DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Walicki, Michał: Ze studjów nad plastyką XIV w. w Polsce
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.34807#0045
II
MtCHAŁ WAUCK)(z.A.p.)ZE STUDJÓW NAD PLASTYKĄ XtVW.
V/ POLSCE
t. Nieznane materiały do dziejów rzeźby Pomorza i Wietkopotski.
Zagadnienie piastyki w Poisce XiV stuiecia jest nienapisanym
dotąd rozdziałem naszej historji sztuki. Szczupła itość wydobytych
na jaw zabytków utrudnia sformułowanie syntetycznego wejrzenia
w tym wzgtędzie. Pubłikując na tern miejscu kitka nieznanych do-
tychczas pozycyj z naszego inwentarza wczesno-gotyckiej rzeźby,
mam na cełu nietyłko iłościowe uzupełnienie dotychczasowej znajo-
mości płastycznego materjału, łecz w pierwszym rzędzie chcę
zwrócić uwagę na zupełnie wyjątkowe formałne waiory dwu odkry-
tych szczęśiiwie zabytków, które zajmą odtąd czołowe niewątpiiwie
pozycje w historji rzeźby średniowiecznej na ziemiach Połski.
ł.
UWAGI BIBLIOGRAFICZNE.
Literatura naukowa ostatniego dziesięciołecia rzadko powra-
cała do fascynującego tematu rzeźby w Połsce X!V stułecia. O trud-
nościach formułowania już dziś historycznej syntezy w tym za-
kresie świadczą dowodnie ostatnie opracowania ogóiniejszej natury,
pióra dyr. F. Kopery (1927 r.) i prof. S. Dettłoffa (1932 r.).
Wydane w międzyczasie trzy prace dr. A. Brosiga, systema-
tycznego badacza rzeźby gotyckiej w Połsce, sporadycznie tytko
dotykają interesującego nas okresu X!V wieku, dźwięczy w nich
przytem nuta stanowczo za wysokiego respektu dła artystycznej
ekspansji Śtąska i autonomiczności jego sztuki. Przypisywanie nie-
ma! en bioc przeważającej większości zabytków Wiełkopołskiej
rzeźby z łat 1400 — 1450 śłąskim warsztatom budzi uzasadnione
objekcje — zwłaszcza, gdy wchodzą w grę objekty tak indywiduatne,
jak np. triumfałny krucyfiks Katedry gnieźnieńskiej, fundacja Jakóba
z Sienna, wykonany niewątptiwie pod wpływem itałskiego pierwo-
wzoru '), tub też krucyfiks kościoła w Szamotułach. Wydany przez
Koperę i Kwiatkowskiego katatog rzeźb Krakowskiego
Muzeum Narodowego posiada ściśte anałityczno-inwentaryzacyjny
charakter, i jako taki nie wchodzi w zakres niniejszych rozważań.
Najważniejszą bodajże pozycję w tej titeraturze stanowi zatem
mała broszurka A. Misiążanki, stawiająca we właściwem świette
23
MtCHAŁ WAUCK)(z.A.p.)ZE STUDJÓW NAD PLASTYKĄ XtVW.
V/ POLSCE
t. Nieznane materiały do dziejów rzeźby Pomorza i Wietkopotski.
Zagadnienie piastyki w Poisce XiV stuiecia jest nienapisanym
dotąd rozdziałem naszej historji sztuki. Szczupła itość wydobytych
na jaw zabytków utrudnia sformułowanie syntetycznego wejrzenia
w tym wzgtędzie. Pubłikując na tern miejscu kitka nieznanych do-
tychczas pozycyj z naszego inwentarza wczesno-gotyckiej rzeźby,
mam na cełu nietyłko iłościowe uzupełnienie dotychczasowej znajo-
mości płastycznego materjału, łecz w pierwszym rzędzie chcę
zwrócić uwagę na zupełnie wyjątkowe formałne waiory dwu odkry-
tych szczęśiiwie zabytków, które zajmą odtąd czołowe niewątpiiwie
pozycje w historji rzeźby średniowiecznej na ziemiach Połski.
ł.
UWAGI BIBLIOGRAFICZNE.
Literatura naukowa ostatniego dziesięciołecia rzadko powra-
cała do fascynującego tematu rzeźby w Połsce X!V stułecia. O trud-
nościach formułowania już dziś historycznej syntezy w tym za-
kresie świadczą dowodnie ostatnie opracowania ogóiniejszej natury,
pióra dyr. F. Kopery (1927 r.) i prof. S. Dettłoffa (1932 r.).
Wydane w międzyczasie trzy prace dr. A. Brosiga, systema-
tycznego badacza rzeźby gotyckiej w Połsce, sporadycznie tytko
dotykają interesującego nas okresu X!V wieku, dźwięczy w nich
przytem nuta stanowczo za wysokiego respektu dła artystycznej
ekspansji Śtąska i autonomiczności jego sztuki. Przypisywanie nie-
ma! en bioc przeważającej większości zabytków Wiełkopołskiej
rzeźby z łat 1400 — 1450 śłąskim warsztatom budzi uzasadnione
objekcje — zwłaszcza, gdy wchodzą w grę objekty tak indywiduatne,
jak np. triumfałny krucyfiks Katedry gnieźnieńskiej, fundacja Jakóba
z Sienna, wykonany niewątptiwie pod wpływem itałskiego pierwo-
wzoru '), tub też krucyfiks kościoła w Szamotułach. Wydany przez
Koperę i Kwiatkowskiego katatog rzeźb Krakowskiego
Muzeum Narodowego posiada ściśte anałityczno-inwentaryzacyjny
charakter, i jako taki nie wchodzi w zakres niniejszych rozważań.
Najważniejszą bodajże pozycję w tej titeraturze stanowi zatem
mała broszurka A. Misiążanki, stawiająca we właściwem świette
23