UDZIAŁ POLAKÓW W BIENNALE SZTUKI W WENECJI DO 1939 R.
44. por.: TRETER, Refleksje weneckie po zamknięciu XXI
Biennale. "Arkady" 1938 listopad s. 549-559.
45. TRETER, Wystawy zagraniczne a propaganda i zagadnienie
sztuki narodowej. Fakty. Dokumenty. Opinie. "Sztuki Piękne"
R.IX,1933 s. 125-164;tenże,Pawilon wenecki sztukipolskiej.
Kraków-Warszawa 1933; tenże, Odkłamanie sztuki Uwagi
na tematXIXBiennale w Wenecji. "Sztuki Piękne" R.X: 1934
s. 441-474 oraz to samo Kraków-Warszawa 1935.Publikacje
te zawierają bogatą bibliografię artykułów na temat Biennale
tak krajowych jak i zagranicznych.
46. Kronika zagraniczna, "Sztuki Piękne" R.IX, 1933 s. 241;
C. GIAN FERRARI, Sales at the Biennale from 1920 to
1950. [W:] Venice and the Biennale. Itineraries of taste.
Wenecja 1995 s. 69-90.
47. Prawdziwe nazwisko: Jerzy Waldemar Jarociński.
48. Por: R.HUYGHE, J.RUDEL,L 'Artet le monde moderne.
VOL 2. Paris 1970 s. 28-29; H. ANDERS, Rytm. W poszuki-
waniu stylu narodowego. Warszawa 1972 s. 108-109; A. OL-
SZEWSKI, Krytyka sztuki nowoczesnej we Francji [W:]
Sztuka dwudziestolecia międzywojennego. Materiały z sesji
Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Warszawa 1982 s. 47-55.
49. TRETER, Uwagi na temat XVII Biennale, "Sztuki Pięk-
ne" R. VI, 1930 s. 321-326.
50. S. SALVAGNINI,Art as Vocation andArt asNon-Voca-
tion. [W:] Venice and the Biennale. Itineraries of taste.
Wenecja 1995 s. 66; I. LORENTOWICZ, W szkicowniku.
Biennale w Wenecji. "Kurier Warszawski" R.118, 1938
nr 201 (24 VII) s. 19-20.
51. Archiwum Mieczysława Tretera. Zbiory Spec. Instytutu
Sztuki PAN nr inw. 1541.
52. Por.: "Ruch Kulturalny" 1936 nr 2 s. 12-13.
53. F. BARTOSZEK, "Biennale" weneckie 1938 r. "Sygnały"
1938 nr 60 s. 7.
54. LORENTOWICZ, o.c.
55. C. CARRA, Polska na weneckiej Biennale. "Arkady"
1938 wrzesień s.458-464.
56. 1940 - Belgia, Czechosłowacja, Niemcy, Grecja, Wło-
chy, Holandia, Jugosławia, Rumunia, Hiszpania, Szwaj-
caria, Węgry i Stany Zjednoczone (12 krajów). 1942 -
Bułgaria, Chorwacja, Dania, Niemcy, Włochy, Rumunia,
Słowacja, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria i Węgry (11
krajów).
57. W Archiwum Wacława Husarskiego... zachował się list
A. Marainiego, w którym tłumaczy się on ze swej roli
sekretarza generalnego Biennale w czasie wojny.
58. Odpis notatki znajduje się w Zbiorach Spec. Instytutu
Sztuki PAN (bez numeru).
59. W czerwcu 1949 r. Konsul Generalny RP w Mediolanie
inż. Edward Asz donosił w związku z pismem MKiS
skierowanym do Ambasady Polskiej w Rzymie, że: w
przechowaniu w "Biennale" w Wenecji znajdują sie na-
stępujące meble iprzedmioty, stanowiące urządzenie pol-
skiego pawilonu wystawowego w Wenecji: 2 kanapy, 6
fotelików, 2 stoły, 1 kotara, 1 duża siatka gazowa dla
przyćmienia światła sufitowego. Wszystkie te przedmioty
za wyjątkiem siatki znajdowały się również w przechowa-
niu Biennale przez cały czas wojny, siatka została zamó-
wiona w ubiegłym roku. Dokument zachowany w:
Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Kultury i Sztuki,
Biuro Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, nr 199.
