DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Kuczyńska, Jadwiga: Chrzcielnica gotycka w katedrze w Lublinie: na marginesie książki Barbary Trelińskiej
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48738#0093
K O M U N I K
T
Biuletyn Historii Sztuki
R. LV, 1993, Nr 1
PL ISSN 0006 - 3967
JADWIGA KUCZYŃSKA
Katolicki Uniwersytet Lubelski
CHRZCIELNICA GOTYCKA W KATEDRZE W LUBLINIE.
Na marginesie książki Barbary Trelińskiej
W badaniach nad sztuką średniowieczną aż nazbyt często
dawało się odczuć brak gruntownego opracowania dziejów go-
tyckiego pisma epigraficznego w Polsce. Dlatego należy przyjąć
z zadowoleniem pracę Barbary Trelińskiej Gotyckie pismo epi-
graficzne w Polsce1. Żałować należy, że tak potrzebna publi-
kacja ukazała się w nakładzie zaledwie 500 egzemplarzy.
Pragnę tu zaznaczyć, że uwagi, które nasunęły mi się
podczas zapoznawania z pracą Barbary Trelińskiej nie mają
charakteru recenzji sensu stricto ponieważ jako historyk sztuki
nie czuję się kompetentna do jej napisania. Do zabrania głosu
upoważnia mnie jednakże fakt, iż 474 uwzględnione w pracy
inskrypcje stanowią integralny składnik dzid sztuki, przede
wszystkim rzeźby, malarstwa i rzemiosła artystycznego.
Autorka po wstępie zawierającym omówienie stanu ba-
dań podzieliła pracę na cztery rozdziały, z których trzy doty-
czą tyluż wyodrębnionych okresów w dziejach gotyckiej
epigrafiki w Polsce. Rozdział I obejmuje czas od przełomu
XIII/XIV w. po 80. lata XIV w.; II zamyka się między latami
70. XIV w. a rokiem 1447, III - począwszy od 1448 r. sięga
roku 1587. Każdy z rozdziałów kończy się, uszeregowanym
w układzie chronologicznym, numerowanym wykazem za-
bytków z analizowanymi inskrypcjami. Numery wykazu są
umieszczone w tekście przy okazji omawiania widniejących
na zabytkach inskrypcji. W rozdziale IV Autorka omówiła
interpunkcyjny i brachygraficzny system cyfr wspomagający
semiologiczne funkcje pisma. Pracę kończy krótkie podsumo-
wanie, po którym następuje bibliografia i - chyba zbyt skró-
towe - streszczenie w językach francuskim i niemieckim.
Ze wspomnianych, kończących trzy rozdziały, wykazów
zdaje się wypływać wniosek, że Trelińska czas wykonania
dzieła określa na podstawie występujących na nim inskrypcji.
Swoje przekonanie w tym względzie wyraziła już we wstępie,
w którym czytamy, że „Pismo jest bowiem w wielu przypad-
kach jedynym elementem pozwalającym datować dany zaby-
tek" (s. 6). Niewątpliwie Autorka ma rację, ale czy we
wszystkich zaprezentowanych w pracy przykładach? Prze-
analizujmy z nich jeden, mianowicie chrzcielnicę brązową w
kościele katedralnym w Lublinie. Wybór został podyktowany
zainteresowaniem, jakie chrzcielnica ta wzbudziła we mnie
przed laty.
II. I. Lublin, katedra, chrzcielnica, 4. ćw. XV w. Fot. J. Langda
III. I. Lublin, cathedrale, lesfonts baptismaux, quatrieme quart
du XV" siecle. Photo J. Langda
Barbara Trelińska umieściła chrzcielnicę lubelską w 2.
poł. XIV w. (nr 33, rozdz. I). Datowanie swoje oparta wyłą-
85
T
Biuletyn Historii Sztuki
R. LV, 1993, Nr 1
PL ISSN 0006 - 3967
JADWIGA KUCZYŃSKA
Katolicki Uniwersytet Lubelski
CHRZCIELNICA GOTYCKA W KATEDRZE W LUBLINIE.
Na marginesie książki Barbary Trelińskiej
W badaniach nad sztuką średniowieczną aż nazbyt często
dawało się odczuć brak gruntownego opracowania dziejów go-
tyckiego pisma epigraficznego w Polsce. Dlatego należy przyjąć
z zadowoleniem pracę Barbary Trelińskiej Gotyckie pismo epi-
graficzne w Polsce1. Żałować należy, że tak potrzebna publi-
kacja ukazała się w nakładzie zaledwie 500 egzemplarzy.
Pragnę tu zaznaczyć, że uwagi, które nasunęły mi się
podczas zapoznawania z pracą Barbary Trelińskiej nie mają
charakteru recenzji sensu stricto ponieważ jako historyk sztuki
nie czuję się kompetentna do jej napisania. Do zabrania głosu
upoważnia mnie jednakże fakt, iż 474 uwzględnione w pracy
inskrypcje stanowią integralny składnik dzid sztuki, przede
wszystkim rzeźby, malarstwa i rzemiosła artystycznego.
Autorka po wstępie zawierającym omówienie stanu ba-
dań podzieliła pracę na cztery rozdziały, z których trzy doty-
czą tyluż wyodrębnionych okresów w dziejach gotyckiej
epigrafiki w Polsce. Rozdział I obejmuje czas od przełomu
XIII/XIV w. po 80. lata XIV w.; II zamyka się między latami
70. XIV w. a rokiem 1447, III - począwszy od 1448 r. sięga
roku 1587. Każdy z rozdziałów kończy się, uszeregowanym
w układzie chronologicznym, numerowanym wykazem za-
bytków z analizowanymi inskrypcjami. Numery wykazu są
umieszczone w tekście przy okazji omawiania widniejących
na zabytkach inskrypcji. W rozdziale IV Autorka omówiła
interpunkcyjny i brachygraficzny system cyfr wspomagający
semiologiczne funkcje pisma. Pracę kończy krótkie podsumo-
wanie, po którym następuje bibliografia i - chyba zbyt skró-
towe - streszczenie w językach francuskim i niemieckim.
Ze wspomnianych, kończących trzy rozdziały, wykazów
zdaje się wypływać wniosek, że Trelińska czas wykonania
dzieła określa na podstawie występujących na nim inskrypcji.
Swoje przekonanie w tym względzie wyraziła już we wstępie,
w którym czytamy, że „Pismo jest bowiem w wielu przypad-
kach jedynym elementem pozwalającym datować dany zaby-
tek" (s. 6). Niewątpliwie Autorka ma rację, ale czy we
wszystkich zaprezentowanych w pracy przykładach? Prze-
analizujmy z nich jeden, mianowicie chrzcielnicę brązową w
kościele katedralnym w Lublinie. Wybór został podyktowany
zainteresowaniem, jakie chrzcielnica ta wzbudziła we mnie
przed laty.
II. I. Lublin, katedra, chrzcielnica, 4. ćw. XV w. Fot. J. Langda
III. I. Lublin, cathedrale, lesfonts baptismaux, quatrieme quart
du XV" siecle. Photo J. Langda
Barbara Trelińska umieściła chrzcielnicę lubelską w 2.
poł. XIV w. (nr 33, rozdz. I). Datowanie swoje oparta wyłą-
85