DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Ratkowska, Paulina: Józefina Smoleńska: 1939-1980
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48707#0235
JÓZEFINA SMOLEŃSKA
1939—1980
Mgr Józefina Smoleńska, z domu Kubiczek urodziła się
2 września 1939 r. w Wołominie. Jej ojciec, znany historyk,
uczeń profesora Oskara Małeckiego, w czasie okupacji zmarł
w obozie w Mauthausen w 1940 r. i całe życie córki przeszło
W cieniu tej wielkiej straty. Mogła ona poznać ojca tylko
z opowiadań rodziny i jego kolegów-historyków, których
spotykała w pracy i podczas odpoczynku w Nieborowie.
Matka, nauczycielka muzyki — Róża z Kowalskich — za-
chęcała córkę do podjęcia Wyższych studiów. Po ukończeniu
liceum ogólnokształcącego w 1955 r. w Wołominie Józefina
zdała egzamin wstępny na wydział architektury na Poli-
technice Warszawskiej, ale z powodu braku miejsc nie została
przyjęta. Przez krótki czas pracowała w Biurze Projektów
Stolica-Północ, a w roku 1956 rozpoczęła studia na wydziale
budownictwa Politechniki Warszawskiej. Następnie prze-
niosła się do Szkoły Architektury im. Stanisława Noakow-
skiego, którą ukończyła w 1958 r., pisząc pracę dyplomową
pt. Kwiaciarnia. W czasie studiów na wydziale budownictwa
poznała swego przyszłego męża, Juliana Smoleńskiego,
geofizyka, pracownika AGH. W 1959 r. urodził się bardzo
przez nią kochany syn Paweł, z którego szkolnych i sporto-
wych sukcesów była zawsze tak dumna.
W 1961 r. wstąpiła na wydział historii sztuki Uniwer-
sytetu Warszawskiego. Studia przebiegały w koleżeńskiej
atmosferze pod kierunkiem profesorów Michała Walickiego
(który był także profesorem ojca Józefiny) i Juliusza Sta-
rzyńskiego oraz adiunktów Teresy Mroczko, Tadeusza Jaro-
szewskiego i Jerzego Kowalczyka. Egzamin magisterski
zdawała w roku 1967, już po śmierci profesora Walickiego,
przed komisją, w której skład wchodzi1! profesorowie Alek-
sander Gieysztor i Jan Białostocki. Jej praca magisterska
nosiła tytuł Działalność budowlana Jana Długosza i osobie
Długosza postanowiła Autorka poświęcić swe dalsze badania.
W czasie studiów pracowała w Gabinecie Rycin UW, w Pałacu
Wilanowskim — Oddziale Muzeum Narodowego w Warsza-
wie, a od 15 lipca 1968 r. w Dziale Inwentarzy Muzeum.
Pisywała artykuły do czasopisma ,,Mówią Wieki” a w „Rocz-
niku Muzeum Narodowego” ukazał się jej artykuł o kaflach
średniowiecznych w zbiorach tegoż Muzeum; wykorzystała
też w swej rozprawie pierwowzory graficzne tych kafli. Zet-
knięcie się z zabytkami różnych epok spowodowało rozsze-
rzenie jej zainteresowań i powstanie artykułu Plac Zamkowy
■ rysunek Artura Grottgera drukowanego również w „Roczni-
ku Muzeum Narodowego”. Jej miła, sprawna pomoc umo-
żliwiła przeprowadzenie tzw. „spisu z natury” zabytków
Działu Sztuki Średniowiecznej.
W związku ze stale rozwijającą się chorobą utrudniającą
poruszanie się, przeniesiona została do Działu Sztuki Średnio-
wiecznej, kierowanego przez doc. dra Tadeusza Dobrzeniec-
kiego. Tutaj pragnęła opracować — zapewne w formie artyku-
łu monograficznego — tryptyk Maria z Dzieciątkiem wśród
świętych, wykonany na Śląsku ok. 1470. Interesowała się
także innymi dziełami sztuki średniowiecznej. Od roku 1970
uczęszczała na seminarium doktoranckie prof. A. Gieysztora.
Choroba ostatecznie zmusiła ją do pozostania w domu i przy-
kuła do łóżka. Kontynuowała jednak swą pracę poświęconą
Długoszowi, pisaną z trudem na maszynie i oddawaną Pro-
fesorowi do czytania małymi partiami, czytała książki o sztuce,
entuzjazmowała się muzyką, zwłaszcza muzyką Wagnera.
Cieszyły Ją prace kolegów, nowe publikacje, które docierały
jako dary. Cieszyła również opieka i pomoc przyjaciół, wy-
jazdy do Nieborowa, sympatia otoczenia. Po kuracji w Kon-
stancinie doznała w wypadku samochodowym ciężkich
obrażeń i mimo wysiłków lekarzy zmarła 1 listopada 1980 r.
Życie Jej pełne było tragedii, cierpień i zachwytu dla
sztuki. Do końca trwało zainteresowanie architekturą śred-
niowieczną, rozbudzone w czasie studiów.
