DOI Artikel:
Kowecka, Elżbieta: O nieznanej akwareli Zygmunta Vogla i francuskim serwisie Antoniego Ostrowskiego
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48235#0384
ELŻBIETA KOWECKA
II. 9. Formy naczyń (u dołu pośrodku cukiernica z głowami orłów)
AMS, sygn. Y 22, k. 23. (Fot. AMS)
łettre que’est mon assignation et ł’acquit de M. Vogeł. 27 Obr.
A. Ost. Tak więc mamy wyjaśnienie, skąd list Brogniarta
skierowany do Vogla znalazł się w rękach Ostrowskiego.
Vogiel, który niewątpliwie pozostawał w kontakcie z Ostrow-
skim i znał jego relacje z Manufakturą w Sevres, wołał z pew-
nością od niego otrzymywać zapłatę, niż czekać na przesłanie
jej za pośrednictwem jakiegoś banku francuskiego.
Nie bez powodu zatrzymałam się dłużej nad drobiazgowym
może wyliczaniem naczyń z zamówień Ostrowskiego. Nasze
wiadomości o zakupach porcelany, o rodzajach naczyń, które
wybierano, o ich zasobach w domach prywatnych, a w końcu
o zestawach serwisów są bardzo skąpe. Każda więc ścisła,
źródłowa informacja na ten temat wydaje się cenna. Fakt,
iż przynajmniej część wymienionych w zamówieniach naczyń
dało się połączyć z określonym kształtem, też nie jest bez zna-
czenia dla dalszych badań.
Na zakończenie jeszcze parę refleksji. Nasuwa się, oczy-
wiście, pytanie, dlaczego Ostrowski, patriota i człowiek po-
50 Muzeum Narodowe w Warszawie, Dział Dokumentacji, Teka 97.
Akta fabryk ceramicznych w Polsce, fascykuł Tomaszów, nlb.
51 O wyrabianiu przez manufakturę w Tomaszowie serwisów pisze
pierający rodzimy przemysł, zamówienie swoje ulokował aż
w Sevres ? Czy mógł podobne naczynia zamówić w Polsce ?
Podówczas działały u nas trzy manufaktury wyrabiające
porcelanę. Najbliższa, w Tomaszowie Lubelskim, była już
w upadku, borykając się z ogromnymi trudnościami surowco-
wymi i finansowymi, a w latach 1815—1816 produkcja jej
była bardzo niewielka50.' Nie mamy też pewności, czy zakład
w ogóle wyrabiał jeszcze wówczas porcelanę, czy też tylko
fajans. Jest też wysoce wątpliwe, czy nawet w swym najlep-
szym okresie manufaktura wytwarzała serwisy51. Zachowane,
bardzo nieliczne okazy porcelany tomaszowskiej — to nie-
wielkie naczynia (spodki, talerze, filiżanki, czareczki) znacznie
łatwiejsze do wyprodukowania niż duże sztuki z serwisów
obiadowych.
Dwie inne ówczesne porcelaniarnie polskie to manufaktury
w Korcu i Baranówce na Wołyniu. Obie wyrabiały du-
że serwisy chętnie kupowane prżez magnatów i zamożną
szlachtę nie tylko w zaborze rosyjskim, lecz także w Galicji i
R.S. RYSZARD (Porcelana od baroku do empiru, Warszawa 1964, s. 100),
z tekstu nie wynika jednak jasno, czy autor ma na myśli duże serwisy
obiadowe, czy tylko serwisy do kawy.
364
II. 9. Formy naczyń (u dołu pośrodku cukiernica z głowami orłów)
AMS, sygn. Y 22, k. 23. (Fot. AMS)
łettre que’est mon assignation et ł’acquit de M. Vogeł. 27 Obr.
A. Ost. Tak więc mamy wyjaśnienie, skąd list Brogniarta
skierowany do Vogla znalazł się w rękach Ostrowskiego.
Vogiel, który niewątpliwie pozostawał w kontakcie z Ostrow-
skim i znał jego relacje z Manufakturą w Sevres, wołał z pew-
nością od niego otrzymywać zapłatę, niż czekać na przesłanie
jej za pośrednictwem jakiegoś banku francuskiego.
Nie bez powodu zatrzymałam się dłużej nad drobiazgowym
może wyliczaniem naczyń z zamówień Ostrowskiego. Nasze
wiadomości o zakupach porcelany, o rodzajach naczyń, które
wybierano, o ich zasobach w domach prywatnych, a w końcu
o zestawach serwisów są bardzo skąpe. Każda więc ścisła,
źródłowa informacja na ten temat wydaje się cenna. Fakt,
iż przynajmniej część wymienionych w zamówieniach naczyń
dało się połączyć z określonym kształtem, też nie jest bez zna-
czenia dla dalszych badań.
Na zakończenie jeszcze parę refleksji. Nasuwa się, oczy-
wiście, pytanie, dlaczego Ostrowski, patriota i człowiek po-
50 Muzeum Narodowe w Warszawie, Dział Dokumentacji, Teka 97.
Akta fabryk ceramicznych w Polsce, fascykuł Tomaszów, nlb.
51 O wyrabianiu przez manufakturę w Tomaszowie serwisów pisze
pierający rodzimy przemysł, zamówienie swoje ulokował aż
w Sevres ? Czy mógł podobne naczynia zamówić w Polsce ?
Podówczas działały u nas trzy manufaktury wyrabiające
porcelanę. Najbliższa, w Tomaszowie Lubelskim, była już
w upadku, borykając się z ogromnymi trudnościami surowco-
wymi i finansowymi, a w latach 1815—1816 produkcja jej
była bardzo niewielka50.' Nie mamy też pewności, czy zakład
w ogóle wyrabiał jeszcze wówczas porcelanę, czy też tylko
fajans. Jest też wysoce wątpliwe, czy nawet w swym najlep-
szym okresie manufaktura wytwarzała serwisy51. Zachowane,
bardzo nieliczne okazy porcelany tomaszowskiej — to nie-
wielkie naczynia (spodki, talerze, filiżanki, czareczki) znacznie
łatwiejsze do wyprodukowania niż duże sztuki z serwisów
obiadowych.
Dwie inne ówczesne porcelaniarnie polskie to manufaktury
w Korcu i Baranówce na Wołyniu. Obie wyrabiały du-
że serwisy chętnie kupowane prżez magnatów i zamożną
szlachtę nie tylko w zaborze rosyjskim, lecz także w Galicji i
R.S. RYSZARD (Porcelana od baroku do empiru, Warszawa 1964, s. 100),
z tekstu nie wynika jednak jasno, czy autor ma na myśli duże serwisy
obiadowe, czy tylko serwisy do kawy.
364