Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (18.1956)

NIEZNANY BACKER W POLSKICH ZBIORACH


II. 2. Jacob Adriaensz. Backer, Pasterz, z aukcji w Amsterdamie 1943.
(Fot. wg Rijksbure.au f. K. D., Haga)

obrazie — układających się wokół głowy, faktura
liści wieńczących skronie pasterza oraz sposób mo-
delowania oświetlonej do połowy twarzy — wszystko
to zdaje się wiązać autoportret Backera ze zbiorów
duńskich z naszym obrazem.
Bliskie związki z naszym „Panem” zdradza też
inny, sygnowany przez Backera „Pasterz” (iL 2), za-
notowany na aukcji w Amsterdamie podczas ostatniej
wojny8. Podobny bukoliczny nastrój owiewa postać,
a wyraźne naleciałości utrechckiego caravaggionizmu
* 27/28. V. 1943 (Braam), nr 1. Olej drzewo, 65X53 cm.
Fotografię jego zawdzięczam uprzejmości dr H. Gersona.

stają się zrozumiałe, gdy wspomnieć wcześniejszy
i bardzo caravaggionistyczny cykl obrazów Backera
zatytułowany „Pięć zmysłów”. Ów „Pasterz” z am-
sterdamskiej aukcji nie był znany Bauchowi i —
o ile mi wiadomo — dotąd nie publikowany.
Ostatni wreszcie z interesującej nas tu serii obra-
zów Jacoba A. Backera, to „Pasterz” z Ashmolean
Museum w Oxfordzie (il. 5); uznany on został przez
dr H. Gersona9 za dzieło tego malarza, choć w ox-
fordzkim katalogu figuruje — na skutek fałszywej
9 Por. materiały fot. w Rijksbureau voor Kunst-
historische Documentatie, Haga.

445