DOI Artikel:
Noty recenzyjne
DOI Artikel:Morka, Mieczysław: M. Aronberg Lavin, Seventeenth-Century Barberini Documents and Inventories of Art, New York 1975
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.48708#0159
NOTY
REOENZYJ NE
Marilyn Aronberg Lavin, Seventeenth-Century Barberini Documents
and Inuentories of Art, New York 1975.
Monumentalne wydanie (format A4) opracowanych
przez Marilyn Aronberg Lavin siedemnastowiecznych
inwentarzy Barberinich, stworzyło szerokim kręgom
badaczy możliwość wszechstronnego korzystania z ar-
chiwaliów tej sławnej rodziny, której działalność
miała zasadnicze znaczenie dla kształtowania się doj-
rzałego baroku w Rzymie.
Barberini byli rodem florenckim posiadającym od
XI -w. zamek w Barberino di Mugello; w XIV w.,
wraz z przeniesieniem się do Rzymu Giuliana z sy-
nem Antonio, wyodrębniła się ich druga rzymska
linia, której największe znaczenie przypadło na wiek
XVII, zapoczątkowane w 1620 r. pontyfikatem Urba-
na VIII (Maffeo Barberini, 1568—1644). Był to nie-
wątpliwie jeden z najwybitniejszych papieży, odzna-
czający się jednak skrajnym nepotyzmem. Natych-
miast mianował kardynałami swego brata Antonia
(1569—1646) i bratanka Francesca (1597—1679). Na
drugiego bratanka — don Taddea (1603—1647) spadł
taki deszcz zaszczytów, iż podobno nie mógł sobie
czasem przypomnieć, jakie właściwie godności pias-
tował. Papież zaaranżował jego ożenek z Anną Co-
lonna, córką Filipa diuka di Paliano, wielkiego ko-
netabla Neapolu, a gdy Francesco Colonna, książę
na Palestrinie, zmuszony był z powodu długów sprze-
dać rodzinne dobra, nabył dla niego to księstwo za
175 tys. talarów, dokupując jeszcze zamek Monte
Rotondo i posiadłość Valmontone. W 1627 r. do dwóch
kardynałów Barberinich dołączył trzeci bratanek —
Antonio młodszy (1607—1671), tak iż nazywano ich
razem II triangolo della maesta cardinalizia (trójkąt
kardynalskiego majestatu). W sumie rodzina Barberi-
nich wydała jednego papieża, pięciu kardynałów,
wielu ambasadorów i innych dygnitarzy. Jej rzymska
linia wygasła w 1722 r.; ostatnia z rodu, Kornelia,
w wieku jedenastu lat, za specjalnym pozwoleniem
papieskim poślubiła księcia Colonnę.
Olbrzymie dochody Barberinich pozwalały im za-
równo na realizację przedsięwzięć architektonicznych,
przy których zatrudniani byli najwybitniejsi artyści
z Berninim na czele, jak i na szeroką działalność
kolekcjonerską. Rodzina ta położyła także wielkie
zasługi na polu rozwoju muzyki i teatru w Rzymie.
Świadectwem tej wielostronnej działalności są nie
tylko zachowane budowle oraz rozproszone po róż-
nych zbiorach obrazy, rzeźby i arrasy, lecz również
obszerne dokumenty pisane, opublikowane przez Ma-
rilyn Aronberg Lavin.
Rzecz oczywista, że nie są to archiwalia zupełnie
nie znane. Na nich m.in. oparł się w dużej mierze
Oskar Pollak przygotowując swą obszerną pracę
o poczynaniach artystycznych w Rzymie za pontyfi-
katu Urbana VIII1. Wykorzystywali je także badacze
twórczości Berniniego2 czy Pietra da Cortona3 oraz
historycy sztuki podejmujący problematykę tkactwa
artystycznego4. W chwili jednak gdy Autorka — za
zgodą Urbana Barberini, księcia na Palestrinie —
rozpoczynała swą żmudną pracę, wchodzące w skład
Biblioteki Watykańskiej wielkie Archivio Barberini,
obejmujące dokumenty od XIII do XIX w., było
praktycznie prawie niedostępne, gdyż nie posiadało
katalogu.
Marilyn Aronberg Lavin zbadała inwentarze znaj-
dujące się nie tylko w tym zbiorze, lecz również w
Archiyio di Stato, przestudiowała też wiele różno-
rakich rękopisów jak zamówienia, rachunki itp. Zło-
1 O. POLLAK Die Kunsttatigkeit unter Urbano VIII,
t. I, Kirchliche Bauten und Paldste, Wien 1927; t. II, Die
Peterkirche in Rom, Wien 1931.
2 I. LAVIN, Five New Youthjul Sculptures by Gianlo-
renzo Bernini and a Reuised Chronology oj his Early Works,
„The Art Bulletin” L, 1968, s. 223—248.
3 C. D’ONOFRIO, M. ARONBERG LAVIN, Piętro da Cor-
tona. Documents jrom the Barberini Archive, „The Burling-
ton Magazine” CXII, 1970, s. 446—451.