60. Dopiero od XVIII Biennale dane o polskich artystach i
dziełach przez nich wystawianych podawane w zbior-
czych katalogach są pełne; cyfry podane poniżej przy
nazwiskach oznaczają liczbę wystawionych prac.
61. M.Treter podaje również Ludomira Ślendzińskiego, ale
nie jest on odnotowany w katalogu wystawy ani w doku-
mentach wywozowych, por.: TRETER,La Pittura Polac-
ca Contemporanea. Varsavia 1936 s. 92; Catalogo XXa
Espozizione Biennale Internazionale d'Arte - 1936-XIV.
Terza edizione definitiva. Venezia 1936 oraz dokumenty
wywozowe [W:] Archiwum Komisariatu Rządu, Zbiory
Spec. Instytutu Sztu PAN nr inw. 1132.
Joanna Sosnowska
POLISH PARTICIPATION AT THE INTERNATIONAL ART BIENNIAL
IN VENICE PRIOR TO 1939
Summary
The lOOth anniversary of the inauguration of the
International Art Biennial in Venice was celebrated in
1995. The participation of Polish artists in this spectacle
has not been investigated until now. This activity is
clearly divided into a number of periods, while the years
1895-1939 may be subdivided into three. The first of
these periods covers the years largely coinciding with
those decades when Poland still did not exist as a
political entity and participation was limited to
individual displays within the confines of the three
partitioning powers (ie. Russia, Germany or
Austria -Hungary) or of the particular state in which the
given Polish artist was living at that time. Such painters
as Henryk Siemiradzki, Kazimierz Stabrowski or
Konrad Krzyżanowski exhibited their works in the
Russian section, while Kazimierz Sichulski, Stefan
Filipkiewicz, Henryk Rauchinger along with many
others chose the Austrian section. Henryk Rauchinger,
together with Hugo Daunart, even acted as
commissioner of the Austrian exhibition in 1907. The
Jewish sculptor Henryk Glicenstein living at that time
in Rome, exhibited his works with the Italians while
emphasising his Polish origins.
In the years immediately preceding the outbreak of
World War I increasing interest in and sympathy for the
nations deprived of their statehood is discernible; in
15
44. por.: TRETER, Refleksje weneckie po zamknięciu XXI
Biennale. "Arkady" 1938 listopad s. 549-559.
45. TRETER, Wystawy zagraniczne a propaganda i zagadnienie
sztuki narodowej. Fakty. Dokumenty. Opinie. "Sztuki Piękne"
R.IX,1933 s. 125-164;tenże,Pawilon wenecki sztukipolskiej.
Kraków-Warszawa 1933; tenże, Odkłamanie sztuki Uwagi
na tematXIXBiennale w Wenecji. "Sztuki Piękne" R.X: 1934
s. 441-474 oraz to samo Kraków-Warszawa 1935.Publikacje
te zawierają bogatą bibliografię artykułów na temat Biennale
tak krajowych jak i zagranicznych.
46. Kronika zagraniczna, "Sztuki Piękne" R.IX, 1933 s. 241;
C. GIAN FERRARI, Sales at the Biennale from 1920 to
1950. [W:] Venice and the Biennale. Itineraries of taste.
Wenecja 1995 s. 69-90.
47. Prawdziwe nazwisko: Jerzy Waldemar Jarociński.
48. Por: R.HUYGHE, J.RUDEL,L 'Artet le monde moderne.
VOL 2. Paris 1970 s. 28-29; H. ANDERS, Rytm. W poszuki-
waniu stylu narodowego. Warszawa 1972 s. 108-109; A. OL-
SZEWSKI, Krytyka sztuki nowoczesnej we Francji [W:]
Sztuka dwudziestolecia międzywojennego. Materiały z sesji
Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Warszawa 1982 s. 47-55.
49. TRETER, Uwagi na temat XVII Biennale, "Sztuki Pięk-
ne" R. VI, 1930 s. 321-326.
50. S. SALVAGNINI,Art as Vocation andArt asNon-Voca-
tion. [W:] Venice and the Biennale. Itineraries of taste.
Wenecja 1995 s. 66; I. LORENTOWICZ, W szkicowniku.
Biennale w Wenecji. "Kurier Warszawski" R.118, 1938
nr 201 (24 VII) s. 19-20.
