DOI Heft:
Nr.2
DOI Artikel:Walicki, Michał: Z badań nad sztuką Śląską
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.34807#0214
Z BADAŃ NAD SZTUKĄ ŚLĄSKA.
Dr. Tadeusz Dobrowotski, kenserwałor ś!qski: Kościół św. Słanisława w Sła-
rem Biełsku. Przyczynek do dziejów gotyku w Połsce. Wydaw. Muzeum S!qskiego
w Katowicach, Dz. ł, t. !!!, str. 118 -j- 2 tabł. barwne 91 itustr. w tekście.
Katowice 1 932.
Wślad za odzyskaniem drobnego skrawka Ziemi Śląskiej, mu-
siała nastąpić wytężona praca poznawcza w zakresie jej historycz-
no-kulturalnej przeszłości, uprawiana dotąd niema] wyłącznie przez
tendencyjną naukę niemiecką. Obok szeregu drobniejszych, acz cen-
nych niejednokrotnie przyczynków, ogłaszanych przez organizacje
i pisma regjonaine, jesteśmy równołegle świadkami powstawania
prac zakrojonych na szerszą skaię, nieraz wręcz fundamentainych.
Tak więc, parę iat temu ukazała się rozprawka dr. J. Dobrzyckiego
o kościołach drewnianych na Śiąsku: w r. b. opuścił prasę imponu-
jący rozmiarami i treścią pierwszy tom Historji Śiąska, obejmują-
cy jego dzieje polityczne, do r. 1400, wydany przez Polską Aka-
demję Umiejętności w formie publikacji zbiorowej. W międzyczasie
ukazała się monografja kościoła św. Stanisława w Starem Bielsku,
pióra dr. Dobrowolskiego, konserwatora śląskiego i dyrektora Mu-
zeum w Katowicach, — ostatnio zaś tenże autor ogłosił syntetycz-
ny zarys dziejów sztuki na terenie obecnego województwa. Pierwsza
z tych prac dr. Dobrowolskiego będzie przedmiotem poniższych uwag,
których zakres zacieśniam wszakże niemal wyłącznie do średnio-
wiecza, jako do interesującego mnie specjalnie czasowego i styli-
stycznego zasięgu.
Kościół św. Stanisława w Starem Bielsku stanowi bezsprzecz-
nie najcenniejszą bodaj pozycję w inwentarzu zabytków Śląskiego
Województwa; jego wnętrze, bogato wyposażone w różnostylową
polichromję i znaczną ilość zabytkowych sprzętów, posiada jako
całość niewiele analogij na całem terytorjum Polski. Natomiast
sama architektura kościoła, mimo lokalnego znaczenia jej dla
rodzimego terenu, pozostaje wyrazem architektury prowincjo-
nalnej. Obszerne omówienie tego pomnika architektury przez dr.
Dobrowolskiego wyczerpało do gruntu wszelkie dające skupić się
dookoła tego tematu zagadnienia. Zresztą, zarówno analiza gotyc-
kiej (ca 1380) polichromji kościoła, jak i malowanego tryptyku z le-
gendą św. Stanisława, przeprowadzona została na wysokim pozio-
mie erudycji, a z osiągniętemi przez autora wnioskami nauka pol-
ska będzie musiała się liczyć w sposób jaknajbardz ej poważny.
Ntemniej, nasuwają się tu pewne uzupełnienia bądź wnioski dysku-
syjnej natury, które pozwalam sobie sformułować pokrótce na tern
miejscu.
150
Dr. Tadeusz Dobrowotski, kenserwałor ś!qski: Kościół św. Słanisława w Sła-
rem Biełsku. Przyczynek do dziejów gotyku w Połsce. Wydaw. Muzeum S!qskiego
w Katowicach, Dz. ł, t. !!!, str. 118 -j- 2 tabł. barwne 91 itustr. w tekście.
Katowice 1 932.
Wślad za odzyskaniem drobnego skrawka Ziemi Śląskiej, mu-
siała nastąpić wytężona praca poznawcza w zakresie jej historycz-
no-kulturalnej przeszłości, uprawiana dotąd niema] wyłącznie przez
tendencyjną naukę niemiecką. Obok szeregu drobniejszych, acz cen-
nych niejednokrotnie przyczynków, ogłaszanych przez organizacje
i pisma regjonaine, jesteśmy równołegle świadkami powstawania
prac zakrojonych na szerszą skaię, nieraz wręcz fundamentainych.
Tak więc, parę iat temu ukazała się rozprawka dr. J. Dobrzyckiego
o kościołach drewnianych na Śiąsku: w r. b. opuścił prasę imponu-
jący rozmiarami i treścią pierwszy tom Historji Śiąska, obejmują-
cy jego dzieje polityczne, do r. 1400, wydany przez Polską Aka-
demję Umiejętności w formie publikacji zbiorowej. W międzyczasie
ukazała się monografja kościoła św. Stanisława w Starem Bielsku,
pióra dr. Dobrowolskiego, konserwatora śląskiego i dyrektora Mu-
zeum w Katowicach, — ostatnio zaś tenże autor ogłosił syntetycz-
ny zarys dziejów sztuki na terenie obecnego województwa. Pierwsza
z tych prac dr. Dobrowolskiego będzie przedmiotem poniższych uwag,
których zakres zacieśniam wszakże niemal wyłącznie do średnio-
wiecza, jako do interesującego mnie specjalnie czasowego i styli-
stycznego zasięgu.
Kościół św. Stanisława w Starem Bielsku stanowi bezsprzecz-
nie najcenniejszą bodaj pozycję w inwentarzu zabytków Śląskiego
Województwa; jego wnętrze, bogato wyposażone w różnostylową
polichromję i znaczną ilość zabytkowych sprzętów, posiada jako
całość niewiele analogij na całem terytorjum Polski. Natomiast
sama architektura kościoła, mimo lokalnego znaczenia jej dla
rodzimego terenu, pozostaje wyrazem architektury prowincjo-
nalnej. Obszerne omówienie tego pomnika architektury przez dr.
Dobrowolskiego wyczerpało do gruntu wszelkie dające skupić się
dookoła tego tematu zagadnienia. Zresztą, zarówno analiza gotyc-
kiej (ca 1380) polichromji kościoła, jak i malowanego tryptyku z le-
gendą św. Stanisława, przeprowadzona została na wysokim pozio-
mie erudycji, a z osiągniętemi przez autora wnioskami nauka pol-
ska będzie musiała się liczyć w sposób jaknajbardz ej poważny.
Ntemniej, nasuwają się tu pewne uzupełnienia bądź wnioski dysku-
syjnej natury, które pozwalam sobie sformułować pokrótce na tern
miejscu.
150