DOI Heft:
Nr. 1 en 2
DOI Artikel:Croockewit, W.: Muurschildering aan de buitenzijde der Sint Joriskerk te Amersfoort
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17409#0041
33
Muurschildering aan de buitenzijde der Sint Joriskerk te Amersfoort.
Na het afbreken, ingevolge het besluit van den Gemeenteraad
van Amersfoort van 23 Mei 1901, van het zoogenaamde Klepper-
manshuisje, een nachtwachtlokaaltje dat tegen het koor der Sint
Joriskerk, aldaar, was aangebouwd, werd aan de buitenzijde van het
Zuid-Oostelijk vak en de daaraan rakende zijkanten van de twee
begrenzende steunmuren, van de half achthoekige koorafsluiting
dezer georiënteerde kerk, op 9 Juli 1.1. eene muurschildering a secco
ontdekt, die uit een oudheidkundig oogpunt van meer dan gewone
beteekenis is.
Deze muurschildering a tempera, dat is eene muurschildering, die
niet in de natte kalk geschilderd is (frescoj en waarvan het bind-
middel niet uit olie of terpentijn, maar uit eiwit, lijm, etc. bestaat,
heeft eene hoogte van 2,1472 Meter en reikt aan de bovenzijde tot
vlak aan de Gothische zandsteenen waterlijst onder de vensters ; de
benedengrens wordt gevormd door eencn 24 cM. breeden zwarten
band, die op eene hoogte van 65V2 cM. boven dc plint geschilderd
staat, welke laatste zich tot op 1,15 Meter boven de straat verheft.
Aan de zijkanten is dit 3,2872 Meter breede schilderwerk ingesloten
door twee contreforten, waarvan de aan de binnenzijde beschilderde
zijkanten 1,38 Meter breed zijn. Bovenvermelde horizontale band
loopt op deze zijkanten door en gaat daarna, 20 cM. breed zijnde,
langs den buitenhoek van de beeren omhoog, loopt vervolgens bij
't contrefort onder langs de waterlijst of cordonband en omlijstte
mogelijk op deze wijze het geheele tableau, het middenstuk met
de twee zijstukken; ik zeg met opzet mogelijk, omdat op het
middenstuk deze bovenband nu niet meer is terug te vinden.
Het middentafereel bleek bij de verdere blootlegging op 17 Juli
door den Heer Jan Kalf, assistent bij het Nederlandsch Museum te
Amsterdam, en ondergeteekende eene combinatie te vertoonen van
de 5de en 6de statie van den Kruisweg, waarvan door den Heer
A. Mulder, architect te 's Gravenhage, op den 22sten en 23sten Juli
eene calque werd gemaakt.
Dit goedgeteekende tafereel laat zich als volgt beschrijven:
Rechts ligt op hare knieën de H. Veronica, Christus den zweet-
doek toereikende, gekleed in een wit onderkleed met een schar-
lakenrooden doek of mantel, zwarte nauwsluitende mouwen met gele
omslagen aan de polsen en eene soort lichtbruin getinte poffen of
lubben aan de ellebogen ; in het midden, de het kruis torsende en
bijna daaronder bezwijkende Christus, gekleed in een wit gewaad ;
links Simon van Cyrene, het kruis mede helpende dragen, met hel
roode hozen en blauw overkleed met roode opslagen aan de polsen.
Vlak boven Jezus en Veronica treden een paar Romeinsche krijger-
3
Muurschildering aan de buitenzijde der Sint Joriskerk te Amersfoort.
Na het afbreken, ingevolge het besluit van den Gemeenteraad
van Amersfoort van 23 Mei 1901, van het zoogenaamde Klepper-
manshuisje, een nachtwachtlokaaltje dat tegen het koor der Sint
Joriskerk, aldaar, was aangebouwd, werd aan de buitenzijde van het
Zuid-Oostelijk vak en de daaraan rakende zijkanten van de twee
begrenzende steunmuren, van de half achthoekige koorafsluiting
dezer georiënteerde kerk, op 9 Juli 1.1. eene muurschildering a secco
ontdekt, die uit een oudheidkundig oogpunt van meer dan gewone
beteekenis is.
Deze muurschildering a tempera, dat is eene muurschildering, die
niet in de natte kalk geschilderd is (frescoj en waarvan het bind-
middel niet uit olie of terpentijn, maar uit eiwit, lijm, etc. bestaat,
heeft eene hoogte van 2,1472 Meter en reikt aan de bovenzijde tot
vlak aan de Gothische zandsteenen waterlijst onder de vensters ; de
benedengrens wordt gevormd door eencn 24 cM. breeden zwarten
band, die op eene hoogte van 65V2 cM. boven dc plint geschilderd
staat, welke laatste zich tot op 1,15 Meter boven de straat verheft.
Aan de zijkanten is dit 3,2872 Meter breede schilderwerk ingesloten
door twee contreforten, waarvan de aan de binnenzijde beschilderde
zijkanten 1,38 Meter breed zijn. Bovenvermelde horizontale band
loopt op deze zijkanten door en gaat daarna, 20 cM. breed zijnde,
langs den buitenhoek van de beeren omhoog, loopt vervolgens bij
't contrefort onder langs de waterlijst of cordonband en omlijstte
mogelijk op deze wijze het geheele tableau, het middenstuk met
de twee zijstukken; ik zeg met opzet mogelijk, omdat op het
middenstuk deze bovenband nu niet meer is terug te vinden.
Het middentafereel bleek bij de verdere blootlegging op 17 Juli
door den Heer Jan Kalf, assistent bij het Nederlandsch Museum te
Amsterdam, en ondergeteekende eene combinatie te vertoonen van
de 5de en 6de statie van den Kruisweg, waarvan door den Heer
A. Mulder, architect te 's Gravenhage, op den 22sten en 23sten Juli
eene calque werd gemaakt.
Dit goedgeteekende tafereel laat zich als volgt beschrijven:
Rechts ligt op hare knieën de H. Veronica, Christus den zweet-
doek toereikende, gekleed in een wit onderkleed met een schar-
lakenrooden doek of mantel, zwarte nauwsluitende mouwen met gele
omslagen aan de polsen en eene soort lichtbruin getinte poffen of
lubben aan de ellebogen ; in het midden, de het kruis torsende en
bijna daaronder bezwijkende Christus, gekleed in een wit gewaad ;
links Simon van Cyrene, het kruis mede helpende dragen, met hel
roode hozen en blauw overkleed met roode opslagen aan de polsen.
Vlak boven Jezus en Veronica treden een paar Romeinsche krijger-
3