DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Kronika Stowarzyszenia Historyków Sztuki
DOI Artikel:Frycz, Jerzy: Plany i ikonografia miasta Bydgoszczy: (Streszczenie referatu wygłoszonego na zebraniu naukowym Oddziału Pomorskiego w dniu 31.I.1955 r.)
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.41526#0521
KRONIKA STOWARZYSZENIA HISTORYKÓW SZTUKI
JERZY FRYCZ
PLANY I IKONOGRAFIA MIASTA BYDGOSZCZY
(Streszczenie referatu wygłoszonego na zebraniu naukowym Oddziału Pomorskiego w dniu 31.1.1955 r.)
II. 1. Widok Bydgoszczy od południa. Miedzioryt Puffendorfa, 1697, wg
rysunku Dahlberga z 1657 r. (Fot. J. Meruse)
II. 2. Bydgoszcz, fragment planu Lindera z 1800 r., miedzioryt. Muzeum
w Bydgoszczy. (Fot. J. Meruse)
W literaturze polskiej poza Bi-
bliografią ilustracji Gralewskiego
(obejmującą jak wiadomo tylko cza-
sopisma XIX i XX w.)., paroma ka-
talogami wystaw kartograficznych
(Katalog wystawy zbiorów karto-
graficznych Biblioteki Narodowej,
Warszawa 1945; A. Brosiga, Poznań
i miasta Polski Zachodniej w gra-
fice, Poznań 1929) i (nielicznymi'
marginesowymi zresztą artykułami
nie ma bibliografii rycin, ani opra-
cowań zbiorów graficznych. Te ostat-
nie, jak już wskazywała H. Piskor-
ska w swoim wyjątkowym pod tym
względem katalogu (Zbiory karto-
graficzne archiwum m. Torunia,
Toruń 19138), byty przez biblioteki
i archiwa traktowane po macosze-
mu.
Pomorze posiadające E. Keyse-
ra Verzeichnis der Ost- und West-
preussichen Stadtpldne, 1909, jest
w lepszej sytuacji od reszty ziem
polskich, ale tylko w zakresie pla-
nów. Brak podobnego katalogu dla
innych miast odbija się ujemnie na
ich historiografii, nie spełniają bo-
wiem tego zadania Kuncewicza
Plany przeglądowe miast polskich,
1936, i dopiero prace I.U.A. zaczy-
nają wypełniać poważną lukę w
tym zakresie. Wobec nowych za-
dań stojących przed urbanistyką,
konieczność tego typu wydawnictw
•nasuwa się w związku z realizo-
wanymi po zniszczeniach wojen-
nych — odbudową i przebudową
miast.
Opracowany katalog planów
i materiałów ikonograficznych Byd-
goszczy jest fragmentem studium
hi Sit o r yc zn o - u rb an ist y c znegio wyko-
nanego w ramach Pracowni Kon-
serwacji Zabytków w Toruniu (au-
torem części historycznej Katalogu
jest W. Posadzy). Przy opracowy-
waniu katalogu korzystano głównie
ze znajdujących się w Bydgoszczy
zbiorów Wojewódzkiego Archiwum
Państwowego, Biblioteki Miejskiej,
Muzeum im. L. Wyczółkowskiego,
archiwum fotograficznego woje-
507
JERZY FRYCZ
PLANY I IKONOGRAFIA MIASTA BYDGOSZCZY
(Streszczenie referatu wygłoszonego na zebraniu naukowym Oddziału Pomorskiego w dniu 31.1.1955 r.)
II. 1. Widok Bydgoszczy od południa. Miedzioryt Puffendorfa, 1697, wg
rysunku Dahlberga z 1657 r. (Fot. J. Meruse)
II. 2. Bydgoszcz, fragment planu Lindera z 1800 r., miedzioryt. Muzeum
w Bydgoszczy. (Fot. J. Meruse)
W literaturze polskiej poza Bi-
bliografią ilustracji Gralewskiego
(obejmującą jak wiadomo tylko cza-
sopisma XIX i XX w.)., paroma ka-
talogami wystaw kartograficznych
(Katalog wystawy zbiorów karto-
graficznych Biblioteki Narodowej,
Warszawa 1945; A. Brosiga, Poznań
i miasta Polski Zachodniej w gra-
fice, Poznań 1929) i (nielicznymi'
marginesowymi zresztą artykułami
nie ma bibliografii rycin, ani opra-
cowań zbiorów graficznych. Te ostat-
nie, jak już wskazywała H. Piskor-
ska w swoim wyjątkowym pod tym
względem katalogu (Zbiory karto-
graficzne archiwum m. Torunia,
Toruń 19138), byty przez biblioteki
i archiwa traktowane po macosze-
mu.
Pomorze posiadające E. Keyse-
ra Verzeichnis der Ost- und West-
preussichen Stadtpldne, 1909, jest
w lepszej sytuacji od reszty ziem
polskich, ale tylko w zakresie pla-
nów. Brak podobnego katalogu dla
innych miast odbija się ujemnie na
ich historiografii, nie spełniają bo-
wiem tego zadania Kuncewicza
Plany przeglądowe miast polskich,
1936, i dopiero prace I.U.A. zaczy-
nają wypełniać poważną lukę w
tym zakresie. Wobec nowych za-
dań stojących przed urbanistyką,
konieczność tego typu wydawnictw
•nasuwa się w związku z realizo-
wanymi po zniszczeniach wojen-
nych — odbudową i przebudową
miast.
Opracowany katalog planów
i materiałów ikonograficznych Byd-
goszczy jest fragmentem studium
hi Sit o r yc zn o - u rb an ist y c znegio wyko-
nanego w ramach Pracowni Kon-
serwacji Zabytków w Toruniu (au-
torem części historycznej Katalogu
jest W. Posadzy). Przy opracowy-
waniu katalogu korzystano głównie
ze znajdujących się w Bydgoszczy
zbiorów Wojewódzkiego Archiwum
Państwowego, Biblioteki Miejskiej,
Muzeum im. L. Wyczółkowskiego,
archiwum fotograficznego woje-
507