DOI Heft:
Nr. 3-4
DOI Artikel:Kronika naukowa
DOI Artikel:Woźniak, Michał: Der Welfenschatz und sein Umkreis: Konferencja naukowa w Berlińskim Kunstgewerbemuseum, 21-23.VII.1995 r.
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48914#0426
KRONIKA NAUKOWA
II. 1. Krzyż Welfów, Italia, XI w., nr inw. W I. Staatliche
Museen zu Berlin, Preu^ischer Kulturbesitz,
Kunstgewerbemuseum
III. 1. The Welfs' Cross, Italy, I l'h century, inventory no. W I.
Staatliche Museen zu Berlin, Preu^ischer Kulturbesitz,
Kunstgewerbemuseum
likwiarzy należących do zespołu Skarbca Welfów, zwykle
tych najcenniejszych pod względem artystycznym, dotykają-
cych istotnych czy nierozstrzygniętych problemów natury
historycznej, formalnej czy ikonograficznej, a przy tym wcho-
dzących w skład zbiorów Kunstgewerbemuseum. Trzeci
dzień, oprócz zaprezentowania innych, "nierelikwiarzowych"
fundacji artystycznych Welfów przyniósł dwa znakomite
podsumowania profesorów Joachima Ehlersa z Berlina (prze-
de wszystkim zagadnienia historyczne) i Hermanna Fillitza z
Wiednia (głównie problematyka artystyczna). Moje sprawoz-
danie ma charakter bardziej relacjonujący niż oceniający i
porządkujący interpretacje.
Bernd Schneidmuller, prof. historii średniowiecza na uni-
wersytecie w Bambergu mówił o Brunszwiku jako miejscu
Skarbca, o koncentracji aktywności Brunonów i Welfów w
tym dynamicznie rozwijającym się ośrodku miejskim, o fun-
kcji kolegiaty w obrębie rezydencji.
Referat dr Hiltrud Westermann-Angerhausen, dyrektorki
Schnutgen-Museum w Kolonii (następczyni prof. Antona
Legnera na tym stanowisku) poświęcony był początkom
Skarbca: przedmiotom darowanym przez hrabinę Gertrudę
(zm. 1077) dla kolegiaty wzniesionej ok. 1030 z jej fundacji
i poświęconej początkowo Apostołom Piotrowi i Pawłowi
jako głównym patronom. Były to dwa krzyże (procesyjne,
osadzane na sztandarze, a mogące służyć także podczas litur-
gii flankując ołtarz), darowane po śmierci męża, hrabiego
Liudolfa z dynastii Brunonów w 1038 r., dalej ołtarzyk prze-
nośny (altare portatile) z płytą porfirową i ze świętymi na
członowanych arkadami ściankach (będący zarazem reli-
kwiarzem) oraz relikwiarz w kształcie ręki św. Błażeja. Ze-
spół ten nawiązuje wprost do fundacji cesarza Henryka II,
dynastycznych Salickich i Burgundzkich. Uwidaczniają się tu
podstawowe problemy średniowiecznych sprzętów liturgicz-
nych, ich piękna będącego rezultatem funkcji służebnej, a ta
dotyczy rzeczywistości pozaziemskiej, ich wartości jako wy-
robu rzemieślniczego, ich wartości wynikającej z drogocen-
ności materiału; dalej problemy dotyczące właściwego zakre-
su funkcjonalnego; wreszcie znaczenia historycznego: naj-
większa to XI-wieczna fundacja "skarbcowa"; wczesna i doj-
rzała forma portatylu, najstarszy zachowany relikwiarz w
kształcie ręki; ten ostatni przechowywany jest do dziś w
Brunszwiku, pozostałe znalazły się w Cleveland.
Dr Charles T. Little kustosz w The Metropolitan Museum
of Art w Nowym Jorku, Department of Medieval Art analizo-
wał okładkę plenarium z Cleveland, wykazującego strukturę
relikwiarza.
Dr Antje Krug z Deutsches Archaologisches Institut w
Berlinie prezentowała rodzaj kameryzacji relikwiarza
św. Błażeja: kamee ułożone zostały w sposób bardzo prze-
myślany wedle materiału i barwy: autor konceptu i złotnik
musieli mieć do dyspozycji duży zestaw kamieni, skoro mogli
je tak równomiernie i konsekwentnie dobrać i osadzić.
Dr Johannes Fried, prof. historii na Uniwersytecie
J.W. Goethego we Frankfurcie, swój referat o podróży Hen-
ryka Lwa do Jerozolimy i zagadnieniu importu kulturalnego
poświęcił "otwartym problemom" tej pielgrzymki. Historio-
grafia zgodnie podkreśla znaczenie tej wyprawy, z której
przywiózł różnorakie "skarby", m.in. relikwie czy precjoza.
Nic nie wiadomo jednak o znaczeniu tej podróży dla jego
mentalności, co tam zobaczył i jak to na niego oddziałało. Przy
tym dokładnie zrelacjonowano jedynie wizytę u sułtana Iko-
nium (Konya) i otrzymane tam dary, w tym dwa lamparty,
które weszły do herbu Welfów.
