Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (36.1974)

II. 1. El Greco, Ekstaza św. Franciszka, 1570—80.
(Fot. M. Orthwein)

IZABELLA GALICKA, HANNA SYGIETYŃSKA

OBRAZ ŚW. FRANCISZKA Z KOSOWA — DZIEŁEM EL GRECA

Obraz Ekstaza św. Franciszka odkryty w r. 1964
na plebanii w Kosowie Lackim opublikowany został
w Katalogu Zabytków Sztuki powiatu sokołowskiego1.
Hipotezę o autorstwie El Greca uzasadniono następ-
nie w rozprawie pt. Nieznany obraz w Kosowie w
serii franciszkańskiej El Greca2.
Ostatnio przeprowadzona została przez malarzy-
-konserwatorów pp. Marię Orthweinową i Zofię Bli-
zińską przy kosultacji prof. Bohdana Marconiego
konserwacja obrazu, której towarzyszyły wszechstron-
ne badania technologiczne3. Po usunięciu kolejnych
warstw przemalowań odsłonięto poniżej trupiej czasz-
1 Katalog Zabytków Sztuki, t. X, z. 25, woj. warszawskie
pod red. I. Galickiej i H. Sygietyńskiej, Warszawa 1965.
2 I. GALICKA, H. SYGIETYŃSKA, Nieznany obraz w Ko-
sowie z serii franciszkańskiej El Greca, „Eiul. I-Iist. Sztuki”
XXXVIII, 1966, nr 3/4.
3 Badania rentgenowskie, w promieniach pozafijołkowych

ki na zgięciu płótna na blejtramie sygnaturę Dome-
nikos Theotokóp [...] pisaną grecką minuskułą.
Odkrycie sygnatury i wydobycie w partiach tła,
trupiej czaszki i rąk, pierwotnej faktury — przesą-
dzają ostatecznie słuszność postawionej przez nas
hipotezy, utrzymując tym samym ustalone w roz-
prawie miejsce tego obrazu w chronologii dzieł z serii
franciszkańskiej El Greca. Odnalazł się zatem pierwo-
wzór wyróżnionej przez Jose Gudiola4 grupy ikono-
graficznej, a zarazem jedno z najstarszych przedsta-
wień postaci św. Franciszka w twórczości malarza.
Monografia obrazu kosowskiego przygotowywana jest
obecnie przez autorki.
i podczerwonych wykonał prof. dr B. Marconi, badania
mikrochemiczne — mgr P. Rudniewski z PP PKZ, badania
spektrograficzne — mgr D. Substyk z Instytutu Inżynierii
Materiałowej Polit. Warsz.
4 J. GUDIOL, Iconography and chronology in El Grecos
paintings of St. Francis, „Art Bulletin” XLIV, 1962.

139