DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Przegląd literaturz i wzstaw
DOI article:Kurpik, Jakub: [Rezension von: Ilse Baer, Desiree Krikhaar, Eiern voor de keizer. Ostereier für Seine Majestat]
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48914#0403
PRZEGLĄD LITERATURY I WYSTAW
Ilse Bear, Desiree Krikhaar, "Eiern voor de keizer. Ostereier fur Seine Majestat".
[Vorwort] Th. L. J. Verroen. Kastel Huis Doorn 1994 ss. 36
Niewielki formatem i objętością katalog wystawy porce-
lanowych pisanek, tych szczególnego rodzaju niedużych
wyrobów jednej z największych europejskich wytwórni po-
rcelany - berlińskiej KPM, umożliwia czytelnikowi odkrycie
mało znanego zwyczaju, pielęgnowanego na dworze
pruskim w okresie Wielkanocy przez sto lat. Zarówno
poligrafia jak i ogólny poziom edytorski są znakomite. Ka-
talog wydano przy okazji wystawy zorganizowanej wiosną
1994 r. (3.IV. - 23.V.) w zamku Doorn - holenderskiej przy-
musowej siedzibie ostatniego cesarza Niemiec Wilhelma II,
po jego abdykacji. Domyślać się można, że czas trwania
wystawy nie przypadkowo wybrano w okresie Świąt Wiel-
kanocnych. Ekspozycja porcelanowych pisanek stanowiła po-
wtórzenie małego tylko fragmentu wielkiej wystawy Kaiser-
licher Kunstbesitz aus dem hollandischen Exil Haus Doorn
jaką w 1991 r. zaprezentowano w pałacu Charlottenburg, a
wydany katalog jest wynikiem współpracy, jaka przy tej
okazji zaistniała między grupą holenderskich i niemieckich
historyków sztuki.
Autorką tekstu podstawowego: dwudziestu pięciu pozycji
katalogowych oraz historycznego opracowania kolekcji -
Ostereier fur Seine Majestat jest dr Ilse Baer, pracownik
naukowy Archiwum Królewskiej Manufaktury Porcelany -
KPM Berlin. Wprowadzenie we wschodnią tradycję wielka-
nocną - Russische Ostern przygotowała dr Desiree M. D.
Krikhaar, religioznawca z Den Haag. Przedmowę napisał dr
Th. L. J. Verroen, kustosz zamku w Doorn. Tłumaczeń dwu-
języcznego tekstu holendersko - niemieckiego dokonał Her-
man Vinckers z Amsterdamu.
Dzięki lekkości stylu i jasności wypowiedzi informacje
znajdujące się w katalogu dają czytelnikowi coś więcej niż
tylko przekaz zawartych w nim merytorycznych treści. Wy-
nika to niewątpliwie z wyczuwalnego zaangażowania autorek
i fascynacji podjętym tematem - nieco egzotyczną dla nich,
wschodnią tradycją wielkanocną oraz jej reminiscencjami na
dworze berlińskim. We wprowadzającym rozdziale pier-
wszym, dr Desiree Krikhaar zapoznaje czytelnika z sensem
Świąt Wielkanocnych w Kościele Ortodoksyjnym oraz ich
znaczeniem dla kalendarza liturgicznego. Opisuje też pa-
schalne rytuały i zwyczaje, do których należało malowanie,
święcenie i darowanie pisanek. Zwyczaj ten był szczególnie
kultywowany przez Kościoły Ortodoksyjne Grecji i Rosji,
gdzie już w osiemnastym wieku znane były pisanki porcela-
nowe, a jajko wielkanocne stało się elementem tradycji nie
tylko religijnej.
Autorka rozdziału drugiego oraz części głównej - katalo-
gu, dr Ilse Baer, w barwnym stylu, dokładnie wykorzystując
całą dostępną literaturę dotyczącą tematu, a także dotychczas
niepublikowane informacje z archiwum KPM, zrekonstruo-
wała stuletnią historię berlińskich porcelanowych jajek. Na
podstawie niemalże w całości zachowanych akt i list króle-
wskich zamówień z lat 1819 - 1919 opracowała naukowo
zbiór "pisanek z Doorn". Udowadniła również, że kolekcja
Wilhelma II nie jest przypadkowym nagromadzeniem ko-
sztownych souvenir, lecz celowo skompletowanym "zbiorem
wspomnień" z "dawnych dobrych czasów".
W roku 1819 Fryderyk Wilhelm III podczas wizyty u
swojej córki Charlotty, która od kilku już lat zaręczona była
II. 1. Zbiór porcelanowych jajek z widokami zamków i innych posiadłości
Hohenzollernów. Repr. wg: I. Bear, D. Krikhaar, "Eiern voor de keizer..."