4 A. CAVALLO, Notes on the Barberini Tapestry Manu-
jactory at Romę, „Bulletin of the Museum of Fine Arts”
Boston, Spring 1957, s. 17—26.
151
REOENZYJ NE
Marilyn Aronberg Lavin, Seventeenth-Century Barberini Documents
and Inuentories of Art, New York 1975.
Monumentalne wydanie (format A4) opracowanych
przez Marilyn Aronberg Lavin siedemnastowiecznych
inwentarzy Barberinich, stworzyło szerokim kręgom
badaczy możliwość wszechstronnego korzystania z ar-
chiwaliów tej sławnej rodziny, której działalność
miała zasadnicze znaczenie dla kształtowania się doj-
rzałego baroku w Rzymie.
Barberini byli rodem florenckim posiadającym od
XI -w. zamek w Barberino di Mugello; w XIV w.,
wraz z przeniesieniem się do Rzymu Giuliana z sy-
nem Antonio, wyodrębniła się ich druga rzymska
linia, której największe znaczenie przypadło na wiek
XVII, zapoczątkowane w 1620 r. pontyfikatem Urba-
na VIII (Maffeo Barberini, 1568—1644). Był to nie-
wątpliwie jeden z najwybitniejszych papieży, odzna-
czający się jednak skrajnym nepotyzmem. Natych-
miast mianował kardynałami swego brata Antonia
(1569—1646) i bratanka Francesca (1597—1679). Na
drugiego bratanka — don Taddea (1603—1647) spadł
taki deszcz zaszczytów, iż podobno nie mógł sobie
czasem przypomnieć, jakie właściwie godności pias-
tował. Papież zaaranżował jego ożenek z Anną Co-
lonna, córką Filipa diuka di Paliano, wielkiego ko-
netabla Neapolu, a gdy Francesco Colonna, książę
na Palestrinie, zmuszony był z powodu długów sprze-
dać rodzinne dobra, nabył dla niego to księstwo za
175 tys. talarów, dokupując jeszcze zamek Monte
Rotondo i posiadłość Valmontone. W 1627 r. do dwóch
kardynałów Barberinich dołączył trzeci bratanek —
Antonio młodszy (1607—1671), tak iż nazywano ich
razem II triangolo della maesta cardinalizia (trójkąt
kardynalskiego majestatu). W sumie rodzina Barberi-
nich wydała jednego papieża, pięciu kardynałów,
wielu ambasadorów i innych dygnitarzy. Jej rzymska
linia wygasła w 1722 r.; ostatnia z rodu, Kornelia,
w wieku jedenastu lat, za specjalnym pozwoleniem
papieskim poślubiła księcia Colonnę.
Olbrzymie dochody Barberinich pozwalały im za-
równo na realizację przedsięwzięć architektonicznych,
przy których zatrudniani byli najwybitniejsi artyści
z Berninim na czele, jak i na szeroką działalność
kolekcjonerską. Rodzina ta położyła także wielkie
zasługi na polu rozwoju muzyki i teatru w Rzymie.
Świadectwem tej wielostronnej działalności są nie
tylko zachowane budowle oraz rozproszone po róż-
nych zbiorach obrazy, rzeźby i arrasy, lecz również
obszerne dokumenty pisane, opublikowane przez Ma-
rilyn Aronberg Lavin.
Rzecz oczywista, że nie są to archiwalia zupełnie
nie znane. Na nich m.in. oparł się w dużej mierze
Oskar Pollak przygotowując swą obszerną pracę
o poczynaniach artystycznych w Rzymie za pontyfi-
katu Urbana VIII1. Wykorzystywali je także badacze
twórczości Berniniego2 czy Pietra da Cortona3 oraz
historycy sztuki podejmujący problematykę tkactwa
artystycznego4. W chwili jednak gdy Autorka — za
zgodą Urbana Barberini, księcia na Palestrinie —
rozpoczynała swą żmudną pracę, wchodzące w skład
Biblioteki Watykańskiej wielkie Archivio Barberini,
obejmujące dokumenty od XIII do XIX w., było
praktycznie prawie niedostępne, gdyż nie posiadało
katalogu.
Marilyn Aronberg Lavin zbadała inwentarze znaj-
dujące się nie tylko w tym zbiorze, lecz również w
Archiyio di Stato, przestudiowała też wiele różno-
rakich rękopisów jak zamówienia, rachunki itp. Zło-
1 O. POLLAK Die Kunsttatigkeit unter Urbano VIII,
t. I, Kirchliche Bauten und Paldste, Wien 1927; t. II, Die
Peterkirche in Rom, Wien 1931.
2 I. LAVIN, Five New Youthjul Sculptures by Gianlo-
renzo Bernini and a Reuised Chronology oj his Early Works,
„The Art Bulletin” L, 1968, s. 223—248.
3 C. D’ONOFRIO, M. ARONBERG LAVIN, Piętro da Cor-
tona. Documents jrom the Barberini Archive, „The Burling-
ton Magazine” CXII, 1970, s. 446—451.
4 A. CAVALLO, Notes on the Barberini Tapestry Manu-
jactory at Romę, „Bulletin of the Museum of Fine Arts”
Boston, Spring 1957, s. 17—26.
151