DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Kronika naukowa
DOI Artikel:Łukszo-Nowakowska, Wanda: Historia sztuki na uniwesytecie łódzkim
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48914#0240
KRONIKA NAUKOWA
Dnia 3 listopada 1983 r. odbyło się na Uniwersytecie
Jagiellońskim w Krakowie kolokwium habilitacyjne dr Wan-
dy Nowakowskiej, która otrzymała stopień doktora habilito-
wanego nauk humanistycznych w zakresie historii sztuki za
pracę Narodowa funkcja sztuki w polskiej krytyce artystycznej
lat 1863-1890 (Łódź 1981), a 1 grudnia 1984 r. została powo-
łana na stanowisko docenta na Uniwersytecie Łódzkim.
W gronie pracowników Zakładu Historii Uniwersytetu
Łódzkiego, po jego reaktywowaniu w 1975 r. funkcje asy-
stenckie pełnili kolejno: mgr Anna Stelmaszczyk, po studiach
polonistycznych i filozoficznych, st. asystent w latach 1980-
1983 (w okresie od 1978 r. na etacie inżynieryjno-technicz-
nym) - po urlopie wychowaczym nie powróciła już na Uni-
wersytet - i mgr Tomasz Grygiel, historyk sztuki, specjalizu-
jący się w dziejach architektury polskiej", asystent w roku
akademickim 1983/1984.
Po rezygnacji mgr. Grygiela - stałego mieszkańca Warsza-
wy - etat asystenta-stażysty, drogą konkursu, uzyskała mgr
Eleonora Jedlińska, absolwentka historii sztuki Uniwersytetu im.
Adama Mickiewicza w Poznaniu.Po rocznym stażu (1984/1985)
pełniła w latach 1985-1987 funkcję asystenta, a od roku akade-
mickiego 1987/1988 jest starszym asystentem. Praca Zakładu
Historii Sztuki, jak każdej placówki uniwersyteckiej, koncentru-
je się wokół działalności dydaktycznej i naukowej.
Zakres dydaktyki jest od lat bardzo szeroki i zróżnicowa-
ny. Zajęcia dydaktyczne w formie wykładów kursowych i
monograficznych, seminariów magisterskich, konwersato-
riów i ćwiczeń, prowadzone są na różnych kierunkach, a
nawet wydziałach Uniwersytetu, jak ostatnio: historia i Stu-
dium Zaoczne Historii, etnografia, pedagogika kulturalno-
oświatowa i opiekuńczo-wychowawcza (Wydział Filozoficz-
no-Historyczny), kulturoznawstwo, studia stacjonarne i za-
oczne (Instytut Teorii Literatury, Teatru i Filmu na Wydziale
Filologicznym) oraz Podyplomowe Studium Turystyki (In-
stytut Geografii Ekonomicznej i Organizacji Przestrzeni na
Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi).
W 1988 r. zakończone zostało trzyletnie seminarium magi-
sterskie, prowadzone przez doc. Wandę Nowakowską, dla stu-
dentów pedagogiki nt. Humanistyczne i wychowawcze motywy
w sztuce. Dyplomy magisterskie otrzymało 13 uczestników tego
seminarium, a udział w nim brały ponadto dwie studentki V roku
historii sztuki Uniwersytetu w Tbilisi (w ramach bezpośredniej
współpracy naszych uczelni), które napisały pod kierunkiem doc.
Nowakowskiej prace magisterskie, obronione później w Tbilisi,
ocenione tam wysoko (jedna z prac została nawet nagrodzona
Złotym Medalem, a autorka otrzymała stypendium doktoranc-
kie). Od roku akademickiego 1987/1988 doc. Nowakowska
rozpoczęła seminarium magisterskie dla studentów III, IV i V
roku historii nt. Obraz i historia.
