Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau> [Hrsg.]
Biuletyn Historii Sztuki i Kultury — 2.1933/​1934

DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:
Hornung, Zbigniew: Wojciech Lenartowicz: Nieznany architekt polski z końca XVII wieku
DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.34807#0304

DWork-Logo
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
oraz w uformowaniu płaskich przyściennych piiastrów i obramień
okiennych wykazuje tenże kościół zupełną zgodność z cytowanym
wyżej zabytkiem. Główną ozdobą odnośnej świątyni będą jedynie
maiowniczo wykształcone barokowe szczyty ściany czołowej i tył-
nej, noszące charakter wysokich trójkątnie zakończonych tympano-
nów z woiutami po bokach, podobnie jak to miało miejsce w Uhno-
wie. Na szczegółną uwagę zasługuje nadto śmiało łamany szczyt,
wieńczący tyiną ścianę prezbiterjum, łudząco podobny do attyki
nieco późniejszego kościoła po-pijarskiego w Warężu. Obok san-
domierskiej świątyni stojąca dzwonnica nosi znamiona styiowe
XVłłł wieku.
!ł. B. kościół 00. Pijarów obecnie parafjałny w Warężu
(tabi.XXX!X ryc.liZ) jest najwybitniejszem dziełem Wojciecha Lenarto-
wicza z pośród zarejestrowanych jego prac. Fundatorem tejże świą-
tyni był Wojewoda ruski, Marek Matczyński, wierny towarzysz wy-
praw wojennych Króia Jana Hł, który w roku 1688 osadzi! w Wa-
rężu Zakon Pijarski i natychmiast przystąpił do budowy okazałego
kościoła, mającego służyć jako miejsce wiecznego ^spoczynku dia
jego doczesnych szczątków*). Zachowana ponad portałem głównym
tabiica erekcyjna głosi, że budowa ukończona została w roku 1693.
„Hd majorem Dei gtoriam, sui Tutełaris Divi Marci Bpostoii
et Evangeiistae honorem, verae fidei propagationem nominis sui
perpetuam memoriam Reiigionis vero cłericorum Reguiarum Pau-
perum Matris Dei Schoiarum Piarum unicum soiatium. Hlustrissi-
mus Dominus in Waręż, Michrów Marcus Matczyński, Paiatinus
et Generaiis Terrarum Russiae, Bełzensis, Bracłaviensis, Rubiszo-
viensis, Grojcensis, Capitaneus hanc Ecciesiam fundavit Feticissi-
mae Régnante Serenissimo Rege Połoniae Joanne Tertio /T D.
Miüesimo Sexcentesimo nonagesimo tertio".
W rozpłanowaniu przestrzeni powtarza kościół waręski naj-
dokładniej typ świątyni poprzedniej. Właściwy zrąb jednonawowej
budowii z prostokątnem prezbiterjum, wewnątrz skiepionej kołebką
z iunetami, pozostał niezmieniony. Doznał on tyiko znacznego
wzbogacenia przez dodanie dwóch potężnych, ośmiobocznych wież.
u góry ażurową atyką zwieńczonych i odpowiednim hełmem przy-
krytych, które wraz z szeroko rozwiniętą eiewacją frontainą, ozdo-
bioną trójkątnym tympanonem, tworzą nader okazałą całość. Fasa-
da boczna i tyłna oraz wnętrze nie mogą równać się pod wzgłę-
dem wspaniałości z ełewacją główną, wykazującą wiełe rozmachu
i monumentałnego wyrazu mimo niezaprzeczonej prymitywności
w ukształtowaniu poszcregóinych ełementów architektonicznych.
We wnętrzu kościoła zwracają uwagę podwójne piiastry o ciężkich

218
 
Annotationen