DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Dettloff, Szczęsny: Epitafjum Anny Pirnesius w Toruniu
DOI Artikel:Eckhardtówna, Joanna: Grupa nagrobków barokowych w stylu Florisa na Pomorzu i w Wielkopolsce
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.34807#0094
PRZYPtSY;
1. G. C/z/Mf3yM%:: Nagrobek bisk. Piotra Kostki w Chełmży (^Pomera-
nia" Hł). Poznanl928, str. 100.
2. Epitafjum to jest w architektonicznem swem ujęciu podobne do tab-
łicy pamiątkowej Mikołaja Kopernika w tymże kościełe, zawieszonej
tam z daru Mełchjora Pirnesiusa ok. 1580 r. (por. ks. Hi-
bum Kopernika. Gniezno 1873, tabł. X.) oraz do bogatszego Ukrzyżo-
wania dła Sebastjana Trostowskiego zm. 1578. Brzydkie boczne skrzy-
dła woiutowe naszego epitafjum są dodatkiem nowszych czasów, któ-
ry natężałoby coprędzej usunąć.
3. Obraz jest bardzo podniszczony. Natężałoby go niezwłocznie odrestau-
rować sumiennie.
4. Dr. Chmarzyński przeczytał słowa ,,Disen brief..." i jakby „schrieb".
5. O tym dr. Pirnesiusie i jego rodzinie zebrał p. Chmarzynski następu-
jące wiadomości: był to człowiek bardzo uczony, humanista i fiłozof,
autor pracy p.t. ,,Cicero reiegatus". Pochodził zapewne z rodziny kra-
kowskiej, ponieważ w tymże czasie w dokumentach krakowskich wy-
stępuje „DaniełPirnusius Cracoviensis Poionus" (1586 i 1588 r.). W po-
siadaniu Meichjora znajdowały się pierwsze iiuminowane rękopisy króła
Macieja Korwina, częściowo do dziś zachowane w Bibij. Miej. w To-
runiu, oraz iiuminowane ,,Satyry" Juvenala (Pavia 1460). O córce
Bnnie wspominają zapiski iokałne, jak również o innej, Ewie, od
1592 r. żonie Huideryka Schobera, toruńskiego humanisty, sławionego
łicznemi panegirykami (m. i. śiubnym Cupiusa z 1592 r.), a zasłużone-
go wespół z burmistrzem Henrykiem Strobandem około kuitury miasta.
6. Zamiast błędnego „cramium" powinno być ,,cranium", co oznaczałoby,
że do przechodnia przemawia czaszka z obrazu słowami epigramu.
7. Butor ,,Bau — und Kundstdenkmaier der Prov. Westpreussen" zesz.
Vł/Vił, Gdańsk 1889, str. 263 o dürerowskiem pochodzeniu tego motywu
nie wspomina; nie wie nawet, że starzec na obrazie, to św. Hieronim,
choć już 1888 r. ogłosił A". Jnst: odnałezienie tego Durera w muzeum
łizbońskiem (Jahrb. der kgł. Preuss. Kunstsammł., str. 149).
8. Sprawę łizbońskiego św. Hieronima i jego oddziaływania na malar-
stwo niderłandzkie porusza dość obszernie w swej nader zajmującej
pracy J. Dürers Wirkung auf die niederiandische Kunst seiner
Zeit. Haag 1931, str. 81 nn.
9. V. i. c. podaje szereg obrazów na ten temat znakomitych i sa-
modzieinie opracowujących go artystów fiamandzkich oraz w ekskur-
sie Hł (str. 139) znane mu z łiteratury i autopsji kopje, do których
zaiicza również obraz z epitafjum toruńskiego.
JOANNA ECKHARDTÓWNA (POZNAŃ) - GRUPA
NAGROBKÓW BAROKOWYCH W STYLU FLORtSA
NA POMORZU ) W WiELKOPOLSCE.