Paulina Rutkowska
229
1939—1980
Mgr Józefina Smoleńska, z domu Kubiczek urodziła się
2 września 1939 r. w Wołominie. Jej ojciec, znany historyk,
uczeń profesora Oskara Małeckiego, w czasie okupacji zmarł
w obozie w Mauthausen w 1940 r. i całe życie córki przeszło
W cieniu tej wielkiej straty. Mogła ona poznać ojca tylko
z opowiadań rodziny i jego kolegów-historyków, których
spotykała w pracy i podczas odpoczynku w Nieborowie.
Matka, nauczycielka muzyki — Róża z Kowalskich — za-
chęcała córkę do podjęcia Wyższych studiów. Po ukończeniu
liceum ogólnokształcącego w 1955 r. w Wołominie Józefina
zdała egzamin wstępny na wydział architektury na Poli-
technice Warszawskiej, ale z powodu braku miejsc nie została
przyjęta. Przez krótki czas pracowała w Biurze Projektów
Stolica-Północ, a w roku 1956 rozpoczęła studia na wydziale
budownictwa Politechniki Warszawskiej. Następnie prze-
niosła się do Szkoły Architektury im. Stanisława Noakow-
skiego, którą ukończyła w 1958 r., pisząc pracę dyplomową
pt. Kwiaciarnia. W czasie studiów na wydziale budownictwa
poznała swego przyszłego męża, Juliana Smoleńskiego,
geofizyka, pracownika AGH. W 1959 r. urodził się bardzo
przez nią kochany syn Paweł, z którego szkolnych i sporto-
wych sukcesów była zawsze tak dumna.
W 1961 r. wstąpiła na wydział historii sztuki Uniwer-
sytetu Warszawskiego. Studia przebiegały w koleżeńskiej
atmosferze pod kierunkiem profesorów Michała Walickiego
(który był także profesorem ojca Józefiny) i Juliusza Sta-
rzyńskiego oraz adiunktów Teresy Mroczko, Tadeusza Jaro-
szewskiego i Jerzego Kowalczyka. Egzamin magisterski
zdawała w roku 1967, już po śmierci profesora Walickiego,
przed komisją, w której skład wchodzi1! profesorowie Alek-
sander Gieysztor i Jan Białostocki. Jej praca magisterska
nosiła tytuł Działalność budowlana Jana Długosza i osobie
Długosza postanowiła Autorka poświęcić swe dalsze badania.
W czasie studiów pracowała w Gabinecie Rycin UW, w Pałacu
Wilanowskim — Oddziale Muzeum Narodowego w Warsza-
wie, a od 15 lipca 1968 r. w Dziale Inwentarzy Muzeum.
Pisywała artykuły do czasopisma ,,Mówią Wieki” a w „Rocz-
niku Muzeum Narodowego” ukazał się jej artykuł o kaflach
średniowiecznych w zbiorach tegoż Muzeum; wykorzystała
też w swej rozprawie pierwowzory graficzne tych kafli. Zet-
knięcie się z zabytkami różnych epok spowodowało rozsze-
rzenie jej zainteresowań i powstanie artykułu Plac Zamkowy
■ rysunek Artura Grottgera drukowanego również w „Roczni-
ku Muzeum Narodowego”. Jej miła, sprawna pomoc umo-
żliwiła przeprowadzenie tzw. „spisu z natury” zabytków
Działu Sztuki Średniowiecznej.
W związku ze stale rozwijającą się chorobą utrudniającą
poruszanie się, przeniesiona została do Działu Sztuki Średnio-
wiecznej, kierowanego przez doc. dra Tadeusza Dobrzeniec-
kiego. Tutaj pragnęła opracować — zapewne w formie artyku-
łu monograficznego — tryptyk Maria z Dzieciątkiem wśród
świętych, wykonany na Śląsku ok. 1470. Interesowała się
także innymi dziełami sztuki średniowiecznej. Od roku 1970
uczęszczała na seminarium doktoranckie prof. A. Gieysztora.
Choroba ostatecznie zmusiła ją do pozostania w domu i przy-
kuła do łóżka. Kontynuowała jednak swą pracę poświęconą
Długoszowi, pisaną z trudem na maszynie i oddawaną Pro-
fesorowi do czytania małymi partiami, czytała książki o sztuce,
entuzjazmowała się muzyką, zwłaszcza muzyką Wagnera.
Cieszyły Ją prace kolegów, nowe publikacje, które docierały
jako dary. Cieszyła również opieka i pomoc przyjaciół, wy-
jazdy do Nieborowa, sympatia otoczenia. Po kuracji w Kon-
stancinie doznała w wypadku samochodowym ciężkich
obrażeń i mimo wysiłków lekarzy zmarła 1 listopada 1980 r.
Życie Jej pełne było tragedii, cierpień i zachwytu dla
sztuki. Do końca trwało zainteresowanie architekturą śred-
niowieczną, rozbudzone w czasie studiów.
Paulina Rutkowska
229