Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (39.1977)

O KILKU PORTRETACH JANA KAZIMIERZA


II. 10. Malarz nieznany, Portret Jana Kazimierza, Muzeum w Cambrai. (Fot. Chatelain)

sądzimy posłużył za wzór rzymskiej rycinie, był również
wzorem przy wykonaniu portretu z Biełan pod Krakowem.
Umieszczona na rycinie Collignona data 27 VI 1657 r. stanowi
zatem ter minus antę quem powstania owego przypuszczal-
nego pierwowzoru ryciny i portretu z kościoła na Bielanach
pod Krakowem.
Powyższe uwagi pozwalają na hipotetyczne stwierdzenie
istnienia obecnie nie zachowanego, malowanego przez Schul-
tza wizerunku Jana Kazimierza, który po zaakceptowaniu
przez króla stał się pierwowzorem repliki autorskiej, którą
jest portret bielański króla oraz na hipotetyczne stwierdze-
nie istnienia innych portretów, będących kompozycyjnymi
wariantami owego pierwowzoru. Stały się one z kolei wzo-

rami dla wykonanych przez nieznanych malarzy portretów
z Cambrai i warszawskiego Muzeum Historycznego oraz por-
tretu z zakrystii kościoła kamedułów na Bielanach pod Kra-
kowem. Kompozycja owego, przypuszczalnego szulcowskiego
pierwowzoru wywarła nadto wpływ na miedziorytu i czy por-
tret generała Jana Piotra Zitzena, rytowany w r. 1672 przez
Jana Bentzheimera według rysunku Andrzeja Stecha28.
Portrety Jana Kazimierza związane z omówioną grupą wi-
zerunków posłużyły jako wzory do micdziorytniczych por-
tretów rytowanych w 1668 r. przez Wolfganga Filipa Kilia-
28 Wymieniony w katalogu dzieł Stecha: T. GRZYBKOWSKA, And-
rzej Stech 1635—1697, Katalog loystawy, Słupsk 1973, poz. 56, s. 57.

55