«*■
II. 1. L. Vorsterman (?), portret
Krzysztofa Opalińskiego, rysunek
z r. 1645. Muz. Narodowe w Kra-
kowie, oddz. Czartoryskich.
(Fot. M. Rostworowski).
STANISŁAW WILIŃSKI
RZEŹBY SEBASTIANA SALI
DLA KRZYSZTOFA OPALIŃSKIEGO *
Fragmenty listów o malarstwie i grafice pisanych
przez Krzysztofa Opalińskiego do brata jego Łukasza,
świadczą o stopniu ich znawstwa i zakresie zbierac-
twa, wykazując przy tym zamiłowanie obu braci do
plastyki niderlandzkiej h Wiadomości zawarte w owej
korespondencji dostarczają również nowych danych
faktograficznych, dotyczących dziejów rzeźby polskiej
okresu Wazów. Zabytki, o których pisze Krzysztof,
zachowały się, umożliwiając konfrontację przekazów
* Artykuł napisany w Katedrze Historii Architek-
tury i Sztuki Politechniki Warszawskiej. Wygłoszony
13.XII.1955 na zebraniu Oddziału Warszawskiego Stów.
Hist. Sztuki oraz 21.X.1955 w Komisji Hist. Sztuki To-
ruńskiego Tow. Nauk.
1 Wiliński St., Krzysztofa Opalińskiego stosunek do
sztuki. Malarstwo i grafika, Biuletyn H.S. XVII (1955),
nr 2, s. 191—207 oraz przyp. 3. Przyjęto tam pewną
możliwość rehabilitacji K. Opalińskiego w związku
z jego zdradą pod Ujściem, opierając się na: Baranow-
skiego B., Społeczno-polityczne tendencje satyr K. Opa-
,,Nagrobek pośpiesza wzgórę.
...Cudownie piękne będzie opus.“
(Z listu K. Opalińskiego)
z konkretnymi obiektami. Przesądzają one ostatecz-
nie nazwisko ich twórcy, czas powstania oraz pod-
trzymują swoimi wartościami artystycznymi opinię
o znacznym wyrobieniu kulturalnym Opalińskich.
Lakoniczne są jednak słowa listów o osobistym sto-
sunku wojewody poznańskiego do rzeźby, jako jed-
nego z gatunków sztuk plastycznych. Stosunek ten
określają pośrednio jedynie zabytki, które powstały
z jego inicjatywy. Relacje o rzeźbie, znalezione w sa-
lińskiego, Wrocław 1951 (Prace polonistyczne. Towa-
rzystwo Literackie im. A. Mickiewicza. Oddział w Ło-
dzi. Seria IX), s. 40, 41; oraz Eustachiewicza L., wstęp
do Satyr, Wrocław 1953, s. XXIV. Odmienne stanowi-
sko od tych dwóch autorów zajął Czapliński W., Dwa
Sejmy w roku 1652, Wrocław 1955, s. 43, i Nowak T.,
Zdrajca spod Ujścia w świetle własnych listów, Ty-
godnik Powszechny 1955, nr 31, s. 9 i 11. Por. Czapliń-
ski W., Ideologia polityczna „Satyr“ Krzysztofa Opa-
lińskiego, Przegląd Plistoryczny XLVII (1956), nr 1.
55
II. 1. L. Vorsterman (?), portret
Krzysztofa Opalińskiego, rysunek
z r. 1645. Muz. Narodowe w Kra-
kowie, oddz. Czartoryskich.
(Fot. M. Rostworowski).
STANISŁAW WILIŃSKI
RZEŹBY SEBASTIANA SALI
DLA KRZYSZTOFA OPALIŃSKIEGO *
Fragmenty listów o malarstwie i grafice pisanych
przez Krzysztofa Opalińskiego do brata jego Łukasza,
świadczą o stopniu ich znawstwa i zakresie zbierac-
twa, wykazując przy tym zamiłowanie obu braci do
plastyki niderlandzkiej h Wiadomości zawarte w owej
korespondencji dostarczają również nowych danych
faktograficznych, dotyczących dziejów rzeźby polskiej
okresu Wazów. Zabytki, o których pisze Krzysztof,
zachowały się, umożliwiając konfrontację przekazów
* Artykuł napisany w Katedrze Historii Architek-
tury i Sztuki Politechniki Warszawskiej. Wygłoszony
13.XII.1955 na zebraniu Oddziału Warszawskiego Stów.
Hist. Sztuki oraz 21.X.1955 w Komisji Hist. Sztuki To-
ruńskiego Tow. Nauk.
1 Wiliński St., Krzysztofa Opalińskiego stosunek do
sztuki. Malarstwo i grafika, Biuletyn H.S. XVII (1955),
nr 2, s. 191—207 oraz przyp. 3. Przyjęto tam pewną
możliwość rehabilitacji K. Opalińskiego w związku
z jego zdradą pod Ujściem, opierając się na: Baranow-
skiego B., Społeczno-polityczne tendencje satyr K. Opa-
,,Nagrobek pośpiesza wzgórę.
...Cudownie piękne będzie opus.“
(Z listu K. Opalińskiego)
z konkretnymi obiektami. Przesądzają one ostatecz-
nie nazwisko ich twórcy, czas powstania oraz pod-
trzymują swoimi wartościami artystycznymi opinię
o znacznym wyrobieniu kulturalnym Opalińskich.
Lakoniczne są jednak słowa listów o osobistym sto-
sunku wojewody poznańskiego do rzeźby, jako jed-
nego z gatunków sztuk plastycznych. Stosunek ten
określają pośrednio jedynie zabytki, które powstały
z jego inicjatywy. Relacje o rzeźbie, znalezione w sa-
lińskiego, Wrocław 1951 (Prace polonistyczne. Towa-
rzystwo Literackie im. A. Mickiewicza. Oddział w Ło-
dzi. Seria IX), s. 40, 41; oraz Eustachiewicza L., wstęp
do Satyr, Wrocław 1953, s. XXIV. Odmienne stanowi-
sko od tych dwóch autorów zajął Czapliński W., Dwa
Sejmy w roku 1652, Wrocław 1955, s. 43, i Nowak T.,
Zdrajca spod Ujścia w świetle własnych listów, Ty-
godnik Powszechny 1955, nr 31, s. 9 i 11. Por. Czapliń-
ski W., Ideologia polityczna „Satyr“ Krzysztofa Opa-
lińskiego, Przegląd Plistoryczny XLVII (1956), nr 1.
55