DOI issue:
Nr. 3
DOI article:Rozprawy
DOI article:Schendel, Arthur van: Kilka uwag o zdjęciu werniksu z obrazu "Straż nocna"
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.41526#0405
KILKA UWAG O ZDJĘCIU WERNIKSU Z OBRAZU „STRAŻ NOCNA'
wadzona przez wzrok bez finezji, może zniszczyć
tymi środkami lakiery na podkładzie olejowym.
Obecnie w 10 lat po oczyszczeniu wierzymy, iż nikt
nie może zaprzeczyć, że obraz ogromnie zyskał i stał
się bardziej efektowny po tym radykalnym, ale nie
całkowitym zdjęciu werniksu. Jednakże „Straż nocna”
nie stała się „Strażą dzienną”. Kopia w National Gal-
lery w Londynie, młodsza jedynie o około 10 lat od
oryginału wykazuje, iż było to dzieło skonstruowane
w oparciu o grę kilku ruchów światła w środowisku
bardzo ciemnym. Biorąc pod uwagę niepowstrzymaną
działalność czasu i szkody nie do naprawienia wyrzą-
dzone obrazowi w ciągu XVIII wieku uważamy, że
ostatnie zabiegi zbliżyły go do stanu pierwotnego tak
jak tylko to było możliwe w danych warunkach.
Czy można wysnuć jakieś ogólne zasady z tego
przypadku oczyszczania? Jest zawsze rzeczą niebez-
pieczną polegać na uwagach opartych na pewnym
specjalnym przypadku w celu wysnuwania praw czy
zasad ogólnych. Uogólnienie musi być wynikiem su-
my wielkiej liczby doświadczeń. Ale sumienie każdego
doświadczonego restauratora powie mu za każdym
razem, gdy przystępuje do pracy, że cały zasób jego
wiedzy w niczym mu nie pomoże, jeśli nie wyostrzy
swej inteligencji i wyczucia dla znalezienia specjal-
nych warunków każdego nowego przypadku, przed
którym staje.
Nauką, jaką można wyciągnąć z oczyszczenia
„Straży nocnej” jest znaczenie dobrych informacji
o przeszłości obiektu poddawanego zabiegom. Notatki
historyczne na płótnie Rembrandta były niezwykle
stare i liczne, lecz ich wartość techniczna była często
ograniczona wskutek braku dokładności. W przyszłości
historyk i pracownik laboratorium muszą połączyć
swe wysiłki dla zapewnienia restauratorowi jako
punktu wyjścia jasnej i szczegółowej sytuacji, na
którą napotyka. Jest rzeczą niezbędną dla przyszłej
konserwacji dzieł sztuki, aby kompletna dokumenta-
cja obejmowała wszystkie ważne szczegóły ich ist-
nienia.
Wszystkie zdjęcia Photo-Commissie Rijksmuseum, Amsterdavi.
QUELQUES REMARQUES SUR LE DEVERN1SSAGE
DE LA „RONDE DE NUIT“ DE REMBRANDT
Cet article constitue le resume d’un rapport de
1’auteur, concernant les methodes et les resuitats de
la conservation du tableau de Rembrandt la „Ronde
de nuit”, probleme que 1’auteur a deja traite dans
1’article De restauraties van Rembrandt’s Nachtwacht
(Oud Holland LXII, 1947).
391
wadzona przez wzrok bez finezji, może zniszczyć
tymi środkami lakiery na podkładzie olejowym.
Obecnie w 10 lat po oczyszczeniu wierzymy, iż nikt
nie może zaprzeczyć, że obraz ogromnie zyskał i stał
się bardziej efektowny po tym radykalnym, ale nie
całkowitym zdjęciu werniksu. Jednakże „Straż nocna”
nie stała się „Strażą dzienną”. Kopia w National Gal-
lery w Londynie, młodsza jedynie o około 10 lat od
oryginału wykazuje, iż było to dzieło skonstruowane
w oparciu o grę kilku ruchów światła w środowisku
bardzo ciemnym. Biorąc pod uwagę niepowstrzymaną
działalność czasu i szkody nie do naprawienia wyrzą-
dzone obrazowi w ciągu XVIII wieku uważamy, że
ostatnie zabiegi zbliżyły go do stanu pierwotnego tak
jak tylko to było możliwe w danych warunkach.
Czy można wysnuć jakieś ogólne zasady z tego
przypadku oczyszczania? Jest zawsze rzeczą niebez-
pieczną polegać na uwagach opartych na pewnym
specjalnym przypadku w celu wysnuwania praw czy
zasad ogólnych. Uogólnienie musi być wynikiem su-
my wielkiej liczby doświadczeń. Ale sumienie każdego
doświadczonego restauratora powie mu za każdym
razem, gdy przystępuje do pracy, że cały zasób jego
wiedzy w niczym mu nie pomoże, jeśli nie wyostrzy
swej inteligencji i wyczucia dla znalezienia specjal-
nych warunków każdego nowego przypadku, przed
którym staje.
Nauką, jaką można wyciągnąć z oczyszczenia
„Straży nocnej” jest znaczenie dobrych informacji
o przeszłości obiektu poddawanego zabiegom. Notatki
historyczne na płótnie Rembrandta były niezwykle
stare i liczne, lecz ich wartość techniczna była często
ograniczona wskutek braku dokładności. W przyszłości
historyk i pracownik laboratorium muszą połączyć
swe wysiłki dla zapewnienia restauratorowi jako
punktu wyjścia jasnej i szczegółowej sytuacji, na
którą napotyka. Jest rzeczą niezbędną dla przyszłej
konserwacji dzieł sztuki, aby kompletna dokumenta-
cja obejmowała wszystkie ważne szczegóły ich ist-
nienia.
Wszystkie zdjęcia Photo-Commissie Rijksmuseum, Amsterdavi.
QUELQUES REMARQUES SUR LE DEVERN1SSAGE
DE LA „RONDE DE NUIT“ DE REMBRANDT
Cet article constitue le resume d’un rapport de
1’auteur, concernant les methodes et les resuitats de
la conservation du tableau de Rembrandt la „Ronde
de nuit”, probleme que 1’auteur a deja traite dans
1’article De restauraties van Rembrandt’s Nachtwacht
(Oud Holland LXII, 1947).
391