Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (58.1996)

MEBLE MIECZYSŁAWA KOTARBIŃSKIEGO NA WYSTAWĘ PARYSKĄ 1925 R.

Inspiracją był niewątpliwie Paryż. Młodzi czescy
twórcy pragnąc uciec od "czeskiego prowincjonalizmu
i otworzyć się na Europę"9 -jak pisze Milena Lamarova
- wyjeżdżali do Francji. W latach 1912-14 przebywał w
Paryżu także Kotarbiński. Możliwe, że tam właśnie
zetknął się z głoszonymi przez Vlastislava Hofmana czy
Pavla Janaka, ideami dotycząmi kubizmu w sztuce sto-
sowanej, na którą zwracał przecież szczególną uwagę

podczas tego pobytu w Paryżu10. Z pewnością jednak
widział dzieła Braque'a i Picassa. Być może one właśnie
zainspirowały go i wykorzystał ich ideę w meblarstwie.
Jadalnia projektu Mieczysława Kotarbińskiego
określana dotychczas jako gabinet to interesujący przy-
kład meblarstwa polskiego okresu międzywojennego.
Dowodzi on jak często niedoceniona sztuka stosowana
tworzy jednorodną całość z ideami malarstwa i rzeźby.

Przypisy

1. R. W-icz, Artystyczne rezultaty wystawy sztuki dekora-
cyjnej w Paryżu. "Sztuka w Rzemiośle" 1925 nr 10 s. 11.
2. I. HUML, Polska sztuka stosowana XX wieku. Warszawa
1978 s. 77.
3 Na nieścisłość nazwy używanej, również w katalogu ofi-
cjalnym wystawy zwróciła mi uwagę prof. Irena Huml.
4 J.WARCHAŁOWSKI, Polska sztuka dekoracyjna. War-
szawa, Kraków 1,928 s. 84.
5. M. LAMAROVA, Cubism in Applied Arts and Design.
[W:] Czech Cubism, architecture, furniture and decora-
tive arts 1910 - 1925. New York 1992 s. 76.
6. O.HERBENOVA, Ćesky kubistycky nabytek. [W:] Ćesky
kubismus 1909 - 1925. Dusseldorf 1991 s. 262. J.
HORNEKOVA, Ćeske art deco. Praha 1993 s. 9, prze-
dłuża trwanie tego okresu do roku 1914.

7. HERBENOVA, o.c., s. 264. Sporadycznie występuje tak-
że buk, orzech, grusza.
8. Informacje zasięgnęłam z materiałów Pracowni Słownika
Artystów Polskich IS PAN, potwierdziła ją p. Barbara
Kotarbińska jak również p. Katarzyna Lalek, która pisze
pracę magisterską pod kierunkiem prof. A.K. Olsze-
wskiego (ATK) na temat twórczości Mieczysława Kotar-
bińskiego.
9. LAMAROVA, o.c., s.54.
10. H. KUBASZEWSKA, Kotarbiński Mieczysław. [W:]
Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działają-
cych. T. 4 Wrocław, Warszawa, Kraków 1986 s. 173,
podkreśla, że podczas pobytu w Paryżu w latach 1912-14
Kotarbiński zwracał szczególną uwagę na sztukę zdobni-
czą.

Anna Kostrzyńska-Miłosz
FURNITURE DESIGNED BY MIECZYSŁAW KOTARBIŃSKI AT THE PARIS
EXHIBITION OF 1925 - SOURCES OF INSPIRATION
Summary

Cabinet furniture designed by Mieczyław Kotarbiński
exhibited at the Hotel des Invalides at the exhibition
L'Exposition des Arts Decoratifs et Industriels
Modernes in 1925 are closely related in form to the
furniture designed by the Czech cubists. Particularly
close analogies may be discerned by comparing them
with the dining room suite designed for the sculptor
Josef Mfatek by Vlastislav Hofman in 1911. In both sets

narrrow, pointed legs support massive truncated
triangular-shaped rims of moulding. Kotarbińskim
furniture designs are perhaps somewhat less "ascetic" as
a result of the grooving along the legs, while the borders
forming a crown to the backs do not form a simple
horizontal line as in the case of Hofman, although the
generał idea is shared; ie. to display the cubism of the
furniture piece's outline.
Translated by Peter Martyn

153