Rzeźba nagrobna w Poisce, zajmująca w sztuce XV! w. pod
wzgjądem iiościowym i artystycznym pierwsze miejsce, rozwija się
w wieku XVH niemniej bogato, atbo transponując w formy baroko-
we tradycyjny typ nagrobka z postacią ieżącą, atbo tworząc typy
62
1. G. C/z/Mf3yM%:: Nagrobek bisk. Piotra Kostki w Chełmży (^Pomera-
nia" Hł). Poznanl928, str. 100.
2. Epitafjum to jest w architektonicznem swem ujęciu podobne do tab-
łicy pamiątkowej Mikołaja Kopernika w tymże kościełe, zawieszonej
tam z daru Mełchjora Pirnesiusa ok. 1580 r. (por. ks. Hi-
bum Kopernika. Gniezno 1873, tabł. X.) oraz do bogatszego Ukrzyżo-
wania dła Sebastjana Trostowskiego zm. 1578. Brzydkie boczne skrzy-
dła woiutowe naszego epitafjum są dodatkiem nowszych czasów, któ-
ry natężałoby coprędzej usunąć.
3. Obraz jest bardzo podniszczony. Natężałoby go niezwłocznie odrestau-
rować sumiennie.
4. Dr. Chmarzyński przeczytał słowa ,,Disen brief..." i jakby „schrieb".
5. O tym dr. Pirnesiusie i jego rodzinie zebrał p. Chmarzynski następu-
jące wiadomości: był to człowiek bardzo uczony, humanista i fiłozof,
autor pracy p.t. ,,Cicero reiegatus". Pochodził zapewne z rodziny kra-
kowskiej, ponieważ w tymże czasie w dokumentach krakowskich wy-
stępuje „DaniełPirnusius Cracoviensis Poionus" (1586 i 1588 r.). W po-
siadaniu Meichjora znajdowały się pierwsze iiuminowane rękopisy króła
Macieja Korwina, częściowo do dziś zachowane w Bibij. Miej. w To-
runiu, oraz iiuminowane ,,Satyry" Juvenala (Pavia 1460). O córce
Bnnie wspominają zapiski iokałne, jak również o innej, Ewie, od
1592 r. żonie Huideryka Schobera, toruńskiego humanisty, sławionego
łicznemi panegirykami (m. i. śiubnym Cupiusa z 1592 r.), a zasłużone-
go wespół z burmistrzem Henrykiem Strobandem około kuitury miasta.
6. Zamiast błędnego „cramium" powinno być ,,cranium", co oznaczałoby,
że do przechodnia przemawia czaszka z obrazu słowami epigramu.
7. Butor ,,Bau — und Kundstdenkmaier der Prov. Westpreussen" zesz.
Vł/Vił, Gdańsk 1889, str. 263 o dürerowskiem pochodzeniu tego motywu
nie wspomina; nie wie nawet, że starzec na obrazie, to św. Hieronim,
choć już 1888 r. ogłosił A". Jnst: odnałezienie tego Durera w muzeum
łizbońskiem (Jahrb. der kgł. Preuss. Kunstsammł., str. 149).
8. Sprawę łizbońskiego św. Hieronima i jego oddziaływania na malar-
stwo niderłandzkie porusza dość obszernie w swej nader zajmującej
pracy J. Dürers Wirkung auf die niederiandische Kunst seiner
Zeit. Haag 1931, str. 81 nn.
9. V. i. c. podaje szereg obrazów na ten temat znakomitych i sa-
modzieinie opracowujących go artystów fiamandzkich oraz w ekskur-
sie Hł (str. 139) znane mu z łiteratury i autopsji kopje, do których
zaiicza również obraz z epitafjum toruńskiego.
JOANNA ECKHARDTÓWNA (POZNAŃ) - GRUPA
NAGROBKÓW BAROKOWYCH W STYLU FLORtSA
NA POMORZU ) W WiELKOPOLSCE.
Rzeźba nagrobna w Poisce, zajmująca w sztuce XV! w. pod
wzgjądem iiościowym i artystycznym pierwsze miejsce, rozwija się
w wieku XVH niemniej bogato, atbo transponując w formy baroko-
we tradycyjny typ nagrobka z postacią ieżącą, atbo tworząc typy
62