkanie w Muzeum Narodowym. Urado-
wany zgłosiłem się w wyznaczonym dniu. Siedział w
małym pokoiku na drugim piętrze. Obok stylowego biur-
ka stała szafka, w której szufladkach ułożone były mi-
niatury. Profesor opracowywał naukowy katalog tego
zbioru6. Podczas tej pierwszej wizyty Profesor oświad-
czył mi, że należy powiadomić dyrektora Lorentza o
celu mojego tu przychodzenia i uzyskać jego aprobatę.
Znałem dyrektora z wykładów uniwersyteckich i to
ułatwiło mi rozmowę oraz uzyskanie zgody. Przycho-
dziłem Więc najczęściej raz w tygodniu w dowolnych
6 Zachowały się w Muzeum Narodowym w Warszawie
opracowane przez prof. Batowskiego karty naukowe ka-
talogu w rękopisie dla 78 miniatur. Za tę informację skła-
dam podziękowanie p. mgr Halinie Krassowskiej, kusto-
szowi Działu Miniatur.
godzinach ze względu na moją pracę w innej instytucji.
Przez wiele miesięcy miniatury znajdujące się w gabi-
necie Profesora były materiałem, który służył mu do
wykładów o umiejętnym opracowywaniu zabytków
sztuki, sporządzaniu opisów, o technikach malarskich;
przy okazji były to również wykłady z historii ma-
larstwa, życiorysów artystów, a nawet z historii ar-
chitektury, gdy postać sportretowana w miniaturze
wiązała się z jakąś fundacją czy pałacem.
Podczas jednego z tych posiedzeń Profesor oznaj-
mił mi, że zmuszony przez Niemców odchodzi z Mu-
zeum i będzie pracował jako urzędnik w Zarządzie
Miejskim, a więc nie będziemy mogli się już tu spo-
tykać. Zaraz jednak pocieszył mnie dodając, że stu-
diów nie przerwę, ponieważ zaprasza mnie do swego
mieszkania; jako najlepszy czas zaproponował przed-
południowe godziny niedzielne. Mieszkał wtedy w do-
mu profesorskim przy ul. Brzozowej 12 i zajmował
mieszkanie prof. Michałowskiego, który przebywał
wówczas w oflagu.
Profesor zlecił mi teraz zinwentaryzowanie koś-
cioła św. Anny w Warszawie, aby utrwalić, jak się
wyraził, pozostałości warszawskiej kultury. Z wyko-
nanymi już opisami i wypisami archiwalnymi przy-
chodziłem do niego na niedzielne spotkania. Profesor
50