DOI Artikel:
Recenzje - Książki
DOI Artikel:Dobrzycka, Anna: Marianna Haraszti-Takács, Spanish Painting in the Seventheenth Century, Budapest 1983
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.48708#0147
RECENZJE — KSIĄŻKI
wych) oraz 2 połowa stulecia (malarstwo w Sewilli
i rola Murilla). Autorka przypomina, że termin bode-
gón użyty został po raz pierwszy w roku 1599 w tes-
tamencie Juana Pantoja de la Cruz, na określenie
martwej natury, bez postaci. Według współczesnych
interpretacji w pierwszej ćwierci wieku XVII termin
bodegón stosowano dla określenia sceny przedstawia-
jącej prostych ludzi przy posiłku, wśród sprzętów,
talerzy, a także kwiatów i owoców.
Na przykładzie wybranych bodegonów Velazqueza
dr Haraszti-Takacs nawiązuje do dawnej, nieprzeko-
nywającej sugestii A. L. Mayera, według którego
wczesne bodegony tego artysty służyć mogły za szyl-
dy dla miejscowych tawern. W ten sposób Autorka
tłumaczy istnienie wielu warsztatowych kopii, licz-
nych powtórzeń bądź naśladownictw, przedstawionych
w dalszej części książki, w obszernym katalogu obra-
zów, które posłużyły jako materiał i podstawa do
wyrażonych tu opinii.
Katalog zawiera dwieście sześćdziesiąt cztery po-
zycje, od El Greca do Murilla. Większość tych dzieł
dr Haraszti-Takacs zna z autopsji, obok nich zna-
lazły się jednak — i to dość liczne — takie, o któ-
rych informują jedynie dawne opisy, inwentarze itp.
stare źródła. Katalog uwzględnia dzieła oryginalne
tak wybitnych artystów, jak Velazquez, Ribera, Mu-
rillo, ale również ich naśladownictwa, „repliki” war-
sztatowe i zmienione kopie. Autorka podejmuje przy
tej okazji próby uściślenia niektórych atrybucji, pod-
dając je krytycznej analizie. Usiłuje też niekiedy
powiązać dzieła pośledniejszej klasy z konkretnymi
nazwiskami, co jest zadaniem dość niewdzięcznym.
Przyjęcie przez Autorkę szerokiego zakresu poję-
cia malarstwa rodzajowego sprawia, że w katalogu,
jak wspomniałam, znalazły się obiekty, których
zakwalifikowanie do tego gatunku budzi niekiedy
zastrzeżenia. Wymieńmy chociażby Umierającego Ro-
landa (nr kat. 263) nieznanego malarza hiszpańskiego
(lub neapolitańskiego), słynne alegoryczne przedsta-
wienia Finis gloriae mundi i In ictu oculi (nry kat.
203 i 204), Juana de Valdes Leal, czy wspaniały wi-
zerunek muzyka, klasyczny portret Giovanniego Marii
Trabaci (nr kat. 174), pędzla Ribery.
Książka zawiera poza ogromnym materiałem wie-
le cennych spostrzeżeń. Niekiedy jasność toku rozu-
mowania zaciera się na skutek zawiłej kompozycji
części poprzedzającej katalog i „nawrotów myślo-
wych” do tych samych spraw pojawiających się w
różnych rozdziałach. Chyba też nie najlepsze jest
angielskie tłumaczenie tekstu.
Publikacja ta stanowi jednak w literaturze przed-
miotu pozycję znaczącą. Obfitości zgromadzonego
materiału towarzyszy erudycja Autorki, swoboda po-
ruszania się w bogatej bibliografii, cenne uwagi w
wyczerpujących przypisach i szerokie spojrzenie na
całość zagadnienia. Praca dr Haraszti-Takacs przy-
nosi poważny wkład do wiedzy o rodzajowym malar-
stwie Hiszpanii i bogaty materiał do dalszych badań.
Poznań, Muzeum Narodowe
wych) oraz 2 połowa stulecia (malarstwo w Sewilli
i rola Murilla). Autorka przypomina, że termin bode-
gón użyty został po raz pierwszy w roku 1599 w tes-
tamencie Juana Pantoja de la Cruz, na określenie
martwej natury, bez postaci. Według współczesnych
interpretacji w pierwszej ćwierci wieku XVII termin
bodegón stosowano dla określenia sceny przedstawia-
jącej prostych ludzi przy posiłku, wśród sprzętów,
talerzy, a także kwiatów i owoców.
Na przykładzie wybranych bodegonów Velazqueza
dr Haraszti-Takacs nawiązuje do dawnej, nieprzeko-
nywającej sugestii A. L. Mayera, według którego
wczesne bodegony tego artysty służyć mogły za szyl-
dy dla miejscowych tawern. W ten sposób Autorka
tłumaczy istnienie wielu warsztatowych kopii, licz-
nych powtórzeń bądź naśladownictw, przedstawionych
w dalszej części książki, w obszernym katalogu obra-
zów, które posłużyły jako materiał i podstawa do
wyrażonych tu opinii.
Katalog zawiera dwieście sześćdziesiąt cztery po-
zycje, od El Greca do Murilla. Większość tych dzieł
dr Haraszti-Takacs zna z autopsji, obok nich zna-
lazły się jednak — i to dość liczne — takie, o któ-
rych informują jedynie dawne opisy, inwentarze itp.
stare źródła. Katalog uwzględnia dzieła oryginalne
tak wybitnych artystów, jak Velazquez, Ribera, Mu-
rillo, ale również ich naśladownictwa, „repliki” war-
sztatowe i zmienione kopie. Autorka podejmuje przy
tej okazji próby uściślenia niektórych atrybucji, pod-
dając je krytycznej analizie. Usiłuje też niekiedy
powiązać dzieła pośledniejszej klasy z konkretnymi
nazwiskami, co jest zadaniem dość niewdzięcznym.
Przyjęcie przez Autorkę szerokiego zakresu poję-
cia malarstwa rodzajowego sprawia, że w katalogu,
jak wspomniałam, znalazły się obiekty, których
zakwalifikowanie do tego gatunku budzi niekiedy
zastrzeżenia. Wymieńmy chociażby Umierającego Ro-
landa (nr kat. 263) nieznanego malarza hiszpańskiego
(lub neapolitańskiego), słynne alegoryczne przedsta-
wienia Finis gloriae mundi i In ictu oculi (nry kat.
203 i 204), Juana de Valdes Leal, czy wspaniały wi-
zerunek muzyka, klasyczny portret Giovanniego Marii
Trabaci (nr kat. 174), pędzla Ribery.
Książka zawiera poza ogromnym materiałem wie-
le cennych spostrzeżeń. Niekiedy jasność toku rozu-
mowania zaciera się na skutek zawiłej kompozycji
części poprzedzającej katalog i „nawrotów myślo-
wych” do tych samych spraw pojawiających się w
różnych rozdziałach. Chyba też nie najlepsze jest
angielskie tłumaczenie tekstu.
Publikacja ta stanowi jednak w literaturze przed-
miotu pozycję znaczącą. Obfitości zgromadzonego
materiału towarzyszy erudycja Autorki, swoboda po-
ruszania się w bogatej bibliografii, cenne uwagi w
wyczerpujących przypisach i szerokie spojrzenie na
całość zagadnienia. Praca dr Haraszti-Takacs przy-
nosi poważny wkład do wiedzy o rodzajowym malar-
stwie Hiszpanii i bogaty materiał do dalszych badań.
Poznań, Muzeum Narodowe