Od lat już prowadzone przez doc. Wandę Nowakowską
wykłady monograficzne, przede wszystkim dla studentów historii
(uczestniczyli w nich także słuchacze innych kierunków, jak
filologia polska, bibliotekoznawstwo czy pedagogika, a nawet --
sporadycznie - fizyka, matematyka, ekonomia) obejmują zasię-
giem tematycznym przede wszystkim problemy nowożytnego
malarstwa europejskiego w takich cyklach jak np.: Wielcy malarze
europejscy - od Giotta do Salvadora Dali (cykl czterech seme-
strów), Klasycyzm i Romantyzm, Impresjonizm francuski, Głów-
ne kierunki sztuki przełomu XIX i XX wieku, Malarstwo europej-
skie od impresjonizmu do surrealizmu, jak również — malarstwo
polskie w cyklu Dziewiętnastowieczni malarze polscy.
Zagadnienia historii architektury wysuwały się na plan
pierwszy w prowadzonych od lat wykładach doc. Ireny Po-
pławskiej na Studium Podyplomowym Turystyki, jak również
uwzględniane były w szerokim zakresie w jej zajęciach dla
studentów etnografii. Ikonografia i jej metody badawcze zaj-
mują natomiast pierwsze miejsce w zajęciach konwersatoryj-
nych i ćwiczeniach, prowadzonych na kierunkach: etnografia,
pedagogika, a przede wszystkim - kulturoznawstwo, przez
mgr Eleonorę Jedlińską, według własnego, indywidualnie
skonstruowanego programu. Praca dydaktyczna Zakładu Hi-
storii Sztuki, wiąże się w ramach możliwości stworzonych na
marginesie zajęć objętych kursowym programem, z zaintere-
sowaniami naukowymi pracowników. Praca naukowa doc. dr
hab. Ireny Popławskiej i jej dorobek w tej dziedzinie należą
do osiągnięć Instytutu Architektury i Urbanistyki Politechniki
Łódzkiej, jako macierzystej uczelni, niemniej jednak, co także
powyżej podkreślono, kwalifikacje i osiągnięcia naukowe w
dziedzinie architektury i urbanistyki tej klasy specjalisty w
sposób oczywisty wzbogacały prowadzone także w Zakładzie
Historii Sztuki zajęcia dydaktyczne. Doc. dr hab. Wanda
Nowakowska, specjalizująca się przez szereg lat w problemach
polskiej krytyki artystycznej XIX w. w Polsce, zajmowała się
także zagadnieniami teorii sztuki12, nie tracąc z pola widzenia
historii malarstwa, dziedziny, która zdominowała, jak wykazano
wyżej, tematykę zarówno wykładów monograficznych, jak i
seminariów magisterskich. Zainteresowanie historią polskiego
malarstwa (zwłaszcza w XIX w.) znalazło swoje odbicie w
dwóch złożonych ostatnio do druku artykułach doc. Nowako-
wskiej: 3 Maja w malarskiej legendzie i Artur Grottger i Broni-
sław Wojciech Linke przeciw wojnie — protest dwóch epok.
Obecnie przygotowuje do druku Słownik malarzy europejskich
od renesansu do impresjonizmu. Mgr Eleonora Jedlińska po
opublikowaniu artykułu Powszechna Wystawa Światowa w Pa-
ryżu w 1900 roku - zwycięstwo historii nad nowoczesnością
(Łódź 1989), przygotowuje pracę doktorską nt. Motywu śmierci
w malarstwie polskim przełomu XIX i XX wieku na tle wydarzeń
sztuki europejskiej.
Zainteresowania badawcze pracowników w Zakładzie
Historii Sztuki UŁ koncentrują się obecnie głównie wokół
problemów europejskiego malarstwa nowożytnego, zwłasz-
cza XIX w. w Polsce. Prowadzenie pracy naukowej i dyda-
ktycznej znakomicie ułatwia bogaty księgozbiór Zakładu
(którego początki sięgają lat czterdziestych - okresu powo-
jennego), liczący dziś już prawie 4000 voluminów, a zawie-
rający unikatowe nawet w skali kraju pozycje, dotyczące
teorii i historii sztuki nowoczesnej, ofiarowane prof. Walliso-
wi przez Museum of Modern Art w Nowym Yorku oraz -
zbiór kilku tysięcy przeźroczy, przeważnie barwnych, z histo-
rii sztuki europejskiej (w tym - polskiej) od prehistorii po
współczesność, z wyraźnym preferowaniem nowożytnego
malarstwa i twórczości malarzy polskich XIX w.
