DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Artykuły
DOI Artikel:Szablowska, Anna Agnieszka: Tadeusz Gronowski / Różne wcielenia art déco
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48914#0093
Biuletyn Historii Sztuki
R.LVIII, 1996, Nr 1-2
PL ISSN 0006-3967
ANNA SZABŁOWSKA
Warszawa, Instytut Sztuki PAN
TADEUSZ GRONOWSKI - RÓŻNE WCIELENIA ART DECO
W 1994 r. minęła 100 rocznica urodzin Tadeusza
Gronowskiego. Minęła jakoś niepostrzeżenie, choć nie
można powiedzieć, że o zmarłym 6 lat temu artyście nic
się ostatnio nie mówiło. Latem 1993 r. odbyła się duża
wystawa plakatów, grafik i projektów Gronowskiego
uświetniająca obchody 25-lecia istnienia Muzeum Pla-
katu w Wilanowie. Retrospektywny pokaz stworzył mo-
żliwość prześledzenia rozwoju kunsztu artysty, który
bezsprzecznie dał u nas początek nowoczesnemu rozu-
mieniu formy i funkcji plakatu jak również innych ro-
dzajów grafiki reklamowej1.
Fenomen działalności Gronowskiego polegał na
tym, że cały swój wielki potencjał twórczy skoncentro-
wał na szeroko pojmowanej sztuce dekoracyjnej, a więc
tej, która kształtuje nasze otoczenie na co dzień. Poza
plakatem wykonywał ilustracje, okładki do książek,
płyt, magazynów, etykiety, prospekty, foldery, znaczki
pocztowe, scenografię, kostiumy, projektował wnętrza
i meble. Jego postawa twórcza była daleka od wyniosłej
izolacji nowatorów. Nie interesowało go pozorowanie
metafizycznych głębi w sztuce - jego twórczość była
natomiast bezpośrednią odpowiedzią na zapotrzebowa-
nie nowych, przesiąkniętych duchem materializmu i
komercji czasów. Język jego sztuki był prostym i jedno-
znacznym przekazem treści reklamowych, dlatego też
często mówił o pozaartystycznych dziedzinach życia,
przysparzając urody i wdzięku czynnościom i rzeczom
pospolitym. Poruszając się po obszarach dostępnych dla
szerokiej rzeszy odbiorców zyskał ogromą popularność.
Niech zaświadczą o tym słowa Antoniego Słonimskie-
go: Rano człowiek się budzi, patrzy w kalendarz (ryso-
wany przez Tadeusza Gronowskiego) i zapala papiero-
sa (pudełko rysowane przez Tadeusza Gronowskiego).
Na ulicy, na każdym słupie parę plakatów (rysowane
przez Tadeusza Gronowskiego) zachęca człowieka do
kupowania różnych przedmiotów. Gdy bierze się do ręki
książkę (okładka Tadeusza Gronowskiego) i przegląda
"Panią" (rysunki Tadeusza Gronowskiego), gdy czyta
się jakiekolwiekpismo (winieta tytułowa Tadeusza Gro-
nowskiego), czy wreszcie idzie się do kina (afisz i rekla-
my świetlne Tadeusz Gronowski) albo do teatru (deko-
racje projektował Tadeusz Gronowski) - wszędzie spo-
tyka się to nazwisko. Gdy odbiorę honorarium za ten
artykuł w "Wiadomościach " (winieta tytułowa Tadeusz
II. 1. Tadeusz Gronowski, "Gentleman, śniegowiec wytwornej
damy", plakat, 1929. Repr.ze zb. IS PAN. Fot. Witalis Wolny
III. 1. Tadeusz Gronowski, "Gentleman, snow-boot of a
distinguished lady", poster, 1929. Repr. from the collections of
IS PAN. Phot. Witalis Wolny
83
R.LVIII, 1996, Nr 1-2
PL ISSN 0006-3967
ANNA SZABŁOWSKA
Warszawa, Instytut Sztuki PAN
TADEUSZ GRONOWSKI - RÓŻNE WCIELENIA ART DECO
W 1994 r. minęła 100 rocznica urodzin Tadeusza
Gronowskiego. Minęła jakoś niepostrzeżenie, choć nie
można powiedzieć, że o zmarłym 6 lat temu artyście nic
się ostatnio nie mówiło. Latem 1993 r. odbyła się duża
wystawa plakatów, grafik i projektów Gronowskiego
uświetniająca obchody 25-lecia istnienia Muzeum Pla-
katu w Wilanowie. Retrospektywny pokaz stworzył mo-
żliwość prześledzenia rozwoju kunsztu artysty, który
bezsprzecznie dał u nas początek nowoczesnemu rozu-
mieniu formy i funkcji plakatu jak również innych ro-
dzajów grafiki reklamowej1.
Fenomen działalności Gronowskiego polegał na
tym, że cały swój wielki potencjał twórczy skoncentro-
wał na szeroko pojmowanej sztuce dekoracyjnej, a więc
tej, która kształtuje nasze otoczenie na co dzień. Poza
plakatem wykonywał ilustracje, okładki do książek,
płyt, magazynów, etykiety, prospekty, foldery, znaczki
pocztowe, scenografię, kostiumy, projektował wnętrza
i meble. Jego postawa twórcza była daleka od wyniosłej
izolacji nowatorów. Nie interesowało go pozorowanie
metafizycznych głębi w sztuce - jego twórczość była
natomiast bezpośrednią odpowiedzią na zapotrzebowa-
nie nowych, przesiąkniętych duchem materializmu i
komercji czasów. Język jego sztuki był prostym i jedno-
znacznym przekazem treści reklamowych, dlatego też
często mówił o pozaartystycznych dziedzinach życia,
przysparzając urody i wdzięku czynnościom i rzeczom
pospolitym. Poruszając się po obszarach dostępnych dla
szerokiej rzeszy odbiorców zyskał ogromą popularność.
Niech zaświadczą o tym słowa Antoniego Słonimskie-
go: Rano człowiek się budzi, patrzy w kalendarz (ryso-
wany przez Tadeusza Gronowskiego) i zapala papiero-
sa (pudełko rysowane przez Tadeusza Gronowskiego).
Na ulicy, na każdym słupie parę plakatów (rysowane
przez Tadeusza Gronowskiego) zachęca człowieka do
kupowania różnych przedmiotów. Gdy bierze się do ręki
książkę (okładka Tadeusza Gronowskiego) i przegląda
"Panią" (rysunki Tadeusza Gronowskiego), gdy czyta
się jakiekolwiekpismo (winieta tytułowa Tadeusza Gro-
nowskiego), czy wreszcie idzie się do kina (afisz i rekla-
my świetlne Tadeusz Gronowski) albo do teatru (deko-
racje projektował Tadeusz Gronowski) - wszędzie spo-
tyka się to nazwisko. Gdy odbiorę honorarium za ten
artykuł w "Wiadomościach " (winieta tytułowa Tadeusz
II. 1. Tadeusz Gronowski, "Gentleman, śniegowiec wytwornej
damy", plakat, 1929. Repr.ze zb. IS PAN. Fot. Witalis Wolny
III. 1. Tadeusz Gronowski, "Gentleman, snow-boot of a
distinguished lady", poster, 1929. Repr. from the collections of
IS PAN. Phot. Witalis Wolny
83