III. 1. Collection of porcelain eggs with views of castles and other
Hohenzollern possessions. Repr. after: I. Bear, D. Krikhaar,
"Eiern voor de keizer..."
385
Ilse Bear, Desiree Krikhaar, "Eiern voor de keizer. Ostereier fur Seine Majestat".
[Vorwort] Th. L. J. Verroen. Kastel Huis Doorn 1994 ss. 36
Niewielki formatem i objętością katalog wystawy porce-
lanowych pisanek, tych szczególnego rodzaju niedużych
wyrobów jednej z największych europejskich wytwórni po-
rcelany - berlińskiej KPM, umożliwia czytelnikowi odkrycie
mało znanego zwyczaju, pielęgnowanego na dworze
pruskim w okresie Wielkanocy przez sto lat. Zarówno
poligrafia jak i ogólny poziom edytorski są znakomite. Ka-
talog wydano przy okazji wystawy zorganizowanej wiosną
1994 r. (3.IV. - 23.V.) w zamku Doorn - holenderskiej przy-
musowej siedzibie ostatniego cesarza Niemiec Wilhelma II,
po jego abdykacji. Domyślać się można, że czas trwania
wystawy nie przypadkowo wybrano w okresie Świąt Wiel-
kanocnych. Ekspozycja porcelanowych pisanek stanowiła po-
wtórzenie małego tylko fragmentu wielkiej wystawy Kaiser-
licher Kunstbesitz aus dem hollandischen Exil Haus Doorn
jaką w 1991 r. zaprezentowano w pałacu Charlottenburg, a
wydany katalog jest wynikiem współpracy, jaka przy tej
okazji zaistniała między grupą holenderskich i niemieckich
historyków sztuki.
Autorką tekstu podstawowego: dwudziestu pięciu pozycji
katalogowych oraz historycznego opracowania kolekcji -
Ostereier fur Seine Majestat jest dr Ilse Baer, pracownik
naukowy Archiwum Królewskiej Manufaktury Porcelany -
KPM Berlin. Wprowadzenie we wschodnią tradycję wielka-
nocną - Russische Ostern przygotowała dr Desiree M. D.
Krikhaar, religioznawca z Den Haag. Przedmowę napisał dr
Th. L. J. Verroen, kustosz zamku w Doorn. Tłumaczeń dwu-
języcznego tekstu holendersko - niemieckiego dokonał Her-
man Vinckers z Amsterdamu.
Dzięki lekkości stylu i jasności wypowiedzi informacje
znajdujące się w katalogu dają czytelnikowi coś więcej niż
tylko przekaz zawartych w nim merytorycznych treści. Wy-
nika to niewątpliwie z wyczuwalnego zaangażowania autorek
i fascynacji podjętym tematem - nieco egzotyczną dla nich,
wschodnią tradycją wielkanocną oraz jej reminiscencjami na
dworze berlińskim. We wprowadzającym rozdziale pier-
wszym, dr Desiree Krikhaar zapoznaje czytelnika z sensem
Świąt Wielkanocnych w Kościele Ortodoksyjnym oraz ich
znaczeniem dla kalendarza liturgicznego. Opisuje też pa-
schalne rytuały i zwyczaje, do których należało malowanie,
święcenie i darowanie pisanek. Zwyczaj ten był szczególnie
kultywowany przez Kościoły Ortodoksyjne Grecji i Rosji,
gdzie już w osiemnastym wieku znane były pisanki porcela-
nowe, a jajko wielkanocne stało się elementem tradycji nie
tylko religijnej.
Autorka rozdziału drugiego oraz części głównej - katalo-
gu, dr Ilse Baer, w barwnym stylu, dokładnie wykorzystując
całą dostępną literaturę dotyczącą tematu, a także dotychczas
niepublikowane informacje z archiwum KPM, zrekonstruo-
wała stuletnią historię berlińskich porcelanowych jajek. Na
podstawie niemalże w całości zachowanych akt i list króle-
wskich zamówień z lat 1819 - 1919 opracowała naukowo
zbiór "pisanek z Doorn". Udowadniła również, że kolekcja
Wilhelma II nie jest przypadkowym nagromadzeniem ko-
sztownych souvenir, lecz celowo skompletowanym "zbiorem
wspomnień" z "dawnych dobrych czasów".
W roku 1819 Fryderyk Wilhelm III podczas wizyty u
swojej córki Charlotty, która od kilku już lat zaręczona była
II. 1. Zbiór porcelanowych jajek z widokami zamków i innych posiadłości
Hohenzollernów. Repr. wg: I. Bear, D. Krikhaar, "Eiern voor de keizer..."
III. 1. Collection of porcelain eggs with views of castles and other
Hohenzollern possessions. Repr. after: I. Bear, D. Krikhaar,
"Eiern voor de keizer..."
385