Prof. Wallis brał czynny udział w różnego rodzaju zjazdach
i sympozjach naukowych z historii, teorii i estetyki w kraju i za
230
Dnia 3 listopada 1983 r. odbyło się na Uniwersytecie
Jagiellońskim w Krakowie kolokwium habilitacyjne dr Wan-
dy Nowakowskiej, która otrzymała stopień doktora habilito-
wanego nauk humanistycznych w zakresie historii sztuki za
pracę Narodowa funkcja sztuki w polskiej krytyce artystycznej
lat 1863-1890 (Łódź 1981), a 1 grudnia 1984 r. została powo-
łana na stanowisko docenta na Uniwersytecie Łódzkim.
W gronie pracowników Zakładu Historii Uniwersytetu
Łódzkiego, po jego reaktywowaniu w 1975 r. funkcje asy-
stenckie pełnili kolejno: mgr Anna Stelmaszczyk, po studiach
polonistycznych i filozoficznych, st. asystent w latach 1980-
1983 (w okresie od 1978 r. na etacie inżynieryjno-technicz-
nym) - po urlopie wychowaczym nie powróciła już na Uni-
wersytet - i mgr Tomasz Grygiel, historyk sztuki, specjalizu-
jący się w dziejach architektury polskiej", asystent w roku
akademickim 1983/1984.
Po rezygnacji mgr. Grygiela - stałego mieszkańca Warsza-
wy - etat asystenta-stażysty, drogą konkursu, uzyskała mgr
Eleonora Jedlińska, absolwentka historii sztuki Uniwersytetu im.
Adama Mickiewicza w Poznaniu.Po rocznym stażu (1984/1985)
pełniła w latach 1985-1987 funkcję asystenta, a od roku akade-
mickiego 1987/1988 jest starszym asystentem. Praca Zakładu
Historii Sztuki, jak każdej placówki uniwersyteckiej, koncentru-
je się wokół działalności dydaktycznej i naukowej.
Zakres dydaktyki jest od lat bardzo szeroki i zróżnicowa-
ny. Zajęcia dydaktyczne w formie wykładów kursowych i
monograficznych, seminariów magisterskich, konwersato-
riów i ćwiczeń, prowadzone są na różnych kierunkach, a
nawet wydziałach Uniwersytetu, jak ostatnio: historia i Stu-
dium Zaoczne Historii, etnografia, pedagogika kulturalno-
oświatowa i opiekuńczo-wychowawcza (Wydział Filozoficz-
no-Historyczny), kulturoznawstwo, studia stacjonarne i za-
oczne (Instytut Teorii Literatury, Teatru i Filmu na Wydziale
Filologicznym) oraz Podyplomowe Studium Turystyki (In-
stytut Geografii Ekonomicznej i Organizacji Przestrzeni na
Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi).
W 1988 r. zakończone zostało trzyletnie seminarium magi-
sterskie, prowadzone przez doc. Wandę Nowakowską, dla stu-
dentów pedagogiki nt. Humanistyczne i wychowawcze motywy
w sztuce. Dyplomy magisterskie otrzymało 13 uczestników tego
seminarium, a udział w nim brały ponadto dwie studentki V roku
historii sztuki Uniwersytetu w Tbilisi (w ramach bezpośredniej
współpracy naszych uczelni), które napisały pod kierunkiem doc.
Nowakowskiej prace magisterskie, obronione później w Tbilisi,
ocenione tam wysoko (jedna z prac została nawet nagrodzona
Złotym Medalem, a autorka otrzymała stypendium doktoranc-
kie). Od roku akademickiego 1987/1988 doc. Nowakowska
rozpoczęła seminarium magisterskie dla studentów III, IV i V
roku historii nt. Obraz i historia.
Od lat już prowadzone przez doc. Wandę Nowakowską
wykłady monograficzne, przede wszystkim dla studentów historii
(uczestniczyli w nich także słuchacze innych kierunków, jak
filologia polska, bibliotekoznawstwo czy pedagogika, a nawet --
sporadycznie - fizyka, matematyka, ekonomia) obejmują zasię-
giem tematycznym przede wszystkim problemy nowożytnego
malarstwa europejskiego w takich cyklach jak np.: Wielcy malarze
europejscy - od Giotta do Salvadora Dali (cykl czterech seme-
strów), Klasycyzm i Romantyzm, Impresjonizm francuski, Głów-
ne kierunki sztuki przełomu XIX i XX wieku, Malarstwo europej-
skie od impresjonizmu do surrealizmu, jak również — malarstwo
polskie w cyklu Dziewiętnastowieczni malarze polscy.