408
II. 1. Krzyż Welfów, Italia, XI w., nr inw. W I. Staatliche
Museen zu Berlin, Preu^ischer Kulturbesitz,
Kunstgewerbemuseum
III. 1. The Welfs' Cross, Italy, I l'h century, inventory no. W I.
Staatliche Museen zu Berlin, Preu^ischer Kulturbesitz,
Kunstgewerbemuseum
likwiarzy należących do zespołu Skarbca Welfów, zwykle
tych najcenniejszych pod względem artystycznym, dotykają-
cych istotnych czy nierozstrzygniętych problemów natury
historycznej, formalnej czy ikonograficznej, a przy tym wcho-
dzących w skład zbiorów Kunstgewerbemuseum. Trzeci
dzień, oprócz zaprezentowania innych, "nierelikwiarzowych"
fundacji artystycznych Welfów przyniósł dwa znakomite
podsumowania profesorów Joachima Ehlersa z Berlina (prze-
de wszystkim zagadnienia historyczne) i Hermanna Fillitza z
Wiednia (głównie problematyka artystyczna). Moje sprawoz-
danie ma charakter bardziej relacjonujący niż oceniający i
porządkujący interpretacje.
Bernd Schneidmuller, prof. historii średniowiecza na uni-
wersytecie w Bambergu mówił o Brunszwiku jako miejscu
Skarbca, o koncentracji aktywności Brunonów i Welfów w
tym dynamicznie rozwijającym się ośrodku miejskim, o fun-
kcji kolegiaty w obrębie rezydencji.
Referat dr Hiltrud Westermann-Angerhausen, dyrektorki
Schnutgen-Museum w Kolonii (następczyni prof. Antona
Legnera na tym stanowisku) poświęcony był początkom
Skarbca: przedmiotom darowanym przez hrabinę Gertrudę
(zm. 1077) dla kolegiaty wzniesionej ok. 1030 z jej fundacji
i poświęconej początkowo Apostołom Piotrowi i Pawłowi
jako głównym patronom. Były to dwa krzyże (procesyjne,
osadzane na sztandarze, a mogące służyć także podczas litur-
gii flankując ołtarz), darowane po śmierci męża, hrabiego
Liudolfa z dynastii Brunonów w 1038 r., dalej ołtarzyk prze-
nośny (altare portatile) z płytą porfirową i ze świętymi na
członowanych arkadami ściankach (będący zarazem reli-
kwiarzem) oraz relikwiarz w kształcie ręki św. Błażeja. Ze-
spół ten nawiązuje wprost do fundacji cesarza Henryka II,
dynastycznych Salickich i Burgundzkich. Uwidaczniają się tu
podstawowe problemy średniowiecznych sprzętów liturgicz-
nych, ich piękna będącego rezultatem funkcji służebnej, a ta
dotyczy rzeczywistości pozaziemskiej, ich wartości jako wy-
robu rzemieślniczego, ich wartości wynikającej z drogocen-
ności materiału; dalej problemy dotyczące właściwego zakre-
su funkcjonalnego; wreszcie znaczenia historycznego: naj-
większa to XI-wieczna fundacja "skarbcowa"; wczesna i doj-
rzała forma portatylu, najstarszy zachowany relikwiarz w
kształcie ręki; ten ostatni przechowywany jest do dziś w
Brunszwiku, pozostałe znalazły się w Cleveland.
Dr Charles T. Little kustosz w The Metropolitan Museum
of Art w Nowym Jorku, Department of Medieval Art analizo-
wał okładkę plenarium z Cleveland, wykazującego strukturę
relikwiarza.
Dr Antje Krug z Deutsches Archaologisches Institut w
Berlinie prezentowała rodzaj kameryzacji relikwiarza
św. Błażeja: kamee ułożone zostały w sposób bardzo prze-
myślany wedle materiału i barwy: autor konceptu i złotnik
musieli mieć do dyspozycji duży zestaw kamieni, skoro mogli
je tak równomiernie i konsekwentnie dobrać i osadzić.
Dr Johannes Fried, prof. historii na Uniwersytecie
J.W. Goethego we Frankfurcie, swój referat o podróży Hen-
ryka Lwa do Jerozolimy i zagadnieniu importu kulturalnego
poświęcił "otwartym problemom" tej pielgrzymki. Historio-
grafia zgodnie podkreśla znaczenie tej wyprawy, z której
przywiózł różnorakie "skarby", m.in. relikwie czy precjoza.
Nic nie wiadomo jednak o znaczeniu tej podróży dla jego
mentalności, co tam zobaczył i jak to na niego oddziałało. Przy
tym dokładnie zrelacjonowano jedynie wizytę u sułtana Iko-
nium (Konya) i otrzymane tam dary, w tym dwa lamparty,
które weszły do herbu Welfów.
408