Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (39.1977)

KRONIKA STOWARZYSZENIA HISTORYKÓW SZTUKI


11. 5. Izydor Weiss, Widok Starożytność (z inskrypcją: Isidorus Weiss correxit..
Mauritius Carmelita sculpsit — Vilna) mezzotinta, 11X 8,1 cm

udał się na studia w głąb Włoch, do
Rzymu, gdzie powstały pierwsze jego
prace o poważniejszym znaczeniu —-
o tematyce jeszcze religijnej, w oparciu
głównie o dzieła mistrzów renesansu.
Po powrocie do Wiednia, przez pewien
czas pozostawał w kontakcie ze światem
teatralnym, a wysoką pozycję uzyskał
dopiero po wykonaniu serii rycin portre-
towych rodziny cesarskiej i dworu.
W drugiej dekadzie stulecia podejmował
kilka prac na zamówienia Polaków; będą
to portrety: Piotra Ankwicza, Gertrudy
z Komorowskich Potockiej (wg C.F. De-
mianiego), Stanisława Trembeckiego
(1814 r.), ks. Legarde (1815), Tadeusza
Czackiego (wg Stanisława Balińskiego —
1818), Jana Piotra Sapiehy (wg rysunku
Juliana Ursyna Niemcewicza, oparte-
go na sztychu W. Hondiusa — 1818), Ja-
na Karola Chodkiewicza (wg rysunku
S. Balińskiego — 1819); interesującym

polonicum jest także portret Katarzyny,
królowej szwedzkiej — z polską inskryp-
cja (wg rysunku Endera).
Miedziorytnik wiedeński, Dawid, zmarł
w roku 1846.
Jedną z pierwszych prac wiążących
Dawida — a może i Izydora — z Polską
był portret profesora anatomii na Uni-
wersytecie w Krakowie, wykonany wg
obrazu pędzla żołnierza kościuszkowskie-
go •— Austriaka Józefa Kappellera,
w 1803 r.
Niemal bezpośrednio po tym fakcie
notowany jest niemal kilkunastoletni
pobyt Izydora Weissa w Wilnie — pobyt
charakteryzujący się działalnością (głów-
nie pedagogiczną) na Uniwersytecie,
gdzie został pierwszym w jego dziejach
nauczycielem sztycharstwa, a następnie
pracował dla wydawnictw wychodzą-
cych z drukarni tej uczelni oraz książek
wydawanych w Petersburgu. Wśród

kilku zachowanych prac, na uwagę za-
sługują dwa interesujące portrety rektora
Hieronima Stroynowskiego (wg rysunku
Ignacego Bruszkiewicza i olejnego por-
tretu Rustema) z lat 1804 i 1808; uni-
kalną ryciną jest interesujący Widok
Starożytności jednego z jego uczniów,
Mauritiusa Carmelity (= Mauritiusa
Skrzyckiego) k wymowną notatką: Isido-
rus Weiss correxit.
Korzystając z wiedzy środowiska
lubelskiego, należałoby wycofać z listy
prac przypisywanych ostatnio Dawido-
wi Weissowi przez Bibliotekę Narodową
w Warszawie jedną pozycję, mianowicie
krajobrazowe Ruiny w Dąbrowicy i po-
wiązać je z lokalnym warsztatem grafika.
Bibliografia: Davide e Iśidore Weiss —
incisori, A cura di Stanisław Szymański,
Premessa di Riccardo Maroni, Collana
Artisti Trentini, Trento 1976, 8°, ss.120.


II. 6. Dawid Weiss, Tadeusz Czacki (rys.
S. Baliński), 1818, mezzotinta, 11,5 X
7,5 cm