Zagadnienia historii architektury wysuwały się na plan
pierwszy w prowadzonych od lat wykładach doc. Ireny Po-
pławskiej na Studium Podyplomowym Turystyki, jak również
uwzględniane były w szerokim zakresie w jej zajęciach dla
studentów etnografii. Ikonografia i jej metody badawcze zaj-
mują natomiast pierwsze miejsce w zajęciach konwersatoryj-
nych i ćwiczeniach, prowadzonych na kierunkach: etnografia,
pedagogika, a przede wszystkim - kulturoznawstwo, przez
mgr Eleonorę Jedlińską, według własnego, indywidualnie
skonstruowanego programu. Praca dydaktyczna Zakładu Hi-
storii Sztuki, wiąże się w ramach możliwości stworzonych na
marginesie zajęć objętych kursowym programem, z zaintere-
sowaniami naukowymi pracowników. Praca naukowa doc. dr
hab. Ireny Popławskiej i jej dorobek w tej dziedzinie należą
do osiągnięć Instytutu Architektury i Urbanistyki Politechniki
Łódzkiej, jako macierzystej uczelni, niemniej jednak, co także
powyżej podkreślono, kwalifikacje i osiągnięcia naukowe w
dziedzinie architektury i urbanistyki tej klasy specjalisty w
sposób oczywisty wzbogacały prowadzone także w Zakładzie
Historii Sztuki zajęcia dydaktyczne. Doc. dr hab. Wanda
Nowakowska, specjalizująca się przez szereg lat w problemach
polskiej krytyki artystycznej XIX w. w Polsce, zajmowała się
także zagadnieniami teorii sztuki12, nie tracąc z pola widzenia
historii malarstwa, dziedziny, która zdominowała, jak wykazano
wyżej, tematykę zarówno wykładów monograficznych, jak i
seminariów magisterskich. Zainteresowanie historią polskiego
malarstwa (zwłaszcza w XIX w.) znalazło swoje odbicie w
dwóch złożonych ostatnio do druku artykułach doc. Nowako-
wskiej: 3 Maja w malarskiej legendzie i Artur Grottger i Broni-
sław Wojciech Linke przeciw wojnie — protest dwóch epok.
Obecnie przygotowuje do druku Słownik malarzy europejskich
od renesansu do impresjonizmu. Mgr Eleonora Jedlińska po
opublikowaniu artykułu Powszechna Wystawa Światowa w Pa-
ryżu w 1900 roku - zwycięstwo historii nad nowoczesnością
(Łódź 1989), przygotowuje pracę doktorską nt. Motywu śmierci
w malarstwie polskim przełomu XIX i XX wieku na tle wydarzeń
sztuki europejskiej.
Zainteresowania badawcze pracowników w Zakładzie
Historii Sztuki UŁ koncentrują się obecnie głównie wokół
problemów europejskiego malarstwa nowożytnego, zwłasz-
cza XIX w. w Polsce. Prowadzenie pracy naukowej i dyda-
ktycznej znakomicie ułatwia bogaty księgozbiór Zakładu
(którego początki sięgają lat czterdziestych - okresu powo-
jennego), liczący dziś już prawie 4000 voluminów, a zawie-
rający unikatowe nawet w skali kraju pozycje, dotyczące
teorii i historii sztuki nowoczesnej, ofiarowane prof. Walliso-
wi przez Museum of Modern Art w Nowym Yorku oraz -
zbiór kilku tysięcy przeźroczy, przeważnie barwnych, z histo-
rii sztuki europejskiej (w tym - polskiej) od prehistorii po
współczesność, z wyraźnym preferowaniem nowożytnego
malarstwa i twórczości malarzy polskich XIX w.
Prof. Wallis brał czynny udział w różnego rodzaju zjazdach
i sympozjach naukowych z historii, teorii i estetyki w kraju i za
230