DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Rozprawy
DOI Artikel:Zagórowski, Olgierd: Architekt Kacper Bażanka
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.41526#0129
ARCHITEKT KACPER BAŻANKA
kolumn. Wewnętrzne kolumny, ustawione ukośnie na
silnie wprzód wysuniętych cokołach, mają w tle
zwielokrotnione pilastry. Przypomina to analogiczny
motyw w kościele norbertanek w Imbramowicach,
a bardziej jeszcze ołtarz główny w kościele karmeli-
tanek bosych na Wesołej. Siilnie przełamywane belko-
wanie z fragmentami rozszarpanych przyczółków, oży-
wione unoszącymi się w powietrzu puttami, kartu-
szami oraz grupą św. Ignacego Loyoli stanowi górne
zamknięcie tego ołtarza o bardzo ruchliwych, późne-
mu barokowi właściwych formach.
I tutaj zostało wprowadzone światło jako element
komponujący. Nie jest to szczegół przypadkowy, wy-
starczy bowiem cofnąć nieco ołtarz (jak to przez
brak zrozumienia zrobiono np. w Młodzawach) a efekt
będzie chybiony.
Chór muzyczny (ii. 33) wzniesiony na czterech
kompozytowych kolumnach, posiada balustratę o ży-
wej linii i dekorację z puttów podtrzymujących kar-
tusze o formach charakterystycznych dla Bażanki.
Zwłaszcza kartusz środkowy jest powtórzeniem po-
dobnego motywu z nagrobków Branickich i Brzech-
ffów. Na balustradzie siedzą cztery putta trzymające
instrumenty muzyczne oraz półksiężyc z gwiazdą —
elementy herbów Leliwa i Trąby, fundatora Morszty-
na i jego żony.
10. KAPLICA SZANIAWSKIEGO W KATEDRZE NA WAWELU
Biskup F. Szaniawski za życia przerobił zrujno-
waną kaplicę bpa Konarskiego w katedrze na Wa-
welu na swoje mauzoleum grobowe. Jakkolwiek nie
mamy zachowanego przekazu archiwalnego o projek-
todawcy obecnego urządzenia kaplicy, to Lepiarczyk
i Przybyszewski wysunęli i w tym wypadku praw-
dopodobieństwo autorstwa Bażanki.
Retabulum marmurowego ołtarza (il. 5), wsparte
na cokole wzniesionym nieco ponad mensę, składa się
właściwie z ramy olbrzymiego obrazu, zakończonej od
góry strzałkowo wygiętym belkowaniem z kartuszem.
Ten typ ramowej architektury znamy już z ołtarzy
imbramowiickich czy obu nagrobków z kościoła śś.
Piotra i Pawła w Krakowie.
Na ścianie przeciwległej umieszczony został znacz-
ny nagrobek (il. 14). W półkolistej arkadzie znajduje
się obelisk flankowany wysuniętymi silnie cokołami
na których, na wolutowych spływach, siedzą figury
alegoryczne uosabiające książęcą władzę zmarłego, ko-
ścielną i świecką. Pomnik nawiązując do nagrobków
Medyceuszy przypomina zarazem nagrobek Branickich
w kościele śś. Piotra i Pawła w Krakowie. Pierwszy
to na terenie Krakowa nagrobek obeliskowy1!J7, ale
II. 31. Imbramowice, kościół norbertanek.
Lawaterz w zakrystii. (Fot. W. Gumuła)
nie pierwsze zastosowanie obelisku z medalionem.
Przypomnieć należy takie zestawienie z domu zw.
Zerwikapturem którego przebudowę przypisano Ba-
żance138 i wreszcie zastosowanie przez niego obeli-
sków do pogłębienia kompozycji ołtarza głównego
w Imbramowicach.
137 Nazwany przez Tatarkiewicza (Czarny mar-
mur, s. 136) „najdawniejszym11 pochodzi dopiero
z r. 1739.
138 Por. przyp. 52.
119
kolumn. Wewnętrzne kolumny, ustawione ukośnie na
silnie wprzód wysuniętych cokołach, mają w tle
zwielokrotnione pilastry. Przypomina to analogiczny
motyw w kościele norbertanek w Imbramowicach,
a bardziej jeszcze ołtarz główny w kościele karmeli-
tanek bosych na Wesołej. Siilnie przełamywane belko-
wanie z fragmentami rozszarpanych przyczółków, oży-
wione unoszącymi się w powietrzu puttami, kartu-
szami oraz grupą św. Ignacego Loyoli stanowi górne
zamknięcie tego ołtarza o bardzo ruchliwych, późne-
mu barokowi właściwych formach.
I tutaj zostało wprowadzone światło jako element
komponujący. Nie jest to szczegół przypadkowy, wy-
starczy bowiem cofnąć nieco ołtarz (jak to przez
brak zrozumienia zrobiono np. w Młodzawach) a efekt
będzie chybiony.
Chór muzyczny (ii. 33) wzniesiony na czterech
kompozytowych kolumnach, posiada balustratę o ży-
wej linii i dekorację z puttów podtrzymujących kar-
tusze o formach charakterystycznych dla Bażanki.
Zwłaszcza kartusz środkowy jest powtórzeniem po-
dobnego motywu z nagrobków Branickich i Brzech-
ffów. Na balustradzie siedzą cztery putta trzymające
instrumenty muzyczne oraz półksiężyc z gwiazdą —
elementy herbów Leliwa i Trąby, fundatora Morszty-
na i jego żony.
10. KAPLICA SZANIAWSKIEGO W KATEDRZE NA WAWELU
Biskup F. Szaniawski za życia przerobił zrujno-
waną kaplicę bpa Konarskiego w katedrze na Wa-
welu na swoje mauzoleum grobowe. Jakkolwiek nie
mamy zachowanego przekazu archiwalnego o projek-
todawcy obecnego urządzenia kaplicy, to Lepiarczyk
i Przybyszewski wysunęli i w tym wypadku praw-
dopodobieństwo autorstwa Bażanki.
Retabulum marmurowego ołtarza (il. 5), wsparte
na cokole wzniesionym nieco ponad mensę, składa się
właściwie z ramy olbrzymiego obrazu, zakończonej od
góry strzałkowo wygiętym belkowaniem z kartuszem.
Ten typ ramowej architektury znamy już z ołtarzy
imbramowiickich czy obu nagrobków z kościoła śś.
Piotra i Pawła w Krakowie.
Na ścianie przeciwległej umieszczony został znacz-
ny nagrobek (il. 14). W półkolistej arkadzie znajduje
się obelisk flankowany wysuniętymi silnie cokołami
na których, na wolutowych spływach, siedzą figury
alegoryczne uosabiające książęcą władzę zmarłego, ko-
ścielną i świecką. Pomnik nawiązując do nagrobków
Medyceuszy przypomina zarazem nagrobek Branickich
w kościele śś. Piotra i Pawła w Krakowie. Pierwszy
to na terenie Krakowa nagrobek obeliskowy1!J7, ale
II. 31. Imbramowice, kościół norbertanek.
Lawaterz w zakrystii. (Fot. W. Gumuła)
nie pierwsze zastosowanie obelisku z medalionem.
Przypomnieć należy takie zestawienie z domu zw.
Zerwikapturem którego przebudowę przypisano Ba-
żance138 i wreszcie zastosowanie przez niego obeli-
sków do pogłębienia kompozycji ołtarza głównego
w Imbramowicach.
137 Nazwany przez Tatarkiewicza (Czarny mar-
mur, s. 136) „najdawniejszym11 pochodzi dopiero
z r. 1739.
138 Por. przyp. 52.
119