Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (45.1983)

KRONIKA

SPRAWOZDANIE Z XXV MIĘDZYNARODOWEGO KONGRESU HISTORII
SZTUKI: WIEDEŃ 4—10 WRZEŚNIA 1983

Międzynarodowy Kongres Historii Sztuki, który odbył
się w Wiedniu w dniach od 4 do 10 września 1983 r., był
XXV — jubileuszowym —- kongresem przedstawicieli naszej
dyscypliny. Warto podkreślić, że Kongres ten rozpoczął
obrady dokładnie w rocznicę dnia, w którym przed stu dzie-
sięciu laty zakończył jo —- również w Wiedniu —• I Między-
narodowy Kongres Historii Sztuki. Spotkanie stwarzało
więc okazję do szerszej refleksji nad zmiennymi losami naszej
niezbyt sędziwej dyscypliny. O jej rozwoju świadczyć może
m.in. zestawienie ilości uczestników obu zjazdów: siedem-
dziesięciu na pierwszym ponad tysiąc na tegorocznym.
Przed laty w obradach brali udział niemal wyłącznie uczeni
z monarchii austro-węgierskiej, obecnie Wiedeń zgromadził
przedstawicieli ponad trzydziestu państw. Poza gospoda-
rzami Kongresu największą grupę stanowili Niemcy z Re-
publiki Federalnej — ponad dwustu uczestników, Ameryka-
nie — siedemdziesięciu ośmiu, Włosi — sześćdziesięciu,
Francuzi — pięćdziesięciu ośmiu, Hiszpanie —- pięćdziesięciu
czterech. Z krajów socjalistycznych najszerszą reprezentację
miała Polska — dwudziestu trzech uczestników, następnie
Węgry •—- dwadzieścia jeden osób, Czechosłowacja — dzie-
więć, Niemiecka Republika Demokratyczna —■ siedem
i Związek Radziecki dwie osoby.
XXV Międzynarodowy Kongres Historii Sztuki przygo-
towywany był przez ostatnie trzy lata. Na czele Komitetu
Honorowego stał Prezydent Republiki Austrii dr Rudolf
Kirchschlager, a w Komitecie znalazły się najważniejsze
osobistości życia politycznego i kulturalnego Austrii, m.in.
Kanclerz Republiki dr Fred Sinowitz, Arcybiskup Wiednia
kardynał Franz Kenig, Minister Nauki i Sztuki, Prezes
Austriackiej Akademii Nauk. Przewodniczącym Komitetu
Organizacyjnego, a więc rzeczywistym gospodarzem Kongresu
był Dyrektor Instytutu Sztuki Uniwersytetu Wiedeńskiego
i Dyrektor Kunsthistorisches Museum prof. Hermann Fillitz,
który w oparciu o sprawny sekretariat i dzięki pomocy fi-
nansowej ponad dwudziestu instytutów i firm znakomicie —
wg ogólnej opinii — wywiązał się ze swoich organizacyjnych
obowiązków.
Obrady Kongresu odbywały się w dniach od 4 do 10
września, a ich miejscem był nowoczesny budynek Instytutu
Elektrotechnicznego Politechniki Wiedeńskiej, otwarto je
wszakże w Theater an der Wien. Zebranych powitał prof.
Hermann Fillitz i minister dr Hainz Fischer, a oficjalnej
inauguracji dokonał Prezydent Austrii dr Rudolf Kirchschla-
ger. Wykład inauguracyjny na temat Rafaela wygłosił ustę-
pujący przewodniczący Międzynarodowego Komitetu Historii
Sztuki prof. Giulio Carlo Argan. Z okazji otwarcia Kongresu
uczestnicy podjęci zostali przez organizatorów lampką wina,
a następnego dnia goszczeni byli przez burmistrza Wiednia
w Ratuszu. Dla plenum wygłoszono trzy wykłady; prócz
prof. Argana, wysłuchaliśmy referatów prof. De La Fuente

z Meksyku o „Przedkolumbijskiej sztuce i zachodniej cywili-
zacji” oraz prof. Schorske z Princeton University o „Wie-
deńskiej estetyzującej kulturze przełomu stuleci”.
Obrady Kongresu prowadzone były w ośmiu sekcjach
podstawowych, ponadto odbywały się zebrania grup roboczych
i specjalnie organizowane dyskusje.
Sekcja I —• „Wiedeń i rozwój metodologii historii
sztuki”; przewodniczącym byłprof. L. D. Ettlinger z Wielkiej
Brytanii; wygłoszono jedenaście referatów.
Sekcja II —- „Sztuka, Muzyka, Teatr” przewodni-
czyli profesorowie C. Bertelli i L. Rognoni z Włoch; wygło-
szono dwadzieścia cztery referaty.
Sekcja III — „Problemy i metody klasyfikacji”
przewodniczył prof. J. White z Wielkiej Brytanii; wygłoszono
szesnaście referatów.
Sekcja IV — „Dostęp do dzieł sztuki: skarbce, sa-
lony, wystawy, muzea”; przewodniczył prof. J. Thuillier
z Francji; wygłoszono także szesnaście referatów.
Sekcja V — „Europa i Sztuka Islamu: od XV do
XVIII wieku”; przewodniczył prof. O. Grabar z Harvard
University; wygłoszono czternaście referatów oraz zorgani-
zowano dyskusję na temat „Zachodnie metody i wschod-
nia sztuka”.
Sekcja VI — „Sztuka europejska około 1300”;
przewodniczył prof. G. Schmidt: wygłoszono aż trzydzieści
jeden referatów.
Sekcja VII — „Wiedeń a Barok europejski”; prze-
wodniczył E. A. Maser ze Stanów Zjednoczonych; wygłoszo-
no dwadzieścia trzy referaty.
Sekcja VIII — „Wiedeń i dwudziestowieczna archi-
tektura”; przewodniczył prof. T. Buddensieg z RFN; wygło-
szono dwadzieścia jeden referatów oraz zorganizowano od-
dzielną dyskusję na temat Adolfa Loosa i współczesnej mu
architektury.
Równocześnie pracowały grupy robocze, a więc odbyło
się XII Kolokwium grupy przygotowującej Korpus średnio-
wiecznych witraży (CVMA) pod przewodnictwem prof.
E. Frodl-Kraft z Austrii, pracował zespół zajmujący się
sprawami dokumentacji wizualnej pod przewodnictwem
Alberta D. Maxwella z Wielkiej Brytanii oraz odbyło się
posiedzenie na temat „Studia Techniczne a Historia Sztuki,
bieżące i przyszłe projekty badań” pod przewodnictwem
prof. H. W. Van Osa z Holandii. Tematem prac czwartej
grupy roboczej pod kierunkiem Prof. J. Neumanna z Cze-
chosłowacji były „Najnowsze rezultaty badań i zamierzenia
badawcze”. Piąta grupa zajęła się tematami „Zabytki ży-
dowskie na obszarze monarchii habsburskiej” i „Zabytki
żydowskie: sprawozdania, przeglądy”. Pierwszej sekcji
przewodniczył prof. K. Schubert z Austrii, drugiej prof.
Ph. Fehl ze Stanów Zjednoczonych. Zebranie grupy szóstej
pod przewodnictwem prof. M. M. Gautier poświęcone było

461