DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Artykuły
DOI Artikel:Kozak, Anna: Sigmund Lipinsky a sztuka niemiecka w rzymie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48914#0060
ANNA KOZAK
11:5. Hans Thoma, „Symbol II (Życie w krysztale)«, akwaforta,
1916. Fot. wg J. A. Beringer, »Hans Thoma Radierungen«.
Munchen 1923, nr 192
III. 5. Hans Thoma, "Symbol II (Life in a crystal)", etching,
1916. Phot. according to JA. Beringer, "Hans Thoma
Radierungen", Munchen 1923, no. 192
Idylliczna jest w twórczości Lipinsky'ego także wi-
zja antyku, będącego największym źródłem inspiracji
artysty. Pod tym względem podążał on także śladem
większości Deutsch-Rómer 2. poł. XIX w., którzy pró-
bowali w różnorodny sposób ożywić tradycję antyczną.
Te próby są widoczne w kreowaniu nowego mitu natury,
jak np. u Bócklina, w poszukiwaniu przedcywilizacyj-
nych stanów szczęśliwości, jak u Mareesa, bądź w po-
dejmowaniu wielkich mitologicznych tematów w anty-
kizującym stylu, jak to miało miejsce np. u Feuerbacha.
Lipinsky plasowałby się gdzieś pomiędzy tymi dwiema
ostatnimi tendencjami. Z jednej strony antyk jawił mu
się jako Wunschwelt, wymarzona kraina, której utratę
starał się zrekompensować tworzeniem idyllicznych wi-
zji. Z drugiej strony był dlań źródłem heroicznych tema-
tów oraz niedościgłym wzorem estetycznym, co znalaz-
ło wyraz w nawiązywaniu do antycznego kanonu pięk-
na.
Do idyllicznych wizji antyku zaliczyć można motyw
Ogrodu Hesperyd, który artysta przynajmniej trzykrot-
nie podejmował w swojej twórczości19. Podobnie jak
jego mistrz w tej dziedzinie, Hans von Marees, Lipinsky
ukazał w swych obrazach wizję pogodnej egzystencji na
łonie natury, a brak cywilizacyjnego przymusu podkre-
ślił nagością postaci. W sposobie ujęcia tego tematu
artysta wiele zawdzięczał także Hesperydom Ludwiga
von Hofmann20.
Idylliczny charakter mają również niektóre ilustra-
cje do Odysei Homera, będące głównym dziełem grafi-
cznym Lipinsky 'ego21. Gdy chodzi o sam temat, to miał
on tutaj także wybitnych poprzedników wśród Deutsch-
Rómer ubiegłego wieku. W latach 80. cykl obrazów
opartych na motywach tej epopei stworzył Friedrich
Preller St.22 W przeciwieństwie jednak do tego mala-
rza, który nadał swym kompozycjom epicki rozmach,
ryciny Lipinsky'ego mają bardziej kameralny charakter,
a sceny dramatyczne sąsiadują z idyllicznymi. Do tych
ostatnich można by zaliczyć rycinę Kallipso23, przywo-
łującą na myśl układem i charakterem postaci fragmenty
niektórych obrazów Mareesa, np. jego drugą wersję
Złotego Wieku24 bądź Hesperydy25. Jeszcze bardziej w
tradycji idyllicznych przedstawień Deutsch-Rómer po-
zostaje rycina Lotofagowie (il. l)26. Składają się na to
II. 6. Sigmund Lipinsky, Ekslibris Giuseppe i Giovanny
Glinglerów. »Amor i motyle«, akwaforta i sucha igła, [1922],
Muzeum Narodowe w Warszawie. Fot. Muzeum
III. 6. Sigmund Lipinsky, Exlibris of Giuseppe and Giovanni
Glinger. "Eros and butterflies", etching and dry point, 1922,
National Museum in Warsaw. Phot. Museum
50
11:5. Hans Thoma, „Symbol II (Życie w krysztale)«, akwaforta,
1916. Fot. wg J. A. Beringer, »Hans Thoma Radierungen«.
Munchen 1923, nr 192
III. 5. Hans Thoma, "Symbol II (Life in a crystal)", etching,
1916. Phot. according to JA. Beringer, "Hans Thoma
Radierungen", Munchen 1923, no. 192
Idylliczna jest w twórczości Lipinsky'ego także wi-
zja antyku, będącego największym źródłem inspiracji
artysty. Pod tym względem podążał on także śladem
większości Deutsch-Rómer 2. poł. XIX w., którzy pró-
bowali w różnorodny sposób ożywić tradycję antyczną.
Te próby są widoczne w kreowaniu nowego mitu natury,
jak np. u Bócklina, w poszukiwaniu przedcywilizacyj-
nych stanów szczęśliwości, jak u Mareesa, bądź w po-
dejmowaniu wielkich mitologicznych tematów w anty-
kizującym stylu, jak to miało miejsce np. u Feuerbacha.
Lipinsky plasowałby się gdzieś pomiędzy tymi dwiema
ostatnimi tendencjami. Z jednej strony antyk jawił mu
się jako Wunschwelt, wymarzona kraina, której utratę
starał się zrekompensować tworzeniem idyllicznych wi-
zji. Z drugiej strony był dlań źródłem heroicznych tema-
tów oraz niedościgłym wzorem estetycznym, co znalaz-
ło wyraz w nawiązywaniu do antycznego kanonu pięk-
na.
Do idyllicznych wizji antyku zaliczyć można motyw
Ogrodu Hesperyd, który artysta przynajmniej trzykrot-
nie podejmował w swojej twórczości19. Podobnie jak
jego mistrz w tej dziedzinie, Hans von Marees, Lipinsky
ukazał w swych obrazach wizję pogodnej egzystencji na
łonie natury, a brak cywilizacyjnego przymusu podkre-
ślił nagością postaci. W sposobie ujęcia tego tematu
artysta wiele zawdzięczał także Hesperydom Ludwiga
von Hofmann20.
Idylliczny charakter mają również niektóre ilustra-
cje do Odysei Homera, będące głównym dziełem grafi-
cznym Lipinsky 'ego21. Gdy chodzi o sam temat, to miał
on tutaj także wybitnych poprzedników wśród Deutsch-
Rómer ubiegłego wieku. W latach 80. cykl obrazów
opartych na motywach tej epopei stworzył Friedrich
Preller St.22 W przeciwieństwie jednak do tego mala-
rza, który nadał swym kompozycjom epicki rozmach,
ryciny Lipinsky'ego mają bardziej kameralny charakter,
a sceny dramatyczne sąsiadują z idyllicznymi. Do tych
ostatnich można by zaliczyć rycinę Kallipso23, przywo-
łującą na myśl układem i charakterem postaci fragmenty
niektórych obrazów Mareesa, np. jego drugą wersję
Złotego Wieku24 bądź Hesperydy25. Jeszcze bardziej w
tradycji idyllicznych przedstawień Deutsch-Rómer po-
zostaje rycina Lotofagowie (il. l)26. Składają się na to
II. 6. Sigmund Lipinsky, Ekslibris Giuseppe i Giovanny
Glinglerów. »Amor i motyle«, akwaforta i sucha igła, [1922],
Muzeum Narodowe w Warszawie. Fot. Muzeum
III. 6. Sigmund Lipinsky, Exlibris of Giuseppe and Giovanni
Glinger. "Eros and butterflies", etching and dry point, 1922,
National Museum in Warsaw. Phot. Museum
50