DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Dobrowolski, Tadeusz: Gotyckie malowidła ścienne w kościele parafjalnym w Chełmnie na Pomorzu
DOI Artikel:Dettloff, Szczęsny: Epitafjum Anny Pirnesius w Toruniu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.34807#0090
krywa się z ujęciem św. Krzysztofa w Chełmnie i brodatych postaci
w kościele gnieźnieńskim, por. /ćo/&, Vo//acrz^<?/', Bor/Ma/;/;.' Rufnahmen
mitteiaiteri. Wand- u. Deckenmaierein in Deutschiand. Beriin, t. ii
(ostatnia tabiica).
41. W. Ziemia 1926, str. 6 (wiadomości konserwatorskie).
42. Bwgw, op. cit., t. i), str. 416.
KS. SZCZĘSNY DETTLOFF (POZNAŃ) - EPtTAFJUM
ANNY PtRNEStUS W TORUNtU.
Sprawa przenikania w XV! i XVił w. sztuki nideriandzkiej do
Poiski jest u nas zamało roztrząsana. Rozprawa G. Chmarzyńskiego
o nagrobku bisk. Piotra Kostki w Chełmży (ł595 r.), zajmująca się
tern zagadnieniem niezmiernie ciekawem a przytem tłumaczącem
niejedno ze zjawisk naszej sztuki rodzimej, nie wywołała dotąd na-
teżytego oddźwięku^). A przecież sprawa tej infiitracji sztuki nider-
tandzkiej, idącej do nas w bogatej szacie itaijanizmu, zasługiwałaby
na dokładniejsze rozpatrzenie także ze wzgiedu na roie, jaką w tym
procesie odegrały Gdańsk i Prusy Krółewskie oraz Prusy Książęce
jako bramy, przez które zachodnia kułtura artystyczna wnikała rów-
nież do innych części kraju.
Ciekawszym jeszcze staje sie obraz tej penetracji, gdy razem
z odbiciem itaijanistycznych prądów twórczości nideriandzkiej XVł
w. dochodzą nas równocześnie echa sztuki niemieckiej w przemia-
nie nideriandzkiej. Przykład taki chce tu omówić.
W toruńskim kościeie św. Jana wisi na ścianie wieżowej epi-
tafjum drewniane w obramieniu o dość prostych, aie sziachetnie
profiiowanych formach renesansowych z matowaną „intarsją" na bocz-
nych piiastrach^), których podstawy zdobią jakieś niewyraźne dziś
herby. W ramach tych mieści sie obraz, matowany na desce dębo-
wej, a przedstawiający medytującego św. Hieronima we wnętrzu
pokoju 3). Święty, wsparłszy prawe ramie na puipicie, na którym
ieży otwarta księga, podpiera ręką głowę, nakrytą beretem, gdy
łewą wskazuje na ieżącą obok na stoie trupią czaszkę, dotykając
jej wskazującym paicem. Wzrok ma zwrócony ku widzowi w za-
dumie świadczącej, że oderwał się na chwiię od przeczytanego
w Piśmie św. miejsca, nad którem zastanawia się głęboko.
Brodata twarz starca poorana zmarszczkami; koścista ręka, pod-
pierająca głowę, ma wygiąd starczy. Po iewej stronie widoczne
jakby obramienie okna, przez które pada światło do wnętrza; za
postacią na ścianie zegar i mała wnęka, w której rozpoznać można
dwie świece w iichtarzach; poniżej na ścianie zawieszone nożyce.
59
w kościele gnieźnieńskim, por. /ćo/&, Vo//acrz^<?/', Bor/Ma/;/;.' Rufnahmen
mitteiaiteri. Wand- u. Deckenmaierein in Deutschiand. Beriin, t. ii
(ostatnia tabiica).
41. W. Ziemia 1926, str. 6 (wiadomości konserwatorskie).
42. Bwgw, op. cit., t. i), str. 416.
KS. SZCZĘSNY DETTLOFF (POZNAŃ) - EPtTAFJUM
ANNY PtRNEStUS W TORUNtU.
Sprawa przenikania w XV! i XVił w. sztuki nideriandzkiej do
Poiski jest u nas zamało roztrząsana. Rozprawa G. Chmarzyńskiego
o nagrobku bisk. Piotra Kostki w Chełmży (ł595 r.), zajmująca się
tern zagadnieniem niezmiernie ciekawem a przytem tłumaczącem
niejedno ze zjawisk naszej sztuki rodzimej, nie wywołała dotąd na-
teżytego oddźwięku^). A przecież sprawa tej infiitracji sztuki nider-
tandzkiej, idącej do nas w bogatej szacie itaijanizmu, zasługiwałaby
na dokładniejsze rozpatrzenie także ze wzgiedu na roie, jaką w tym
procesie odegrały Gdańsk i Prusy Krółewskie oraz Prusy Książęce
jako bramy, przez które zachodnia kułtura artystyczna wnikała rów-
nież do innych części kraju.
Ciekawszym jeszcze staje sie obraz tej penetracji, gdy razem
z odbiciem itaijanistycznych prądów twórczości nideriandzkiej XVł
w. dochodzą nas równocześnie echa sztuki niemieckiej w przemia-
nie nideriandzkiej. Przykład taki chce tu omówić.
W toruńskim kościeie św. Jana wisi na ścianie wieżowej epi-
tafjum drewniane w obramieniu o dość prostych, aie sziachetnie
profiiowanych formach renesansowych z matowaną „intarsją" na bocz-
nych piiastrach^), których podstawy zdobią jakieś niewyraźne dziś
herby. W ramach tych mieści sie obraz, matowany na desce dębo-
wej, a przedstawiający medytującego św. Hieronima we wnętrzu
pokoju 3). Święty, wsparłszy prawe ramie na puipicie, na którym
ieży otwarta księga, podpiera ręką głowę, nakrytą beretem, gdy
łewą wskazuje na ieżącą obok na stoie trupią czaszkę, dotykając
jej wskazującym paicem. Wzrok ma zwrócony ku widzowi w za-
dumie świadczącej, że oderwał się na chwiię od przeczytanego
w Piśmie św. miejsca, nad którem zastanawia się głęboko.
Brodata twarz starca poorana zmarszczkami; koścista ręka, pod-
pierająca głowę, ma wygiąd starczy. Po iewej stronie widoczne
jakby obramienie okna, przez które pada światło do wnętrza; za
postacią na ścianie zegar i mała wnęka, w której rozpoznać można
dwie świece w iichtarzach; poniżej na ścianie zawieszone nożyce.
59