51. Archiwum Mieczysława Tretera. Zbiory Spec. Instytutu
Sztuki PAN nr inw. 1541.
52. Por.: "Ruch Kulturalny" 1936 nr 2 s. 12-13.
53. F. BARTOSZEK, "Biennale" weneckie 1938 r. "Sygnały"
1938 nr 60 s. 7.
54. LORENTOWICZ, o.c.
55. C. CARRA, Polska na weneckiej Biennale. "Arkady"
1938 wrzesień s.458-464.
56. 1940 - Belgia, Czechosłowacja, Niemcy, Grecja, Wło-
chy, Holandia, Jugosławia, Rumunia, Hiszpania, Szwaj-
caria, Węgry i Stany Zjednoczone (12 krajów). 1942 -
Bułgaria, Chorwacja, Dania, Niemcy, Włochy, Rumunia,
Słowacja, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria i Węgry (11
krajów).
57. W Archiwum Wacława Husarskiego... zachował się list
A. Marainiego, w którym tłumaczy się on ze swej roli
sekretarza generalnego Biennale w czasie wojny.
58. Odpis notatki znajduje się w Zbiorach Spec. Instytutu
Sztuki PAN (bez numeru).
59. W czerwcu 1949 r. Konsul Generalny RP w Mediolanie
inż. Edward Asz donosił w związku z pismem MKiS
skierowanym do Ambasady Polskiej w Rzymie, że: w
przechowaniu w "Biennale" w Wenecji znajdują sie na-
stępujące meble iprzedmioty, stanowiące urządzenie pol-
skiego pawilonu wystawowego w Wenecji: 2 kanapy, 6
fotelików, 2 stoły, 1 kotara, 1 duża siatka gazowa dla
przyćmienia światła sufitowego. Wszystkie te przedmioty
za wyjątkiem siatki znajdowały się również w przechowa-
niu Biennale przez cały czas wojny, siatka została zamó-
wiona w ubiegłym roku. Dokument zachowany w:
Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Kultury i Sztuki,
Biuro Współpracy Kulturalnej z Zagranicą, nr 199.
60. Dopiero od XVIII Biennale dane o polskich artystach i
dziełach przez nich wystawianych podawane w zbior-
czych katalogach są pełne; cyfry podane poniżej przy
nazwiskach oznaczają liczbę wystawionych prac.
61. M.Treter podaje również Ludomira Ślendzińskiego, ale
nie jest on odnotowany w katalogu wystawy ani w doku-
mentach wywozowych, por.: TRETER,La Pittura Polac-
ca Contemporanea. Varsavia 1936 s. 92; Catalogo XXa
Espozizione Biennale Internazionale d'Arte - 1936-XIV.
Terza edizione definitiva. Venezia 1936 oraz dokumenty
wywozowe [W:] Archiwum Komisariatu Rządu, Zbiory
Spec. Instytutu Sztu PAN nr inw. 1132.
Joanna Sosnowska
POLISH PARTICIPATION AT THE INTERNATIONAL ART BIENNIAL
IN VENICE PRIOR TO 1939
Summary
The lOOth anniversary of the inauguration of the
International Art Biennial in Venice was celebrated in
1995. The participation of Polish artists in this spectacle
has not been investigated until now. This activity is
clearly divided into a number of periods, while the years
1895-1939 may be subdivided into three. The first of
these periods covers the years largely coinciding with
those decades when Poland still did not exist as a
political entity and participation was limited to
individual displays within the confines of the three
partitioning powers (ie. Russia, Germany or
Austria -Hungary) or of the particular state in which the
given Polish artist was living at that time. Such painters
as Henryk Siemiradzki, Kazimierz Stabrowski or
Konrad Krzyżanowski exhibited their works in the
Russian section, while Kazimierz Sichulski, Stefan
Filipkiewicz, Henryk Rauchinger along with many
others chose the Austrian section. Henryk Rauchinger,
together with Hugo Daunart, even acted as
commissioner of the Austrian exhibition in 1907. The
Jewish sculptor Henryk Glicenstein living at that time
in Rome, exhibited his works with the Italians while
emphasising his Polish origins.
In the years immediately preceding the outbreak of
World War I increasing interest in and sympathy for the
nations deprived of their statehood is discernible; in
15