DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Dobrowolski, Tadeusz: Gotyckie malowidła ścienne w kościele parafjalnym w Chełmnie na Pomorzu
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.34807#0071
tecznem odczyszczeniu tej pierwszej. Narazie trzeba ograniczyć się
do omówienia reszt dekoracji maiarskiej w farze.
Poiichromja kościoła parafjainego wykonana „ai secco" na
zwykłej narzutce z wapna i piasku została odrestaurowana pod kie-
runkiem konserwatora poznańskiego, dr. M. Pajzderskiego, przez
artystę małarza Stanisława Smoguieckiego z Poznania^). Poii
chromja ta składa się z motywów figurainych i geometrycznych.
Wybijającym się na pierwsze miejsce, geometryczno-dekoracyjnym
motywem są maiowane cegiasto prostokątne tafie, imitujące cegłę
zarówno barwą, jak i przez swój podział poziomemi i pionowemi
paseczkami barwy białej. Poła skiepienne pokryte jasnym, zieion-
kawo-szarym, pierwotnie zapewne niebieskim koiorem, żebra zaś
pasami ciemniejszej barwy czerwonej i niebieskawej "). Ma tie czer-
wonych murów kościoła rozmieszczone sceny figuraine w prosto-
kątnych kwaterach. Topografja tych maiowideł przedstawia się na-
stępująco: na ścianie południowej prezbiterjum widać zatarte
w części, nikłych rozmiarów obrazy ścienne ujęte w formę wąskiego
prostokąta, ze scenami prawdopodobnie z życia proroka Danieia
i z wyobrażeniem śmierci anonimowego świętego (rye. 1 i 2), na-
przeciw, na ścianie północnej odkryto równie jak tamte niewieiki
obraz świeckiej, rycerskiej treści (ryc. 3). Powyżej zachowało się
o wieie większych, prawie naturainych wymiarów maiowidło broda-
tego świętego na tie architektury, obok Ukrzyżowanie i Męczeń-
stwo św. Hpoionji (ryc. 6), zaś nad Ukrzyżowaniem, w ostrołuko-
wej wnęce, Peiikan karmiący młode (ryc. 7). Wreszcie w iewej na-
wie, nad wejściem do kapiicy M. Boskiej została odsłonięta nadna-
turainych wymiarów postać świętego Krzysztofa w otoczeniu anio-
łów (ryc. 9). Dwa ostatnie maiowidła, t. j. sceny na ścianie północnej
prezbiterjum i fragment figurainy w nawie, zdają się być późniejsze
od drobnych obrazów na ścianie południowej, pod wzgiędem ma-
iarskim ubogich i sformułowanych w sposób zupełnie prosty, nie-
mai szkicowy.
Maiowidła te są umieszczone bezpośrednio nad segmentowo
zamkniętem wejściem do jednej z południowych przybudówek,
przyczem dwie sceny znajdują się nad samem wejściem, trzecia
zaś stanowiąca ich przedłużenie, kończy się przy łuku tęczowym.
Dwie pierwsze sceny przedstawiają zapewne Danieia w iwiej jamie
(ryc. f), jak na to zdają się wskazywać anaiogiczne pod wzgiędem
ikonograficznym przedstawienia w XtV i XV - wiecznych redakcjach
bibiji ubogich"). Pierwsza scena rozbita na dwa symetryczne poła
przy pomocy trzech drzew przedstawia młodzieńczego Danieia
wśród skaczących w górę iwów i anioła (już w drugiem poiu) nad-
iatującego z żywnością w worku. Druga z koiei scena, oddzieiona
43
do omówienia reszt dekoracji maiarskiej w farze.
Poiichromja kościoła parafjainego wykonana „ai secco" na
zwykłej narzutce z wapna i piasku została odrestaurowana pod kie-
runkiem konserwatora poznańskiego, dr. M. Pajzderskiego, przez
artystę małarza Stanisława Smoguieckiego z Poznania^). Poii
chromja ta składa się z motywów figurainych i geometrycznych.
Wybijającym się na pierwsze miejsce, geometryczno-dekoracyjnym
motywem są maiowane cegiasto prostokątne tafie, imitujące cegłę
zarówno barwą, jak i przez swój podział poziomemi i pionowemi
paseczkami barwy białej. Poła skiepienne pokryte jasnym, zieion-
kawo-szarym, pierwotnie zapewne niebieskim koiorem, żebra zaś
pasami ciemniejszej barwy czerwonej i niebieskawej "). Ma tie czer-
wonych murów kościoła rozmieszczone sceny figuraine w prosto-
kątnych kwaterach. Topografja tych maiowideł przedstawia się na-
stępująco: na ścianie południowej prezbiterjum widać zatarte
w części, nikłych rozmiarów obrazy ścienne ujęte w formę wąskiego
prostokąta, ze scenami prawdopodobnie z życia proroka Danieia
i z wyobrażeniem śmierci anonimowego świętego (rye. 1 i 2), na-
przeciw, na ścianie północnej odkryto równie jak tamte niewieiki
obraz świeckiej, rycerskiej treści (ryc. 3). Powyżej zachowało się
o wieie większych, prawie naturainych wymiarów maiowidło broda-
tego świętego na tie architektury, obok Ukrzyżowanie i Męczeń-
stwo św. Hpoionji (ryc. 6), zaś nad Ukrzyżowaniem, w ostrołuko-
wej wnęce, Peiikan karmiący młode (ryc. 7). Wreszcie w iewej na-
wie, nad wejściem do kapiicy M. Boskiej została odsłonięta nadna-
turainych wymiarów postać świętego Krzysztofa w otoczeniu anio-
łów (ryc. 9). Dwa ostatnie maiowidła, t. j. sceny na ścianie północnej
prezbiterjum i fragment figurainy w nawie, zdają się być późniejsze
od drobnych obrazów na ścianie południowej, pod wzgiędem ma-
iarskim ubogich i sformułowanych w sposób zupełnie prosty, nie-
mai szkicowy.
Maiowidła te są umieszczone bezpośrednio nad segmentowo
zamkniętem wejściem do jednej z południowych przybudówek,
przyczem dwie sceny znajdują się nad samem wejściem, trzecia
zaś stanowiąca ich przedłużenie, kończy się przy łuku tęczowym.
Dwie pierwsze sceny przedstawiają zapewne Danieia w iwiej jamie
(ryc. f), jak na to zdają się wskazywać anaiogiczne pod wzgiędem
ikonograficznym przedstawienia w XtV i XV - wiecznych redakcjach
bibiji ubogich"). Pierwsza scena rozbita na dwa symetryczne poła
przy pomocy trzech drzew przedstawia młodzieńczego Danieia
wśród skaczących w górę iwów i anioła (już w drugiem poiu) nad-
iatującego z żywnością w worku. Druga z koiei scena, oddzieiona
43