Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (18.1956)

JAN BOGUMIŁ PLERSCH

„Apoteoza św. Benedykta"54 świadczy o projektowa-
nej polichromii dla jakiegoś kościoła. Z twórczością
o tematyce religijnej wiążą się zachowane rysunki:
„Chrystus Pan między łotrami" (1795), „Zwiastowanie"
(17 9 5) 55 oraz nie zachowane: „Wniebowzięcie N. M.
Panny" (1795), „Święta Rodzina" (1803) i inne58.
*
*
Ostatnie lata życia spędza Plersch w służbie Tea-
tru Narodowego w Warszawie. Zachowane projekty
teatralne57 oraz jedna z nimi związana rycina „Apoteo-
za Napoleona58 pozwalają zorientować się w tej dzie-
dzinie twórczości artysty. Za najważniejszą pracę
Plerscha z tego okresu można by uważać kurtynę z r.
18 0 8 59, nie istniejącą, która da się powiązać z zacho-
wanym rysunkiem z 1802 r., przedstawiającym „Apoteo-
zę sztuki dramatycznej"80. Transparenty wykonane dla
Teatru Narodowego i z okazja różnych uroczystości81
są wyrazem nadziei na odzyskanie niepodległości wią-
zanych z osobą Napoleona.

*
* *

Omawiając artystyczną twórczość Plerscha nie
można pominąć jego autoportretów. Obok autoportre-

54 Zb. Muz. Nar. w Poznaniu, nr inw. M. P. 417,
52,5X73,5 cm, ol. pł.; Bołoz-Antoniewicz J., jw., s. 31,
nr 173; Katalog Galerii obrazów w Muzeum im. Miel-
żyńskich, jw., s. 83, nr 503.
55 Gab. Rycin Muz. Nar. w Warszawie, nr inw. Rys.
Pol. 4303, pióro, tusz; 2:4,3X21,5 cm; Rys. Pol. 4302 ołó-
wek lawowany tuszem; 18,2X10,2 cm.
56 Rastawiecki E., jw., s. 112; Husarski W., Sto pięć-
dziesiąt lat Malarstwa Polskiego w szkicach. Katalog
lX-ej Wystawy T.O.N.Z.P., Warszawa 1818, s. 3, nr 20
21, 22-26, 27; Przewodnik po Muzeum Narodowym
w Krakowie, jw., nr 804, 806; Bołoz-Antoniewicz J.,
jw., s. 31—86, nr 175, 176.
57 Zb. Gab. Rycin Bibl. Zakł. Nar. im. Ossolińskich
we Wrocławiu liczy 33 rysunki — w tym 20 dekoracji
teatralnych; I. g. 5390—5394; I. g. 5397—5398, I. g.
5404—5413; I. g. 5415—5418; rysunki piórem lawowane
tuszem; Bołaz-Antouiewicz J., jw., s. 31—86, nr
177—180; por. Król B., jw., s. 156—176.
58 Gab. Rycin Muz. Nar. w Warszawie, nr. inw. Gr.
Pol. 1748, 45,7X30,8, akwatinta, sygn.: invente par A.
Bogusławski dessigne par C. Woj makowski — grave
par Jean Ligber a Varsovie. Rytował J. Ligber według
rysunku K. Wojniakowskiego, wykonanego na podsta-
wie okolicznościowego transparentu zaprojektowanego
przez Jana Bogumiła Plerscha. Projekt mylnie przypi-
sano W. Bogusławskiemu. Rycina ze zb. S. Smolikow-
skiego. Rastawiecki E., Słownik rytowników..., s. 175, 1:
Król B., jw., s. 171-2, repr. s. 173.
59 Rastawiecki E., jw., s. 112.
00 Zb. Gab. Rycin Bibl. Zakł. Nar. im. Ossolińskich
we Wrocławiu, nr inw. J. g. 5394, gwasz, 43X40,9 cm.
81 Gab. Rycin Muz. Nar. w Warszawie, nr inw.
30615/1-2, pióro, lawowane tuszem, 29,5X14,7 cm;
47,3X53,3 cm.


II. 10. J. B. Plersch, portret Jana Kantego
Fontany, 1782.


II. 11. J. B. Plersch, miniatura Jana Kantego
Fontany. Warszawa, Muz. Narodowe.

159