DOI Artikel:
Wspomnienia pośmiertne
DOI Artikel:Maślińska-Nowakowa, Zofia: Wojsław Molè: 1886-1973
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.48235#0120
WSPOMNIENIA POŚMIERTNE
WOJSŁAW MOLE
1886—1973
Portret Profesora W. Mole (miniatura J. Garyckiej)
We wstępie do swej książki o Tycjanie2 mówi, że nosił się
z koncepcją napisania jej: od prawie pół wieku, od lat młodości,
kiedy w dalekiej ojczyźnie, u stóp Alp Julijskich, do której za-
wsze przenikał blask sztuki weneckiej, twórczość Tycjana sta-
ła się dla niego pierwszym wielkim objawieniem i przeżyciem sztuki
w całej jej potędze, sztuki, która go odtąd na zawsze opanowała.
I oto zaczyna się historia człowieka przełamującego sche-
mat życiowych uwarunkowań. Wielu chłopców rodzi się w ma-
łej nadmorskiej miejscowości jako synowie urzędników, wielu
uczęszcza do szkoły, kończy studia. Interesujący jest przecież
człowiek, który wyrasta z pokratkowanej rubrykami karto-
teki curriculum vitae i służąc określonym wartościom, staje się
dla tych, którzy się z nim zetknęli, źródłem radości, że wolno
im było w tym samym świecie uczestniczyć. Jeśli już można
mówić o jakimś modelu, to nie o tym, który go uwarunkował,
a tym, który sobą reprezentował. Żył bowiem w epoce, w któ-
rej uczony bywał wzorem pewnego, dla nas już niedościgłego
stylu istnienia.
Młody doktor historii sztuki po studiach pracował w Urzę-
dzie Konserwatorskim w Splicie w Dalmacji. W czasie pier-
wszej wojny światowej dostał się do niewoli i przez cztery la-
ta aż do 1918 r. przerzucano Go z obozu do obozu: z Nowoni-
kołajewska do Barnauli, z Tomska do Omska, z Tary do Tiume-
nu, wreszcie do Krasnojarska. W r. 1917 w czasie pobytu na
Syberii zawarł związek małżeński per procuram z krakowianką
Elżbietą Marią Brummer. Poświęcił jej już w 1910 r. pierwszy
tomik wierszy pisany po słoweńsku: Kiedy kwitły kwiaty. Na
Syberii napisał drugi tomik Tristia ex Siberia, wydany w r. 1920.
W Tomsku na tamtejszym uniwersytecie habilitował się w
1919 r. Z Syberii wrócił do Lubiany drogą morską przez Irkuck,
Władywostok, Nagasaki, Manilę, Singapur, Kolombo, Aden,
Port Said i Triest. Na uniwersytecie w Lublanie prowadził
zajęcia z historii sztuki starożytnej i bizantyńskiej.
W 1925 r. organizowano w Krakowie na Uniwersytecie
Jagiellońskim Studium Słowiańskie i tutaj zaproszono mło-
dego uczonego do współtworzenia nowej placówki naukowo-
-dydaktycznej. Wówczas przeniósł się z rodziną na stałe do
Polski.
Prof. dr Wojsław Mole urodził się 14 grudnia 1886 r.
w Kanał ob Soczi w Słowenii (dzisiaj Jugosławia) jako syn
urzędnika austriackiego1. W Trieście uczęszczał do gimnazjum.
Maturę otrzymał w r. 1906 w Nowym Mieście w Krainie. Stu-
diował na Uniwersytecie Wiedeńskim: najpierw prawo, ale
wkrótce przerzucił się na historię sztuki i archeologię. W r.
1908/1909 znalazł się na Uniwersytecie Jagiellońskim w Kra-
kowie, a potem w Rzymie. Po powrocie z Rzymu ukończył
w Wiedniu historię sztuki doktoratem uzyskanym w r. 1912.
1 Dokładniejsze dane znajdzie czytelnik [w:] L. KALINOWSKI,
Wojsław Moli 18S6—1973, „Folia Historiae Artium” XI, 1975, s. 5—19
(tu bibliografia prac Profesora i fot. portretu pędzla Edwarda Józefa Dut-
kiewicza). Nadto: L. KALINOWSKI, Wojsław Moli [w:] „Pamiętnik
Słowiański” XII, 1962, s. 5—11 i T. S. GRABOWSKI, Oblicze literackie
Wojsława Moli. Garść wspomnień, ibidem, s. 13—20 (tu fotografia Profe-
sora).
