Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (58.1996)

I N M E M O R I A M

Biuletyn Historii Sztuki
R.LYIII, 1996, Nr 3-4
PL ISSN 0006-3967

ALICJA KURZĄTKOWSKA
(1928-1996)

Miejscem urodzenia, latami studiów i całym życiem za-
wodowym i naukowym związana była z Lublinem. Urodziła
się 19 listopada 1928 r. w rodzinie zawodowego podoficera
artylerii Józefata Rusińskiego i Marianny z domu Kister. W
środowisku historyków sztuki znana była pod nazwiskiem
męża (od 1953 r.), Mieczysława Kurzątkowskiego, też histo-
ryka sztuki. Bardzo wcześnie wykazała zainteresowanie hi-
storią i zabytkami rodzinnego Lublina. Jeszcze jako uczenni-
ca Prywatnego Gimnazjum i Liceum Żeńskiego Wacławy
Arciszowej (matura 1948) została członkiem Lubelskiego
Międzyszkolnego Komitetu Redakcyjnego krakowskiego
tygodnika „Młoda Rzeczpospolita". Na łamach tego interesu-
jącego, młodzieżowego czasopisma opublikowała w 1946 r.
pierwsze dwa artykuły o historyczno-zabytkowej proble-
matyce lubelskiej, podpisane przez Autorkę: Luśka Rusiń-
ska.
Wybór historii sztuki jako kierunku studiów nie był więc
przypadkowy. Studia odbyła w latach 1948-1952 w Sekcji
Historii Sztuki na Wydziale Humanistycznym Katolickiego
Uniwersytetu Lubelskiego. W czasie studiów była jedną z
najbardziej zaangażowanych członkiń Koła Naukowego Stu-
dentów Historii Sztuki KUL przy ZSP. Przez cały okres
studiów pracowała jako bibliotekarka (lub sekretarka) w in-
stytucjach naukowych (Zakład Etnografii UMCS), oświato-
wych i społeczno-kulturalnych, a przez ostatnie dwa latajako
zastępca asystenta w Sekcji Historii Sztuki KUL prowadząc
także bibliotekę. Pracę magisterską o barokowym kościele
pojezuickim w Krasnymstawie napisała na seminarium prof.
Piotra Bohdziewicza (opublikowana w 1957).
Po uzyskaniu magisterium została zatrudniona w urzędzie
konserwatorskim, gdzie przez piętnaście lat (1952-1967) pra-
cowała pod kierunkiem wojewódzkich konserwatorów: naj-
pierw inż. Henryka Gawareckiego (do 1963 r.), a następnie
mgr. Mieczysława Kurzątkowskiego. W tym ważnym dla
rozwoju naukowego okresie mgr Alicja Kurzątkowska dała
się poznać jako autorka licznych studiów historyczno-archi-
tektonicznych, opracowanych na zlecenie PP. Pracownie
Konserwacji Zabytków oraz publikacji naukowych i popular-
no-naukowych, poświęconych zabytkom Lubelszczyzny.
Uczestniczyła od 1957 r. w seminarium doktorskim prof.
Władysława Tomkiewicza na Uniwersytecie Warszawskim.
Często referowała etapy swoich badań. Uzyskała stopień do-
ktora nauk humanistycznych w 1966 r. na podstawie rozprawy
Mecenat artystyczny Firlejów (1526-1626).


Praca zawodowa dr Alicji Kurzątkowskiej nadal związa-
na była z konserwatorstwem. W latach 1967-1969 prowadziła
Pracownię Dokumentacji Naukowo-Historycznej przy od-
dziale lubelskim PKZ. Następnie po dwuletnim okresie pracy
na stanowisku starszego instruktora ds. plastyki w Wojewó-
dzkim Domu Kultury, powróciła na kilkanaście lat do pracy
w służbie ochrony zabytków. W latach 1971-1988 pracowała
w Biurze Dokumentacji Zabytków przy wojewódzkim urzę-
dzie konserwatorskim, a od 1984 była jego dyrektorem do
przejścia na emeryturę w 1988 r. Równolegle, od 1977 r. aż
do 1993 r. prowadziła pracę dydaktyczno-naukową jako ad-
iunkt w Instytucie Wychowania Artystycznego Uniwersytetu
Marii Curie-Skłodowskiej.
Dr Alicja Kurzątkowska była bardzo zaangażowana w
pracę społeczno-zawodową: w Towarzystwie Naukowym Or-
ganizacji i Kierownictwa, w Towarzystwie Opieki nad Zabyt-

395