DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.20670#0110
9»
Jan Sanders
Gossaerts afwijking van de nog zoo jonge, maar toch reeds
zoo schitterende Antwerpsche School mag eene wezentlijke
ramp worden geheeten. Zijn noodlottig, ophefmakend voor-
beeld lokte ineens al hare jeugdige beoefenaars uit de goede
richting, die Matsijs op zoo meesterachtige wijze had aan-
getoond. Slechts van een der toenmalige kweekelingen zijn
er werken tot ons gekomen ; maar zij getuigen toch meer
dan voldoende, wat de verzaking aan de School van Meester
Quinten voor gevolg had.
De kunstenaar, dien wij hier bedoelen, is Jan Sanders. Hij
was geboortig van het dorp Hemishem, 1 op den boord der
Schelde, anderhalf uur gaans van Antwerpen. Voorheen be-
hielden de personen, die naar elders trokken, den naam
hunner geboorteplaats, en daarom heette men Jan Sanders
ook dikwijls Jan van Hemishem.
Vroeger en ook nu nog zegde men, dat hij een Haarlem-
mer was, ofschoon Guicciardini hem reeds bepaald hield
voor « gheboren bij Antwerpen. » Zij, die beweren, dat de
nauwkeurige van Mander hem opgaf voor eenen geboren
Haarlemmer, hebben het gansch mis. Hij noemde hem enkel
« borgher van aldaer, » en dat heeft eene gansch andere be-
teekenis.
Daar Jan Sanders, ten jare 1519, te Antwerpen, bij
Hendrik van Cleve, zijne leerjaren begon, zoo mag men hem
1 Ten jare 1524 was er nog een Jan Sanders (wellicht de vader van onzen kunstenaar)
« geseten tot Hemishem, » welke eene rent kocht « op eene stede methuyse, lande, enz.
gestaen ende gelegen te Hemishem, daer men na de kercke gaet.» Zie : Scabinale proto-
collen der stad Antwerpen, 4524, sub Keyser $ Ballinck, fol. 25.
- In de ambtelijke bescheeden, welke wij over hem ontdekten, staat hij aangeteekend :
« Jan Sanders, alias van Hemishem, schilder, » of : « Jan Sanders, die men heet van
Hemishem, schilder. » Hij zelf teekende : Jan van Hemishem en in het latijn: Johannes
de Hemessen. Onze oude geschiedschrijvers noemden hem Jan van Hemssen. — Een
Janne van Hemssen, beeldsnijder, koopt op 15 April 1521 het huis Cranenborch in de
Naald wijkstraat te Antwerpen.
Jan Sanders
Gossaerts afwijking van de nog zoo jonge, maar toch reeds
zoo schitterende Antwerpsche School mag eene wezentlijke
ramp worden geheeten. Zijn noodlottig, ophefmakend voor-
beeld lokte ineens al hare jeugdige beoefenaars uit de goede
richting, die Matsijs op zoo meesterachtige wijze had aan-
getoond. Slechts van een der toenmalige kweekelingen zijn
er werken tot ons gekomen ; maar zij getuigen toch meer
dan voldoende, wat de verzaking aan de School van Meester
Quinten voor gevolg had.
De kunstenaar, dien wij hier bedoelen, is Jan Sanders. Hij
was geboortig van het dorp Hemishem, 1 op den boord der
Schelde, anderhalf uur gaans van Antwerpen. Voorheen be-
hielden de personen, die naar elders trokken, den naam
hunner geboorteplaats, en daarom heette men Jan Sanders
ook dikwijls Jan van Hemishem.
Vroeger en ook nu nog zegde men, dat hij een Haarlem-
mer was, ofschoon Guicciardini hem reeds bepaald hield
voor « gheboren bij Antwerpen. » Zij, die beweren, dat de
nauwkeurige van Mander hem opgaf voor eenen geboren
Haarlemmer, hebben het gansch mis. Hij noemde hem enkel
« borgher van aldaer, » en dat heeft eene gansch andere be-
teekenis.
Daar Jan Sanders, ten jare 1519, te Antwerpen, bij
Hendrik van Cleve, zijne leerjaren begon, zoo mag men hem
1 Ten jare 1524 was er nog een Jan Sanders (wellicht de vader van onzen kunstenaar)
« geseten tot Hemishem, » welke eene rent kocht « op eene stede methuyse, lande, enz.
gestaen ende gelegen te Hemishem, daer men na de kercke gaet.» Zie : Scabinale proto-
collen der stad Antwerpen, 4524, sub Keyser $ Ballinck, fol. 25.
- In de ambtelijke bescheeden, welke wij over hem ontdekten, staat hij aangeteekend :
« Jan Sanders, alias van Hemishem, schilder, » of : « Jan Sanders, die men heet van
Hemishem, schilder. » Hij zelf teekende : Jan van Hemishem en in het latijn: Johannes
de Hemessen. Onze oude geschiedschrijvers noemden hem Jan van Hemssen. — Een
Janne van Hemssen, beeldsnijder, koopt op 15 April 1521 het huis Cranenborch in de
Naald wijkstraat te Antwerpen.