2 W. MOLE, Tycjań, Warszawa 1958, s. 6.
108
WOJSŁAW MOLE
1886—1973
Portret Profesora W. Mole (miniatura J. Garyckiej)
We wstępie do swej książki o Tycjanie2 mówi, że nosił się
z koncepcją napisania jej: od prawie pół wieku, od lat młodości,
kiedy w dalekiej ojczyźnie, u stóp Alp Julijskich, do której za-
wsze przenikał blask sztuki weneckiej, twórczość Tycjana sta-
ła się dla niego pierwszym wielkim objawieniem i przeżyciem sztuki
w całej jej potędze, sztuki, która go odtąd na zawsze opanowała.
I oto zaczyna się historia człowieka przełamującego sche-
mat życiowych uwarunkowań. Wielu chłopców rodzi się w ma-
łej nadmorskiej miejscowości jako synowie urzędników, wielu
uczęszcza do szkoły, kończy studia. Interesujący jest przecież
człowiek, który wyrasta z pokratkowanej rubrykami karto-
teki curriculum vitae i służąc określonym wartościom, staje się
dla tych, którzy się z nim zetknęli, źródłem radości, że wolno
im było w tym samym świecie uczestniczyć. Jeśli już można
mówić o jakimś modelu, to nie o tym, który go uwarunkował,
a tym, który sobą reprezentował. Żył bowiem w epoce, w któ-
rej uczony bywał wzorem pewnego, dla nas już niedościgłego
stylu istnienia.
Młody doktor historii sztuki po studiach pracował w Urzę-
dzie Konserwatorskim w Splicie w Dalmacji. W czasie pier-
wszej wojny światowej dostał się do niewoli i przez cztery la-
ta aż do 1918 r. przerzucano Go z obozu do obozu: z Nowoni-
kołajewska do Barnauli, z Tomska do Omska, z Tary do Tiume-
nu, wreszcie do Krasnojarska. W r. 1917 w czasie pobytu na
Syberii zawarł związek małżeński per procuram z krakowianką
Elżbietą Marią Brummer. Poświęcił jej już w 1910 r. pierwszy
tomik wierszy pisany po słoweńsku: Kiedy kwitły kwiaty. Na
Syberii napisał drugi tomik Tristia ex Siberia, wydany w r. 1920.
W Tomsku na tamtejszym uniwersytecie habilitował się w
1919 r. Z Syberii wrócił do Lubiany drogą morską przez Irkuck,
Władywostok, Nagasaki, Manilę, Singapur, Kolombo, Aden,
Port Said i Triest. Na uniwersytecie w Lublanie prowadził
zajęcia z historii sztuki starożytnej i bizantyńskiej.
W 1925 r. organizowano w Krakowie na Uniwersytecie
Jagiellońskim Studium Słowiańskie i tutaj zaproszono mło-
dego uczonego do współtworzenia nowej placówki naukowo-
-dydaktycznej. Wówczas przeniósł się z rodziną na stałe do
Polski.
Prof. dr Wojsław Mole urodził się 14 grudnia 1886 r.
w Kanał ob Soczi w Słowenii (dzisiaj Jugosławia) jako syn
urzędnika austriackiego1. W Trieście uczęszczał do gimnazjum.
Maturę otrzymał w r. 1906 w Nowym Mieście w Krainie. Stu-
diował na Uniwersytecie Wiedeńskim: najpierw prawo, ale
wkrótce przerzucił się na historię sztuki i archeologię. W r.
1908/1909 znalazł się na Uniwersytecie Jagiellońskim w Kra-
kowie, a potem w Rzymie. Po powrocie z Rzymu ukończył
w Wiedniu historię sztuki doktoratem uzyskanym w r. 1912.
1 Dokładniejsze dane znajdzie czytelnik [w:] L. KALINOWSKI,
Wojsław Moli 18S6—1973, „Folia Historiae Artium” XI, 1975, s. 5—19
(tu bibliografia prac Profesora i fot. portretu pędzla Edwarda Józefa Dut-
kiewicza). Nadto: L. KALINOWSKI, Wojsław Moli [w:] „Pamiętnik
Słowiański” XII, 1962, s. 5—11 i T. S. GRABOWSKI, Oblicze literackie
Wojsława Moli. Garść wspomnień, ibidem, s. 13—20 (tu fotografia Profe-
sora).
2 W. MOLE, Tycjań, Warszawa 1958, s. 6.
108